วิกฤตโลกเป็นเพราะอะไรแน่

โลกกำลังวุ่นมากขึ้นด้วยปัญหาทั้งการเมือง เศรษฐกิจ สังคม อากาศแปรปรวน ประชาชนกว่าค่อนโลกกำลังเผชิญปัญหาค่าครองชีพสูง ขาดแคลนด้วยวิกฤตราคาพลังงานทั้งน้ำมันและก๊าซธรรมชาติ ส่วนหนึ่งเกิดจากมาตรการคว่ำบาตรรัสเซีย

สงครามระหว่างรัสเซียยูเครนลากยาวกว่า 100 วัน ยังไม่มีแววที่จะเลิกราหรือเกิดการเจรจาอย่างจริงจัง ขณะที่ชาวยูเครน ทั้งชาวบ้านและทหารเสียชีวิตทุกวัน บ้านเมืองพินาศย่อยยับ ยิ่งฝ่ายสหรัฐฯ และพันธมิตรส่งอาวุธให้ ก็ต้องเละมากยิ่งขึ้น

ผู้นำยูเครน อดีตดาวตลกจอทีวี โวโลดิมีร์ เซเลนสกี้ ตั้งเงื่อนไขว่า ไม่มีคำว่าแพ้ รัสเซียต้องถอยและส่งมอบดินแดนที่ยึดไป 20 เปอร์เซ็นต์ของประเทศคืนให้เท่านั้น เพียงแค่นี้ก็เห็นได้ชัดว่าเป็นไปไม่ได้ ทหารรัสเซียก็ตายเยอะ ลำบากเพราะคว่ำบาตร

คนทั้งโลกต้องลำบาก ประมาณ 200 ล้านคนอย่างน้อยต้องเสี่ยงกับวิกฤตขาดอาหารเมื่อยูเครนส่งออกข้าวสาลีที่อยู่ในไซโลกว่า 22 ล้านตันไปไม่ได้ เพราะรัสเซียคุมท่าเรือหลักออกทางด้านทะเลดำและทะเลอาซอฟอย่างเด็ดขาด สินค้าก็ตกค้าง

เซเลนสกี้อ้างว่าถ้าต้องรอข้าวสาลีเก็บเกี่ยวจากฤดูใหม่ สต๊อกข้าวสาลีจะเพิ่มขึ้นเป็น 75 ล้านตัน เมื่อรวมกับของรัสเซียที่ไม่ส่งออกอีก เท่ากับว่าคนที่บริโภคข้าวสาลีต้องจ่ายแพงให้ประเทศผู้ส่งออกรายอื่นๆ ซึ่งก็มีไม่มากนัก

ธนาคารโลกคาดการณ์ว่าเศรษฐกิจจะขยายตัวลดลงจากการประเมินก่อนหน้านี้ จาก 4.5 เปอร์เซ็นต์มาอยู่ที่ 2.9 เปอร์เซ็นต์เท่านั้น จะเกิดปัญหาเงินเฟ้อ เศรษฐกิจถดถอย เป็นภาวะเงินหายาก เมื่อได้แล้วกับมีค่าน้อยกว่าเดิม เป็น stagflation

ทวีปยุโรปในกลุ่มนาโตและประชาคมยุโรปที่ฟังคำสั่งสหรัฐฯ ให้คว่ำบาตรรัสเซียกำลังรับผลของการกระทำของตัวเอง นั่นคือราคาพลังงานแพงมาก อาจลำบากในฤดูหนาว ค่าครองชีพสูง ต้องรับภาระเลี้ยงดูผู้ลี้ภัยชาวยูเครนกว่า 6.6 ล้านคน

อังกฤษเผชิญวิกฤต สหพันธ์ธุรกิจรายย่อยประเมินว่า 5 แสนรายอาจเจ๊งในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้าเพราะขาดเงินทุนหมุนเวียน ราคาสินค้าแพง ต้นทุนประกอบการสูง ประชาชนขาดกำลังซื้อเป็นภาวะยืดเยื้อตั้งแต่การระบาดของโควิด-19 จนถึงปัจจุบัน

ผู้นำชาติยุโรปประเมินผิด คิดว่ามาตรการคว่ำบาตรจะทำให้รัสเซียสิ้นสภาพโดยเร็ว แต่ปรากฏว่านอกจากไม่ลำบากแล้วเงินรูเบิลแข็งค่ากว่าที่เคยเป็น ชาติยุโรปต้องเร่งหาเงินรูเบิลไปซื้อน้ำมันและก๊าซจากรัสเซีย ไม่อย่างนั้นรัสเซียจะไม่ขายให้

อังกฤษและยุโรปที่เคยเชื่อฟังอเมริกาคงอยากถามตัวเองว่าเป็นการถูกต้องหรือผิดพลาดอย่างร้ายแรงที่ไปคว่ำบาตรรัสเซียโดยลืมไปว่าตัวเองต้องพึ่งพลังงาน ข้าวสาลี ปุ๋ย และสินค้าจำเป็นอื่นๆ จากรัสเซีย จะยอมรับก็กลัวอเมริกาโมโห

ฤดูหนาวที่จะมาในอีกไม่กี่เดือนข้างหน้าจะทดสอบว่าคนอังกฤษและยุโรปจะทรมานแค่ไหนถ้ารัสเซียไม่ขายพลังงานให้ หรืองดการนำเข้าน้ำมันเพราะต้องการรักษาศักดิ์ศรีในการคว่ำบาตร คนอังกฤษกว่า 6 ล้านครอบครัวจะมีไฟฟ้าดับบางช่วง

สหรัฐฯ เองก็ใช่ว่าดูดี ผู้นำทำเนียบขาวโจ ไบเดน กำลังอยู่ในสภาพตกต่ำ ความนิยมด้อยกว่าโดนัลด์ ทรัมป์ ที่ถูกมองว่าย่ำแย่ที่สุด คนอเมริกันกำลังเผชิญปัญหาเงินเฟ้อสูงกว่า 8 เปอร์เซ็นต์ ในรอบ 40 ปี ราคาน้ำมันในปั๊มเพิ่ม 100 เปอร์เซ็นต์

แน่นอน โจ ไบเดน โทษว่าปัญหาที่อเมริกาเผชิญมาจากรัสเซียบุกยูเครน ปัญหาอากาศแปรปรวน และสภาวะโลกร้อน การขาดแคลนนมผงเด็กทารกทำให้เห็นว่าชาติมหาอำนาจขาดความพร้อมด้านพื้นฐาน ต้องนำเข้านมผงเด็กจากประเทศอื่น

วันอังคารที่ผ่านมา ไบเดนประกาศภาวะฉุกเฉินด้านพลังงาน โดยให้เหตุผลว่าการขาดแคลนพลังงานอาจทำให้ครอบครัวอเมริกันมีปัญหาไฟฟ้าไม่เพียงพอ เพราะหลายรัฐหันไปใช้พลังงานหมุนเวียน เกิดการขาดแคลน คนอเมริกันเดือดร้อนหนัก

ไบเดนกำลังหาทางออกสำหรับตัวเองเพราะมีแต่ประดังเข้ามาจนควบคุมสถานการณ์ไม่ได้ สภาวะความเป็นผู้นำตกต่ำ พรรคเดโมแครตมีโอกาสที่จะพ่ายแพ้ในการเลือกตั้งครึ่งเทอมในเดือนพฤศจิกายนปีนี้ จะทำให้ไบเดนตกต่ำหนักกว่าเดิม

ความเป็นผู้นำของไบเดนถูกท้าทายจนสิ้นราคาอย่างแรง เมื่อ 6 ประเทศในละตินอเมริกาไม่ยอมเข้าร่วมการประชุมสุดยอดของกลุ่มประเทศบนทวีปอเมริกาหลังจากไบเดนไม่เชิญ เวเนซุเอลา นิการากัว และคิวบาเข้าร่วม เพราะโดนคว่ำบาตร

ส่งผลให้ชาติยักษ์ใหญ่เช่นเม็กซิโก บราซิล ไม่มีผู้นำเข้าร่วม มีแต่รัฐมนตรีต่างประเทศไปแทน ชาติอื่นๆ มีโบลิเวีย ชิลี ฮอนดูรัส ส่วนอาร์เจนตินาเปลี่ยนใจ ผู้นำเข้าร่วมประชุมในฐานะตัวแทนชาติละตินอเมริกาอื่นๆ ไบเดนรู้สึกเสียหน้าอย่างแรง

ละตินอเมริกาถือว่าเป็น “หลังบ้าน” ของสหรัฐฯ ต้องฟังคำสั่งผู้นำทำเนียบขาว แต่เป็นเพราะการคว่ำบาตร 3 ชาติ และนโยบายกีดกันคนเข้าเมือง ทำให้กลุ่มประเทศในอเมริกาใต้ไม่พอใจ ไบเดนคงสนุกกับการคุยกับผู้นำแคนาดา จัสติน ทรูโด เท่านั้น

ไบเดนกำลังถูกมองว่าเป็นเสือแก่เขี้ยวทู่ นโยบายต่อต้านรัสเซีย พยายามปิดล้อมจีนทำให้พันธมิตรสหรัฐฯ ลำบาก ในสงครามยูเครน รัสเซียกำลังได้เปรียบเลือกโจมตีได้ อาวุธส่งจากสหรัฐฯ หรือยุโรปเสี่ยงต่อการโดนทำลายก่อนถูกนำไปใช้งาน

มี 47 ชาติร่วมมือภายใต้การนำของสหรัฐฯ ในการรุมกินโต๊ะรัสเซีย แต่ไม่เป็นผลตามใจ เกาหลีเหนือกำลังเขย่าขวัญเกาหลีใต้และญี่ปุ่น ท้าทายสหรัฐฯ ด้วยการทดลองขีปนาวุธถี่ยิบ สหรัฐฯ ไม่กล้าทำอะไรนอกจากการเตือนซ้ำซาก ซึ่งเกาหลีเหนือไม่หวั่น

ล่าสุด ไบเดนต้องง้อเอาน้ำมันจากเวเนซุเอลาส่งให้ยุโรป ตัวเองจะไปซาอุฯ ขอคืนดีหลังจากผู้นำซาอุฯ เจ้าชายเอ็มบีเอสไม่ยอมรับโทรศัพท์ จะหน้าแตกหรือไม่ก็ไม่รู้