อังกฤษอ้าแขนรับคนฮ่องกง

รัฐบาลอังกฤษแสดงความใจป้ำอย่างมากด้วยการเสนอออกวีซ่าในช่วงสิ้นเดือนนี้เพื่อให้คนฮ่องกงจำนวน 5.4 ล้านคน หรือ 70 เปอร์เซ็นต์ของประชากรรวม มีสิทธิย้ายถิ่นที่อยู่ไปอยู่ในอังกฤษ และมีโอกาสได้เป็นพลเมืองอังกฤษในที่สุด

ถ้าไปกันมากอย่างนั้น ทั้งเกาะอังกฤษแทบจะร้าง เปิดทางให้คนจีนจากแผ่นดินใหญ่หาทางย้ายไปอยู่แทน เพื่อทำธุรกิจและฮ่องกงและเซินเจิ้น

ข้อเสนอนี้เหมือนเป็นการชดเชยให้คนฮ่องกงซึ่งเคยอยู่ภายใต้การปกครองของอังกฤษภายใต้สัญญาเช่ากับประเทศจีน 99 ปี ได้มีทางเลือก นอกจากจะต้องอยู่ภายใต้การปกครองของจีนใน 17 ปีข้างหน้าซึ่งจีนสามารถเข้ามาบริหารเต็มที่

ภายใต้กฎหมายว่าด้วยความมั่นคงที่จีนได้ประกาศบังคับใช้ในฮ่องกงไม่กี่เดือนก่อน เพื่อจัดการปัญหาการชุมนุมเรียกร้องต่างๆ ของคนฮ่องกง ทำให้สูญเสียสิทธิเสรีภาพระดับหนึ่งซึ่งคนฮ่องกงเคยได้รับจากอังกฤษ

ไม่ใช่ว่าข้อเสนอเรื่องวีซ่าของอังกฤษจะมีคนตอบรับมากมาย เพราะต้องคำนึงถึงปัจจัยต่างๆ โดยเฉพาะโอกาสที่จะเริ่มต้นชีวิตใหม่ ต้องหางานทำ หาที่อยู่อาศัยใหม่ ซึ่งคนฮ่องกงที่มีฐานะดีเท่านั้นที่จะไปได้

รัฐบาลอังกฤษคาดว่าสุดท้ายคงจะมีคนอพยพไปตามโครงการนี้ประมาณ 3 แสนคนในช่วง 5 ปีจากนี้ไป ซึ่งเป็นเวลาที่ข้อเสนอใช้บังคับอยู่

ก่อนหน้านั้นมีหลายครอบครัวที่ได้อพยพไปอยู่อังกฤษตามเงื่อนไขผ่อนปรนอย่างนี้ ซึ่งเป็นคนในวัยทำงาน ต้องการให้ลูกได้เติบโต รับการศึกษาในสังคมที่มีสิทธิเสรีภาพประชาธิปไตย และการแสดงออก ทั้งไม่มีการกีดกั้นสิทธิต่างๆ

คนที่อพยพไปมองว่าอังกฤษให้บรรยากาศในสังคมที่มีกฎหมายใช้บังคับอย่างเป็นธรรม มีสิทธิเสรีภาพในการแสดงออกด้านความคิดเห็น และมีระบบการเลือกตั้งแบบประชาธิปไตย พร้อมสวัสดิการด้านการศึกษา การสาธารณสุข

เมื่อคนฮ่องกงไปอาศัยแล้ว มีโอกาสขอสัญชาติอังกฤษหลังจาก 6 ปี

แต่อังกฤษปัจจุบันไม่มีความน่าไปอยู่เหมือนแต่ก่อน เพราะได้ออกจากสมาชิกประชาคมยุโรป สิทธิประโยชน์ต่างๆ เช่น การทำงาน การเดินทาง วีซ่าเข้าเมือง ต้องเป็นสิ่งปฏิบัติเหมือนประเทศอื่นๆ นอกเครือข่ายของกลุ่มอียู

การระบาดของโคโรนาไวรัสทำให้ปิดล็อกเมืองหลวง ร้านค้า กิจการธุรกิจต่างๆ กว่า 2 แสนรายเสี่ยงกับการต้องปิดตัวลงอย่างถาวร คนอังกฤษก็ว่างงานหลายแสนคน และความไม่แน่นอนหลังจากกรณี “เบร็กซิต” ก็ยังมีอยู่

นอกจากนั้น ความรู้สึกเหยียดสีผิวในอังกฤษก็ยังมีไม่น้อยเช่นกัน ก่อนหน้านี้เคยมีคนหน้าตาแบบเอเชียถูกทำร้ายหรือคุกคามในช่วงการระบาดของเชื้อโคโรนาไวรัส และยังเป็นสังคมที่มีความหลากหลายของเชื้อชาติ

คนฮ่องกงที่ไปอยู่อังกฤษ จะถูกมองว่าไปแย่งงาน สวัสดิการของคนในประเทศที่กำลังลำบากอยู่แล้ว ต้องทนทุกข์ต่อไปอีก ดังนั้น คนที่พร้อมจะไปอยู่ในอังกฤษต้องมีฐานะดี มีเงินก้อนใหญ่สำหรับซื้อบ้านและวางรากฐาน

มีคนจากชมพูทวีปมากกว่า 3 ล้านคนอาศัยในอังกฤษ ซึ่งไม่ได้รวมสกอตแลนด์ เวลส์ พื้นที่ของอังกฤษเองเหลือน้อยกว่าเดิม หรือแต่ช่วงตอนล่าง

คนจากฮ่องกงที่มาอยู่ก่อนหน้านี้คือพวกที่เข้าร่วมประท้วงและเรียกร้องในเรื่องต่างๆ เพื่อหนีคดีอาญา โดยเฉพาะในช่วงนี้มีการนำกฎหมายความมั่นคงมาดำเนินคดี แกนนำหลายรายถูกดำเนินคดีและมีติดคุกแล้วเช่นนายโจชัว หว่อง

หลังจากเกาะฮ่องกงได้พ้นจากการปกครองของอังกฤษ มีคนไม่ถึง 16,000 รายจากฮ่องกงได้มีสัญชาติอังกฤษ เพราะมีกฎระเบียบเข้ม ภายใต้เงื่อนไขใหม่ การได้สัญชาติอังกฤษจะง่ายกว่าที่เป็นอยู่ และคงมีคนเป็นล้านยื่นขอสัญชาติ

มีส่วนหนึ่งของคนฮ่องกงที่ได้ยื่นขอสัญชาติแคนาดา ออสเตรเลีย และไต้หวัน แต่รอการพิจารณา คาดว่าส่วนหนึ่งจะไปขอสัญชาติอังกฤษแทน

แต่คนส่วนใหญ่จะไม่อพยพออกจากฮ่องกงเพราะความผูกพัน และต้องการอยู่ต่อสู้เพื่อสิทธิภายใต้หลักประชาธิปไตย เพราะการไปเริ่มต้นทุกอย่างใหม่ในประเทศที่ไม่คุ้นเคยกับสภาพ ไม่ใช่เรื่องง่าย แม้ปัญหาเรื่องภาษาจะไม่ใช่เรื่องใหญ่

“ทำไมต้องย้ายหนีจากฮ่องกง อยู่อย่างนี้ ปรับตัวแล้วสู้อย่างนี้แหละ” คือคำประกาศของคนอยู่ในวัยหนุ่มสาว ซึ่งมองว่าต้องมีการเปลี่ยนแปลงในอนาคต

คนส่วนมากยังพร้อมที่จะอยู่กับสภาพของฮ่องกงที่เปลี่ยนไป และพร้อมจะใช้ชีวิตจนถึงบั้นปลาย หลายครอบครัวซึ่งพ่อแม่ต้องทะเลาะกับลูกๆ ซึ่งไม่อยากย้ายไปอังกฤษ และหลายครอบครัวยังมีผู้ชราที่ยังต้องรับการเลี้ยงดูต่อเนื่อง

ความคุ้นเคยกับบรรยากาศและสภาพแวดล้อมแบบเอเชีย ทำให้คนฮ่องกงส่วนหนึ่งมองว่าการปรับตัวเข้ากับสังคมอังกฤษไม่ใช่เรื่องง่าย การดำรงชีพ การทำมาหากินก็ไม่ใช่เรื่องง่ายเพราะเศรษฐกิจอังกฤษมีปัญหาต้องใช้เวลาแก้ไขอีกนาน

การระบาดของโคโรนาไวรัส และปัญหาในการจัดการของระบบสาธารณสุขทำให้เห็นว่าอังกฤษยังไม่สามารถรับมือได้เต็มที่ คนติดเชื้อและเสียชีวิตอยู่ในระดับต้นๆ ของกลุ่มประเทศที่มีการระบาดของโควิด-19 โดยเฉพาะในกลุ่มชาติยุโรป

ต้องรอดูว่าอังกฤษจะได้ประชากรเพิ่มจากฮ่องกงไปมากแค่ไหน