ผู้สูงอายุกับการขับรถ (ตอน 1)
รศ.นพ.วีรศักดิ์ เมืองไพศาล
ภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกันละสังคม
การขับรถเป็นการแสดงออกอย่างหนึ่งของความเป็นอิสระ การพึ่งพาตนเองได้ ผู้สูงอายุไทยจำนวนไม่น้อยที่ยังขับรถแม้อายุมากกว่า 60 ปี ถึงแม้ไม่มากเท่าฝรั่ง เพราะผู้สูงอายุที่เป็นฝรั่งมักไม่ได้อยู่กับลูกหลาน จึงยังต้องช่วยเหลือตัวเองเท่าที่ทำได้ ต้องไปซื้อของเอง ไปธนาคารเอง ไปนัดสังสรรค์ก็บ่อย อย่างไรก็ตามในอนาคตข้างหน้าจะมีผู้สูงอายุไทยที่ขับรถมากขึ้น เพราะคนเราอายุยืนขึ้น แถมปัจจุบัน หนุ่มๆ สาวๆ ก็ขับรถกันมากขึ้น คิดง่ายๆ นะครับว่าถ้าตอนนี้เรายังขับรถ พอเราอายุเกิน 60 ปี เราจะเลิกขับหรือเปล่า ในปัจจุบันนี้ยังไม่ได้มีความตื่นตัวมากนักในด้านระบบการประเมินความพร้อมของผู้สูงอายุที่ยังขับรถอยู่ ทั้งที่อุบัติเหตุทางการจราจรเป็นสาเหตุของการบาดเจ็บพิการ และเสียชีวิตที่สำคัญในประเทศและผู้สูงอายุก็เป็นกลุ่มเสี่ยงที่สำคัญเนื่องจากสุขภาพร่างกายที่เปลี่ยนแปลงไป
การเกิดอุบัติเหตุจากการขับรถ
โดยส่วนใหญ่แล้วผู้สูงอายุมีโอกาสเกิดอุบัติเหตุจากการขับรถน้อยกว่าคนหนุ่ม ๆ สาวๆ ครับ สาเหตุก็เพราะว่าผู้สูงอายุมักจะขับรถช้ากว่า ประสบการณ์การขับรถก็ยาวนานกว่า มักคาดเข็มขัดนิรภัย และมักไม่ดื่มอัลกอฮอล์ก่อนขับรถ แต่ถ้ายิ่งผู้สูงอายุคนไหนขับรถยิ่งเร็วขึ้นๆ โอกาสการเกิดอุบัติเหตุยิ่งเพิ่มมากขึ้นกว่าคนหนุ่มสาวครับ โดยส่วนใหญ่ ถ้าอายุเกิน 70 ปี โอกาสเกิดอุบัติเหตุเพิ่มมากขึ้นและยิ่งเพิ่มขึ้นอย่างมากถ้าอายุเกิน 80 ปี และถ้าเมื่อไหร่เกิดอุบัติเหตุขึ้น ผู้สูงอายุมีแนวโน้มเกิดอุบัติเหตุที่รุนแรง ได้รับอันตรายมากกว่าและโอกาสถึงแก่ชีวิตสูงกว่าคนหนุ่มสาวถึง 9 เท่าครับ
ส่วนของร่างกายที่ใช้ในการขับรถ
การขับรถต้องอาศัยกระบวนการทางร่างกายเหล่านี้ประกอบกัน คือ
1. สมองแจ่มใส ไม่ขุ่นมัว
2. สมาธิและความตั้งใจดี
3. การตัดสินใจที่ว่องไว และแม่นยำ
4. ความปราดเปรียว แคล่วคล่อง ว่องไว เมื่อเกิดเหตุการณ์คับขัน
5. การประสานงานของส่วนต่างๆ ของร่างกายอย่างดี เช่น ระหว่างมือ แขน ขา คอ เป็นต้น
6. กำลังกล้ามเนื้อที่เพียงพอ
7. การขยับส่วนต่างๆ ของร่างกายได้ดี เช่น แขน ข้อไหล่ ลำคอ เป็นต้น
8. การมองเห็นและการได้ยินที่ดี
* ถ้าเรามีความผิดปกติในด้านใดด้านหนึ่ง จะทำให้เกิดอุบัติเหตุได้ง่าย
ทำไมผู้สูงอายุถึงมีโอกาสเกิดอุบัติเหตุจากการขับขี่รถยนต์ได้ง่าย
ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญของการเกิดอุบัติเหตุจากการขับรถในผู้สูงอายุ คือ
• อายุมากกว่า 85 ปี
• มีปัญหาด้านการมองเห็น
• มีภาวะสมองเสื่อม
ผู้สูงอายุมีภาวะต่างๆ ที่เกิดจากความเสื่อมสภาพของร่างกาย คือ กำลังกล้ามเนื้อลดลง ความว่องไวในการตอบสนองต่อเหตุการณ์คับขันช้าลง การทำงานระหว่างอวัยวะต่างๆ ให้ประสานกันได้ไม่ดี และสมาธิลดลงด้วย นอกจากนั้นยังอ่อนล้าง่ายถ้าต้องขับรถนานๆ
กิจกรรมดีๆ ที่ศิริราช
# ขอเชิญผู้ป่วยเพศชายที่มีโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง หรือเพศชายที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป เข้าร่วมงานวิจัยเพื่อประเมินอาการ ชนิดปัสสาวะเล็ดและปัจจัยเสี่ยง โดยใช้แบบสอบถามปัสสาวะเพศชาย สนใจสมัครที่ คลินิคโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ตึก อัษฎางค์ ชั้น 2 รพ.ศิริราช สอบถาม โทร. 0 2419 6439
# เชิญชมรายการพิเศษเนื่องใน “วันมหิดล” ที่มากด้วยสาระและบันเทิงด้านสุขภาพเพื่อให้เข้ากับยุคสมัย ในประเด็น “แม่และลูก” ในวันศุกร์ที่ 16 กันยายน 2559 เวลา 18.00 - 19.30 น. ทาง ททบ.5 ร่วมบริจาคในรายการ โทร. 0 2270 2233 (100 คู่สาย) พร้อมสอบถามปัญหาสุขภาพ โทร. 0 2278 5940 (20 คู่สาย)
รศ.นพ.วีรศักดิ์ เมืองไพศาล
ภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกันละสังคม
การขับรถเป็นการแสดงออกอย่างหนึ่งของความเป็นอิสระ การพึ่งพาตนเองได้ ผู้สูงอายุไทยจำนวนไม่น้อยที่ยังขับรถแม้อายุมากกว่า 60 ปี ถึงแม้ไม่มากเท่าฝรั่ง เพราะผู้สูงอายุที่เป็นฝรั่งมักไม่ได้อยู่กับลูกหลาน จึงยังต้องช่วยเหลือตัวเองเท่าที่ทำได้ ต้องไปซื้อของเอง ไปธนาคารเอง ไปนัดสังสรรค์ก็บ่อย อย่างไรก็ตามในอนาคตข้างหน้าจะมีผู้สูงอายุไทยที่ขับรถมากขึ้น เพราะคนเราอายุยืนขึ้น แถมปัจจุบัน หนุ่มๆ สาวๆ ก็ขับรถกันมากขึ้น คิดง่ายๆ นะครับว่าถ้าตอนนี้เรายังขับรถ พอเราอายุเกิน 60 ปี เราจะเลิกขับหรือเปล่า ในปัจจุบันนี้ยังไม่ได้มีความตื่นตัวมากนักในด้านระบบการประเมินความพร้อมของผู้สูงอายุที่ยังขับรถอยู่ ทั้งที่อุบัติเหตุทางการจราจรเป็นสาเหตุของการบาดเจ็บพิการ และเสียชีวิตที่สำคัญในประเทศและผู้สูงอายุก็เป็นกลุ่มเสี่ยงที่สำคัญเนื่องจากสุขภาพร่างกายที่เปลี่ยนแปลงไป
การเกิดอุบัติเหตุจากการขับรถ
โดยส่วนใหญ่แล้วผู้สูงอายุมีโอกาสเกิดอุบัติเหตุจากการขับรถน้อยกว่าคนหนุ่ม ๆ สาวๆ ครับ สาเหตุก็เพราะว่าผู้สูงอายุมักจะขับรถช้ากว่า ประสบการณ์การขับรถก็ยาวนานกว่า มักคาดเข็มขัดนิรภัย และมักไม่ดื่มอัลกอฮอล์ก่อนขับรถ แต่ถ้ายิ่งผู้สูงอายุคนไหนขับรถยิ่งเร็วขึ้นๆ โอกาสการเกิดอุบัติเหตุยิ่งเพิ่มมากขึ้นกว่าคนหนุ่มสาวครับ โดยส่วนใหญ่ ถ้าอายุเกิน 70 ปี โอกาสเกิดอุบัติเหตุเพิ่มมากขึ้นและยิ่งเพิ่มขึ้นอย่างมากถ้าอายุเกิน 80 ปี และถ้าเมื่อไหร่เกิดอุบัติเหตุขึ้น ผู้สูงอายุมีแนวโน้มเกิดอุบัติเหตุที่รุนแรง ได้รับอันตรายมากกว่าและโอกาสถึงแก่ชีวิตสูงกว่าคนหนุ่มสาวถึง 9 เท่าครับ
ส่วนของร่างกายที่ใช้ในการขับรถ
การขับรถต้องอาศัยกระบวนการทางร่างกายเหล่านี้ประกอบกัน คือ
1. สมองแจ่มใส ไม่ขุ่นมัว
2. สมาธิและความตั้งใจดี
3. การตัดสินใจที่ว่องไว และแม่นยำ
4. ความปราดเปรียว แคล่วคล่อง ว่องไว เมื่อเกิดเหตุการณ์คับขัน
5. การประสานงานของส่วนต่างๆ ของร่างกายอย่างดี เช่น ระหว่างมือ แขน ขา คอ เป็นต้น
6. กำลังกล้ามเนื้อที่เพียงพอ
7. การขยับส่วนต่างๆ ของร่างกายได้ดี เช่น แขน ข้อไหล่ ลำคอ เป็นต้น
8. การมองเห็นและการได้ยินที่ดี
* ถ้าเรามีความผิดปกติในด้านใดด้านหนึ่ง จะทำให้เกิดอุบัติเหตุได้ง่าย
ทำไมผู้สูงอายุถึงมีโอกาสเกิดอุบัติเหตุจากการขับขี่รถยนต์ได้ง่าย
ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญของการเกิดอุบัติเหตุจากการขับรถในผู้สูงอายุ คือ
• อายุมากกว่า 85 ปี
• มีปัญหาด้านการมองเห็น
• มีภาวะสมองเสื่อม
ผู้สูงอายุมีภาวะต่างๆ ที่เกิดจากความเสื่อมสภาพของร่างกาย คือ กำลังกล้ามเนื้อลดลง ความว่องไวในการตอบสนองต่อเหตุการณ์คับขันช้าลง การทำงานระหว่างอวัยวะต่างๆ ให้ประสานกันได้ไม่ดี และสมาธิลดลงด้วย นอกจากนั้นยังอ่อนล้าง่ายถ้าต้องขับรถนานๆ
กิจกรรมดีๆ ที่ศิริราช
# ขอเชิญผู้ป่วยเพศชายที่มีโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง หรือเพศชายที่มีอายุ 40 ปีขึ้นไป เข้าร่วมงานวิจัยเพื่อประเมินอาการ ชนิดปัสสาวะเล็ดและปัจจัยเสี่ยง โดยใช้แบบสอบถามปัสสาวะเพศชาย สนใจสมัครที่ คลินิคโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง ตึก อัษฎางค์ ชั้น 2 รพ.ศิริราช สอบถาม โทร. 0 2419 6439
# เชิญชมรายการพิเศษเนื่องใน “วันมหิดล” ที่มากด้วยสาระและบันเทิงด้านสุขภาพเพื่อให้เข้ากับยุคสมัย ในประเด็น “แม่และลูก” ในวันศุกร์ที่ 16 กันยายน 2559 เวลา 18.00 - 19.30 น. ทาง ททบ.5 ร่วมบริจาคในรายการ โทร. 0 2270 2233 (100 คู่สาย) พร้อมสอบถามปัญหาสุขภาพ โทร. 0 2278 5940 (20 คู่สาย)
