วานนี้ (19 มี.ค.) กลุ่ม กปปส. ได้เปิดเวทีเสวนาระดมความคิดปฏิรูปประเทศไทยในหัวข้อ "การปฏิรูปการเมือง การเลือกตั้ง และพรรคการเมือง" โดยนายสุเทพ เทือกสุบรรณ เลขาธิการ กปปส. กล่าวเปิดการเสวนา ว่า กปปส. มีเป้าหมายสำคัญในการเปลี่ยนแปลงประเทศ โดยในส่วนการเมืองต้องการปฏิรูปภาพรวมทั้งหมดให้ตรงตามเจตนารมณ์ของประชาชน อาทิ การเลือกตั้งบริสุทธิ์ ยุติธรรม ไม่มีการทุจริต รวมถึง พรรคการเมืองต้องเป็นของประชาชนอย่างแท้จริง ไม่ใช่กลุ่มทุนเข้ามาตั้งพรรคการเมือง กลายเป็นพรรคของครอบครัว จึงควรออกแบบพรรค ที่เกิดจากการรวมตัวของประชาชนที่มีแนวคิด อุดมการณ์ทางการเมืองเดียวกัน ส่วนแนวคิด ความมีอิสระของส.ส. ที่ไม่สังกัดพรรคนั้น ตนเองไม่เห็นด้วย
นายสุเทพ กล่าวด้วยว่า องค์กรที่กำกับดูแลตรวจสอบการเลือกตั้ง โดยเฉพาะ กกต. ต้องทบทวนอำนาจมากขึ้น เพราะที่ผ่านมาถึงแม้มีกกต. ยังพบการทุจริต ซื้อเสียง
ด้านนายธีรภัทร เสรีรังสรรค์ ประธานสภาพัฒนาการเมือง กล่าวว่า การปฏิรูปการเมือง ต้องมีการพัฒนาการเมืองให้เกิดความสมบูรณ์ และมีคุณภาพ จากอดีต โดยการกำหนดการเลือกตั้งจะต้องเป็นแบบเขตเดียว เบอร์เดียว ส่วนฝ่ายบริหารต้องมีการเลือกตั้งนายกรัฐมนตรี โดยตรงของประชาชน โดยใช้เขตการเลือกตั้งทั้งประเทศ ดังนั้นเราจะได้ผู้นำที่เข้มแข็ง และเป็นเอกภาพ เพราะไม่ได้เอารัฐมนตรีจากข่ายของพรรคการเมือง และประการถัดมาการเลือกตั้งยังคง เหมือนเดิมอยู่ แต่ให้สภา มี ส.ส.บัญชีรายชื่อ ไม่เกิน 45% ของส.ส.ทั้งหมด อีกประการหนึ่ง ระบบเลือกตั้งจะต้องมี 2 ใบ คือ ใบหนึ่งมาจากการเลือกแบบแบ่งเขต และ บัตรลงคะแนนบัญชีรายชื่อ เป็นตัวคุม และประการสุดท้าย ต้องให้นักการเมืองมีจริยธรรมที่เข้มแข็ง ตรวจสอบนักการเมืองได้
นายคมสัน โพธิ์คง อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ ม.สุโขทัยธรรมาธิราช กล่าวถึงเรื่องระบบการเมือง โดยเสนอให้จัดทำสภาพลเมืองจังหวัดในแต่ละจังหวัด เข้ามาอยู่ในระบบการเลือกตั้ง เพื่อเพิ่มกลไกการตรวจสอบขึ้นในสังคมไทย ซึ่งที่มาของปัญหาประชาธิปไตย เกิดจากขาดการแก้ปัญหาทางการเมืองในระดับโครงสร้างครั้งใหญ่ ซึ่งที่ผ่านมาเปิดโอกาสให้มีกลุ่มทุนเข้ามาเล่นการเมืองมาก จนเกิดการรวมศูนย์ทางอำนาจของกลุ่มทุนผูกขาด
ทั้งนี้ หากเปรียบเทียบพรรคการเมืองไทย กับระบบพรรคการเมืองแบบสากล เห็นได้ชัดว่า โครงสร้างของพรรคการเมืองไทย เกิดจากบนลงล่าง ไม่ได้เกิดจากอุดมการณ์แบบประเทศประชาธิปไตยอื่นๆ จึงต้องมีการปฏิรูปกฎหมาย เพื่อจำกัดการกระทำของพรรคการเมือง ป้องกันการผูกขาดทางอำนาจของคนใดคนหนึ่ง ก็จะทำให้กลุ่มการเมืองพัฒนาตัวเองอย่างอิสระมากขึ้น
นายบรรเจิด สิงคเนติ คณบดี คณะนิติศาสตร์ นิด้า เสนอแนวทางการปฏิรูปโครงสร้างการเมืองโดยต้องมีการปรับระบบพรรคการเมือง โครงสร้างสถาบันการเมือง และระบบการเลือกตั้ง เพราะปัจจุบันประชาชนขาดการมีส่วนร่วม และจุดผิดพลาดของระบบพรรคการเมืองนั้น มาจากการออกฎหมายสังกัดพรรค รวมถึงกฎเกณฑ์ต่างๆ จนทำให้เกิดระบบเผด็จการรัฐสภา จึงควรยกเลิกกฎหมายพรรคการเมือง ปล่อยให้การพัฒนาการเมืองเป็นอิสระ โดยให้กกต.ลงมาคุมบาง เรื่องเท่านั้น เช่น การโค่นล้มระบบการปกครอง ส่วนการเสนอนโยบายของพรรคการเมือง ควรเป็นการเสนอที่ต้องบอกที่ไปที่มาของนโยบายชัดเจน เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ และการสรรหาผู้สมัครรับเลือกตั้งของพรรคการเมือง ต้องใช้ระบบไพรมารี่โหวต ให้สมาชิกได้โหวตกัน ไม่ใช่ขึ้นอยู่กับผู้บริหารส่วนกลาง ซึ่งจะทำให้เกิดระบบประชาชนธิปไตยในการได้มาซึ่งสมาชิกพรรค และการหาเสียงเลือกตั้ง จะทำให้ประชาชนเข้าถึง ฃ
ทั้งนี้ ตัวระบบพรรคการเมือง อย่าใช้ระบบพรรคเข้าไปคุมเข้มแข็ง ซึ่งพรรคการเมืองต้องปล่อยให้อิสระในการพัฒนา แต่ควรคุมเฉพาะกฎหมายบางส่วน
นอกจากนี้ ยังระบุถึงโครงสร้างสถาบันการเมืองของไทย ที่เป็นระบบผูกขาดรวมศูนย์โดยเงินทุน พรรคการเมือง ทำให้อำนาจระบบรัฐสภาถูกคบคุมโดยเจ้าของพรรคได้ ส่งผลให้จุดอ่อน ระบบรัฐสภา ขาดตัวแทนผลประโยชน์หลากหลาย โดยขอเสนอยกเลิกการบังคับสังกัดพรรค ยกเลิการใช้มติพรรค ที่จะให้สมาชิกพรรค พร้อมเสนอให้มี ส.ส.แบบแบ่งเขต และส.ส.บัญชีรายชื่อ 380 คน อีก 120 คน เป็น ส.ส.กลุ่มอาชีพ เพื่อต้องการให้ส.ส.มีกลุ่มผลประโยชน์หลาก หลาย ทำให้รัฐสภามีความเข้มแข็งมากขึ้น
นายสุเทพ กล่าวด้วยว่า องค์กรที่กำกับดูแลตรวจสอบการเลือกตั้ง โดยเฉพาะ กกต. ต้องทบทวนอำนาจมากขึ้น เพราะที่ผ่านมาถึงแม้มีกกต. ยังพบการทุจริต ซื้อเสียง
ด้านนายธีรภัทร เสรีรังสรรค์ ประธานสภาพัฒนาการเมือง กล่าวว่า การปฏิรูปการเมือง ต้องมีการพัฒนาการเมืองให้เกิดความสมบูรณ์ และมีคุณภาพ จากอดีต โดยการกำหนดการเลือกตั้งจะต้องเป็นแบบเขตเดียว เบอร์เดียว ส่วนฝ่ายบริหารต้องมีการเลือกตั้งนายกรัฐมนตรี โดยตรงของประชาชน โดยใช้เขตการเลือกตั้งทั้งประเทศ ดังนั้นเราจะได้ผู้นำที่เข้มแข็ง และเป็นเอกภาพ เพราะไม่ได้เอารัฐมนตรีจากข่ายของพรรคการเมือง และประการถัดมาการเลือกตั้งยังคง เหมือนเดิมอยู่ แต่ให้สภา มี ส.ส.บัญชีรายชื่อ ไม่เกิน 45% ของส.ส.ทั้งหมด อีกประการหนึ่ง ระบบเลือกตั้งจะต้องมี 2 ใบ คือ ใบหนึ่งมาจากการเลือกแบบแบ่งเขต และ บัตรลงคะแนนบัญชีรายชื่อ เป็นตัวคุม และประการสุดท้าย ต้องให้นักการเมืองมีจริยธรรมที่เข้มแข็ง ตรวจสอบนักการเมืองได้
นายคมสัน โพธิ์คง อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ ม.สุโขทัยธรรมาธิราช กล่าวถึงเรื่องระบบการเมือง โดยเสนอให้จัดทำสภาพลเมืองจังหวัดในแต่ละจังหวัด เข้ามาอยู่ในระบบการเลือกตั้ง เพื่อเพิ่มกลไกการตรวจสอบขึ้นในสังคมไทย ซึ่งที่มาของปัญหาประชาธิปไตย เกิดจากขาดการแก้ปัญหาทางการเมืองในระดับโครงสร้างครั้งใหญ่ ซึ่งที่ผ่านมาเปิดโอกาสให้มีกลุ่มทุนเข้ามาเล่นการเมืองมาก จนเกิดการรวมศูนย์ทางอำนาจของกลุ่มทุนผูกขาด
ทั้งนี้ หากเปรียบเทียบพรรคการเมืองไทย กับระบบพรรคการเมืองแบบสากล เห็นได้ชัดว่า โครงสร้างของพรรคการเมืองไทย เกิดจากบนลงล่าง ไม่ได้เกิดจากอุดมการณ์แบบประเทศประชาธิปไตยอื่นๆ จึงต้องมีการปฏิรูปกฎหมาย เพื่อจำกัดการกระทำของพรรคการเมือง ป้องกันการผูกขาดทางอำนาจของคนใดคนหนึ่ง ก็จะทำให้กลุ่มการเมืองพัฒนาตัวเองอย่างอิสระมากขึ้น
นายบรรเจิด สิงคเนติ คณบดี คณะนิติศาสตร์ นิด้า เสนอแนวทางการปฏิรูปโครงสร้างการเมืองโดยต้องมีการปรับระบบพรรคการเมือง โครงสร้างสถาบันการเมือง และระบบการเลือกตั้ง เพราะปัจจุบันประชาชนขาดการมีส่วนร่วม และจุดผิดพลาดของระบบพรรคการเมืองนั้น มาจากการออกฎหมายสังกัดพรรค รวมถึงกฎเกณฑ์ต่างๆ จนทำให้เกิดระบบเผด็จการรัฐสภา จึงควรยกเลิกกฎหมายพรรคการเมือง ปล่อยให้การพัฒนาการเมืองเป็นอิสระ โดยให้กกต.ลงมาคุมบาง เรื่องเท่านั้น เช่น การโค่นล้มระบบการปกครอง ส่วนการเสนอนโยบายของพรรคการเมือง ควรเป็นการเสนอที่ต้องบอกที่ไปที่มาของนโยบายชัดเจน เพื่อให้บรรลุวัตถุประสงค์ และการสรรหาผู้สมัครรับเลือกตั้งของพรรคการเมือง ต้องใช้ระบบไพรมารี่โหวต ให้สมาชิกได้โหวตกัน ไม่ใช่ขึ้นอยู่กับผู้บริหารส่วนกลาง ซึ่งจะทำให้เกิดระบบประชาชนธิปไตยในการได้มาซึ่งสมาชิกพรรค และการหาเสียงเลือกตั้ง จะทำให้ประชาชนเข้าถึง ฃ
ทั้งนี้ ตัวระบบพรรคการเมือง อย่าใช้ระบบพรรคเข้าไปคุมเข้มแข็ง ซึ่งพรรคการเมืองต้องปล่อยให้อิสระในการพัฒนา แต่ควรคุมเฉพาะกฎหมายบางส่วน
นอกจากนี้ ยังระบุถึงโครงสร้างสถาบันการเมืองของไทย ที่เป็นระบบผูกขาดรวมศูนย์โดยเงินทุน พรรคการเมือง ทำให้อำนาจระบบรัฐสภาถูกคบคุมโดยเจ้าของพรรคได้ ส่งผลให้จุดอ่อน ระบบรัฐสภา ขาดตัวแทนผลประโยชน์หลากหลาย โดยขอเสนอยกเลิกการบังคับสังกัดพรรค ยกเลิการใช้มติพรรค ที่จะให้สมาชิกพรรค พร้อมเสนอให้มี ส.ส.แบบแบ่งเขต และส.ส.บัญชีรายชื่อ 380 คน อีก 120 คน เป็น ส.ส.กลุ่มอาชีพ เพื่อต้องการให้ส.ส.มีกลุ่มผลประโยชน์หลาก หลาย ทำให้รัฐสภามีความเข้มแข็งมากขึ้น
