โดย...อภินันท์ สิริรัตนจิตต์
คณะศึกษาศาสตร์และศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยหาดใหญ่
ปรากฏการณ์ “ลูกเทพ” ที่กำลังกลายเป็นโรคระบาดในสังคมไทย และในสังคมออนไลน์ ถูกใช้เป็นประเด็นทางธุรกิจ ความเชื่อ และสร้างกระแสกันในหลายวงการ ถึงขั้นมีการตลาดขั้นลูกเทพ เพื่อเกาะกระแสในเชิงพาณิชย์กัน
ไม่น่าแปลกใจว่า ทำไมในสังคมไทย เมื่อมีปรากฏการณ์บางอย่างเกิดขึ้น กลับมีภาวการณ์ตื่นข่าวมากกว่าวิเคราะห์ข่าว อย่างที่ข่าวควรจะเป็นข่าว เพราะธรรมชาติของข่าว ย่อมมีการตอกไข่ใส่สี บิดเบือนกันไปตามปกติ ผู้เขียนมิได้มีเจตนาโฆษณาข่าวลูกเทพ หรือเกาะกระแส เพียงแต่มองว่า ปรากฏการณ์เหล่านี้ เป็นปรากฏการณ์ที่อาจทำนายได้ว่า จะมาไว ไปไว คล้ายกับข่าวความเชื่ออื่นๆ เช่นจตุคาม เป็นต้น
ข้อความหลายกระแส พูดถึง “ลูกเทพ” เช่นว่า ... ดาหน้าถล่มตุ๊กตาลูกเทพฟีเวอร์ อุ้มแล้วรวย เลี้ยงแล้วโชคดี มโน เลอะเทอะ พระพยอม จวกดาราปั่นกระแส ย้ำถ้ารวยได้จริงอุ้มไปไว้กระทรวงการคลังจะได้เงินเข้าเยอะ... ตามภาพที่ 1 ภาพข่าวลูกเทพ
กระแสลูกเทพ หากมองในแง่ความเชื่อของผู้คน ยอมรับได้ว่า ทุกคนมีสิทธิจะรับหรือนับถือสิ่งใดสิ่งหนึ่งซึ่งใช้เป็นที่พึ่งทางใจ เพื่อความรู้สึกอุ่นใจ หรือหากมองในแง่ความสุขส่วนบุคคล ก็ยอมรับได้ว่า ทุกคน (ที่รักตุ๊กตา) มีสิทธิที่จะเป็นเจ้าของสิ่งที่เขาชอบ เพราะไม่มีกฎกติกาใดบังคับไว้ไม่ให้ครอบครองหรือแม้ว่า หากมองในแง่สังคม ก็อาจสะท้อนให้เห็นว่า การเสพสิ่งที่เชื่อ ยังคงหยั่งรากลึกอยู่ในวิถีชีวิตคนไทย ซึ่งก็ไม่ได้แปลกประหลาดอะไรมากนัก เพราะสิ่งเหล่านี้ เป็นการถ่ายทอดทางความเชื่อ
สิ่งหนึ่งที่ควรนำมานึกตรึกตรองให้รอบคอบหน่อย สำหรับผู้เสพข่าว คือ การพินิจหลักความเชื่ออย่างมีหลักการ โดยนัยนี้ กาลามสูตร คือ หลักความเชื่อ 10 ประการ อาจใช้เป็นเครื่องมือในการเสพข่าวได้ ซึ่งหลักกาลามสูตร 10 ประการทางพระพุทธศาสนานี้ จะมีประโยชน์มาก
กล่าวโดยสรุปหลักกาลามสูตร 10 คือ การใช้ปัญญาวิเคราะห์ พิจารณาความเชื่อต่างๆ ว่ามีคุณประโยชน์หรือโทษอย่างไรบ้าง ควรหรือไม่ที่จะมีปฏิกิริยาต่อข่าว หรือสถานการณ์ต่างๆ อย่างไร เพื่อแสดงให้เห็นถึงการเป็นผู้มีความคิด มีปัญญาในการดำเนินชีวิต
บางทีการตลาดขั้นนำลูกเทพมาใช้ อาจเป็นการส่งเสริมลูกเทพ แปลงร่างเป็นค่านิยมสีเทาให้สังคม ซึ่งหมายถึงการเสริมสร้างความคิด ความเชื่อที่ไม่กระจ่างชัด เพราะคลุมเครือในคุณค่า มาบดบังสติปัญญาที่แจ่มใส ทำให้ลุ่มหลงงมงายไปได้ (แต่นั่นมิได้หมายรวมถึง ความสุขใจของใครบางคนที่รักตุ๊กตา) และสำหรับผู้เขียนแล้ว คงไม่รับเอาตุ๊กตาลูกเทพมาเลี้ยง เพราะเหตุว่า มีลูกเทวดาอยู่แล้ว 2 ตน
ในท้ายนี้ ขอฝากข้อคิดไว้ว่า ความเชื่อบางอย่าง นำเราไปสู่ความสุข แต่ความเชื่อบางอย่าง นำเราไปสร้างความทุกข์เพิ่มเติม นั่นขึ้นอยู่กับว่า ปัญญาและจิตใจอันเข้มแข็งของเรา จะให้ความเชื่อบางอย่างนำเราไปทางไหน
คณะศึกษาศาสตร์และศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยหาดใหญ่
ปรากฏการณ์ “ลูกเทพ” ที่กำลังกลายเป็นโรคระบาดในสังคมไทย และในสังคมออนไลน์ ถูกใช้เป็นประเด็นทางธุรกิจ ความเชื่อ และสร้างกระแสกันในหลายวงการ ถึงขั้นมีการตลาดขั้นลูกเทพ เพื่อเกาะกระแสในเชิงพาณิชย์กัน
ไม่น่าแปลกใจว่า ทำไมในสังคมไทย เมื่อมีปรากฏการณ์บางอย่างเกิดขึ้น กลับมีภาวการณ์ตื่นข่าวมากกว่าวิเคราะห์ข่าว อย่างที่ข่าวควรจะเป็นข่าว เพราะธรรมชาติของข่าว ย่อมมีการตอกไข่ใส่สี บิดเบือนกันไปตามปกติ ผู้เขียนมิได้มีเจตนาโฆษณาข่าวลูกเทพ หรือเกาะกระแส เพียงแต่มองว่า ปรากฏการณ์เหล่านี้ เป็นปรากฏการณ์ที่อาจทำนายได้ว่า จะมาไว ไปไว คล้ายกับข่าวความเชื่ออื่นๆ เช่นจตุคาม เป็นต้น
ข้อความหลายกระแส พูดถึง “ลูกเทพ” เช่นว่า ... ดาหน้าถล่มตุ๊กตาลูกเทพฟีเวอร์ อุ้มแล้วรวย เลี้ยงแล้วโชคดี มโน เลอะเทอะ พระพยอม จวกดาราปั่นกระแส ย้ำถ้ารวยได้จริงอุ้มไปไว้กระทรวงการคลังจะได้เงินเข้าเยอะ... ตามภาพที่ 1 ภาพข่าวลูกเทพ
กระแสลูกเทพ หากมองในแง่ความเชื่อของผู้คน ยอมรับได้ว่า ทุกคนมีสิทธิจะรับหรือนับถือสิ่งใดสิ่งหนึ่งซึ่งใช้เป็นที่พึ่งทางใจ เพื่อความรู้สึกอุ่นใจ หรือหากมองในแง่ความสุขส่วนบุคคล ก็ยอมรับได้ว่า ทุกคน (ที่รักตุ๊กตา) มีสิทธิที่จะเป็นเจ้าของสิ่งที่เขาชอบ เพราะไม่มีกฎกติกาใดบังคับไว้ไม่ให้ครอบครองหรือแม้ว่า หากมองในแง่สังคม ก็อาจสะท้อนให้เห็นว่า การเสพสิ่งที่เชื่อ ยังคงหยั่งรากลึกอยู่ในวิถีชีวิตคนไทย ซึ่งก็ไม่ได้แปลกประหลาดอะไรมากนัก เพราะสิ่งเหล่านี้ เป็นการถ่ายทอดทางความเชื่อ
สิ่งหนึ่งที่ควรนำมานึกตรึกตรองให้รอบคอบหน่อย สำหรับผู้เสพข่าว คือ การพินิจหลักความเชื่ออย่างมีหลักการ โดยนัยนี้ กาลามสูตร คือ หลักความเชื่อ 10 ประการ อาจใช้เป็นเครื่องมือในการเสพข่าวได้ ซึ่งหลักกาลามสูตร 10 ประการทางพระพุทธศาสนานี้ จะมีประโยชน์มาก
กล่าวโดยสรุปหลักกาลามสูตร 10 คือ การใช้ปัญญาวิเคราะห์ พิจารณาความเชื่อต่างๆ ว่ามีคุณประโยชน์หรือโทษอย่างไรบ้าง ควรหรือไม่ที่จะมีปฏิกิริยาต่อข่าว หรือสถานการณ์ต่างๆ อย่างไร เพื่อแสดงให้เห็นถึงการเป็นผู้มีความคิด มีปัญญาในการดำเนินชีวิต
บางทีการตลาดขั้นนำลูกเทพมาใช้ อาจเป็นการส่งเสริมลูกเทพ แปลงร่างเป็นค่านิยมสีเทาให้สังคม ซึ่งหมายถึงการเสริมสร้างความคิด ความเชื่อที่ไม่กระจ่างชัด เพราะคลุมเครือในคุณค่า มาบดบังสติปัญญาที่แจ่มใส ทำให้ลุ่มหลงงมงายไปได้ (แต่นั่นมิได้หมายรวมถึง ความสุขใจของใครบางคนที่รักตุ๊กตา) และสำหรับผู้เขียนแล้ว คงไม่รับเอาตุ๊กตาลูกเทพมาเลี้ยง เพราะเหตุว่า มีลูกเทวดาอยู่แล้ว 2 ตน
ในท้ายนี้ ขอฝากข้อคิดไว้ว่า ความเชื่อบางอย่าง นำเราไปสู่ความสุข แต่ความเชื่อบางอย่าง นำเราไปสร้างความทุกข์เพิ่มเติม นั่นขึ้นอยู่กับว่า ปัญญาและจิตใจอันเข้มแข็งของเรา จะให้ความเชื่อบางอย่างนำเราไปทางไหน
