เอเอฟพี/รอยเตอร์- คณะรัฐบาลแนวทางกลาง-ซ้ายของญี่ปุ่น ออกมาปฏิเสธว่า ความสัมพันธ์ระหว่างญี่ปุ่นกับสหรัฐฯ ไม่ได้ร้าวฉาน จากกรณีความขัดแย้งเรื่องการย้ายฐานทัพอเมริกันบนเกาะโอกินาวาแต่อย่างใด ท่ามกลางความสับสันว่ารัฐมนตรีต่างประเทศแดนอาทิตย์อุทัยจะเดินทางไปเยือนกรุงวอชิงตันในสัปดาห์นี้หรือไม่
ก่อนหน้านี้เมื่อวันเสาร์ (31) ฮิลลารี คลินตัน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ ออกมาเปิดเผยด้วยตัวเองว่า คัตสึยะ โอกาดะ รัฐมนตรีต่างประเทศญี่ปุ่น จะเดินทางเยือนกรุงวอชิงตัน ดี.ซี.เพื่อพบหารือกับเธอในวันศุกร์นี้(6) ทว่าในอีกไม่กี่ชั่วโมงต่อมา การหารือดังกล่าวนี้กลับถูกตัดออกจากตารางนัดหมายของคลินตัน
สื่อหลายสำนักในญี่ปุ่นต่างพากันประโคมข่าวว่า แท้ที่จริงแล้วโอกาดะยังต้องการไปพบกับเธอตามกำหนดเดิม เพื่อการเตรียมความพร้อมก่อนการเยือนญี่ปุ่นของประธานาธิบดีบารัค โอบามา ผู้นำสหรัฐฯ ระหว่างวันที่ 12-13 นี้ แต่เขาไม่อาจเดินทางไปได้ เนื่องจากติดภารกิจสำคัญในการไปชี้แจงเรื่องงบประมาณต่อคณะกรรมาธิการของสภาสูงญี่ปุ่น
นอกจากนั้นโอกาดะยังออกมาแถลงข่าวว่า ไม่อาจปล่อยให้ภารกิจเยือนต่างประเทศ มาขัดขวางการทำหน้าที่ในรัฐสภา ทำให้เกิดกระแสข่าวว่าประเด็นความขัดแย้งที่ยังไม่สามารถหาข้อสรุป ในเรื่องแผนการย้ายสถานที่ตั้งของฐานทัพอากาศฟูเตนมะบนเกาะโอกินาวาทางตอนใต้ของญี่ปุ่น จากย่านที่มีประชาชนอาศัยหนาแน่น ไปยังเขตริมชายฝั่งที่มีประชากรเบาบางภายในปี 2014 อาจเป็นสาเหตุสำคัญของการล้มเลิกการเยือนสหรัฐฯ ของโอกาดะในครั้งนี้
อย่างไรก็ตาม ฮิโรฟูมิ ฮิราโนะ เลขาธิการคณะรัฐมนตรีญี่ปุ่น ได้แถลงเมื่อวานนี้ (2) ว่า ปฏิเสธว่าความสับสนเรื่องการเยือนกรุงวอชิงตันของโอกาดะ ไม่ได้เป็นการแสดงว่า ความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐฯและญี่ปุ่นกำลังตึงเครียด
“ผมยืนยันว่าไม่มีสิ่งใดที่อยู่เบื้องหลังความสับสนในครั้งนี้ แต่อยากให้ทุกฝ่ายเข้าใจตรงกันว่า มันเป็นเรื่องของความไม่ลงตัวด้านเวลากับการบริหารจัดการเท่านั้น และในขั้นนี้ก็ยังคงไม่มีการตัดสินใจเกี่ยวกับการเดินทางครั้งนี้แต่อย่างใด” ฮิราโนะกล่าว
ความขัดแย้งเรื่องฐานทัพสหรัฐฯบนเกาะโอกินาวา กำลังกลายเป็นประเด็นร้อนที่ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างญี่ปุ่นและสหรัฐฯ ต้องตึงเครียดอย่างหนัก ในช่วงไม่กี่วันก่อนที่ประธานาธิบดีโอบามาจะเดินทางเยือนญี่ปุ่น
ก่อนหน้านี้ เจ้าหน้าที่ระดับสูงหลายคนของรัฐบาลสหรัฐฯ ต่างตบเท้าออกมากดดันและเรียกร้องให้รัฐบาลญี่ปุ่นภายใต้การนำของนายกรัฐมนตรียูกิโอะ ฮาโตยามะและพรรคเดโมเครติก ปาร์ตี ออฟ เจแปน (ดีพีเจ) รีบตัดสินใจในเรื่องดังกล่าวก่อนที่โอบามาจะเดินทางเยือน
แต่รัฐบาลชุดใหม่ของญี่ปุ่นซึ่งเพิ่งก้าวขึ้นมาครองอำนาจเมื่อกลางเดือนกันยายนที่ผ่านมา กลับมีจุดยืนที่ชัดเจนตั้งแต่สมัยทำหน้าที่เป็นฝ่ายค้านว่า ต้องการให้ย้ายฐานทัพสหรัฐฯ ออกจากเกาะโอกินาวา หรือออกจากญี่ปุ่นแบบถาวรและต้องการดำเนินนโยบายที่เป็นอิสระจากสหรัฐฯ มากขึ้น
โอกาดะ รัฐมนตรีต่างประเทศญี่ปุ่น ก็ออกมาตอบโต้แรงกดดันจากสหรัฐฯ ด้วยตัวเอง โดยระบุว่า ไม่น่าเป็นไปได้ที่ความขัดแย้งในเรื่องดังกล่าวจะได้ข้อยุติก่อนการเยือนญี่ปุ่นของโอบามา พร้อมเรียกร้องให้สหรัฐฯเคารพต่อกระบวนการประชาธิปไตย และความต้องการที่แท้จริงของชาวญี่ปุ่น
อย่างไรก็ตาม ท่าทีของรัฐบาลญี่ปุ่นขณะนี้ กำลังสร้างความกังวลใจให้กับผู้เชี่ยวชาญด้านการเมืองและความมั่นคงในญี่ปุ่นเอง ศาสตราจารย์มิกิตากะ มาสึยามะ แห่งสถาบันนโยบายศึกษาแห่งชาติของญี่ปุ่น เตือนว่า รัฐบาลภายใต้การนำของพรรคดีพีเจควรดำเนินนโยบายอย่างรอบคอบ และควรตระหนักว่าวาทศิลป์อันดุดันและท่าทีอันแข็งกร้าวสมัยที่ตนเป็นฝ่ายค้าน อาจเป็นต้นเหตุทำให้ความสัมพันธ์ด้านความมั่นคงอันแนบแน่นยาวนานกับสหรัฐฯต้องร้าวฉานโดยไม่จำเป็น
ขณะที่ โนบุทากะ มาชิมูระ อดีตรัฐมนตรีต่างประเทศญี่ปุ่นในสมัยนายกรัฐมนตรีเคอิโซะ โอบูจิ ออกมาตำหนิฮาโตยามะและโอกาดะอย่างรุนแรง โดยกล่าวว่า “ทั้งคู่กำลังสร้างความกังวลใจให้กับชาวเกาะโอกินาวะและชาวญี่ปุ่นด้วยคำพูดที่ปราศจากการไตร่ตรองเพียงไม่กี่คำ ”
ก่อนหน้านี้เมื่อวันเสาร์ (31) ฮิลลารี คลินตัน รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ ออกมาเปิดเผยด้วยตัวเองว่า คัตสึยะ โอกาดะ รัฐมนตรีต่างประเทศญี่ปุ่น จะเดินทางเยือนกรุงวอชิงตัน ดี.ซี.เพื่อพบหารือกับเธอในวันศุกร์นี้(6) ทว่าในอีกไม่กี่ชั่วโมงต่อมา การหารือดังกล่าวนี้กลับถูกตัดออกจากตารางนัดหมายของคลินตัน
สื่อหลายสำนักในญี่ปุ่นต่างพากันประโคมข่าวว่า แท้ที่จริงแล้วโอกาดะยังต้องการไปพบกับเธอตามกำหนดเดิม เพื่อการเตรียมความพร้อมก่อนการเยือนญี่ปุ่นของประธานาธิบดีบารัค โอบามา ผู้นำสหรัฐฯ ระหว่างวันที่ 12-13 นี้ แต่เขาไม่อาจเดินทางไปได้ เนื่องจากติดภารกิจสำคัญในการไปชี้แจงเรื่องงบประมาณต่อคณะกรรมาธิการของสภาสูงญี่ปุ่น
นอกจากนั้นโอกาดะยังออกมาแถลงข่าวว่า ไม่อาจปล่อยให้ภารกิจเยือนต่างประเทศ มาขัดขวางการทำหน้าที่ในรัฐสภา ทำให้เกิดกระแสข่าวว่าประเด็นความขัดแย้งที่ยังไม่สามารถหาข้อสรุป ในเรื่องแผนการย้ายสถานที่ตั้งของฐานทัพอากาศฟูเตนมะบนเกาะโอกินาวาทางตอนใต้ของญี่ปุ่น จากย่านที่มีประชาชนอาศัยหนาแน่น ไปยังเขตริมชายฝั่งที่มีประชากรเบาบางภายในปี 2014 อาจเป็นสาเหตุสำคัญของการล้มเลิกการเยือนสหรัฐฯ ของโอกาดะในครั้งนี้
อย่างไรก็ตาม ฮิโรฟูมิ ฮิราโนะ เลขาธิการคณะรัฐมนตรีญี่ปุ่น ได้แถลงเมื่อวานนี้ (2) ว่า ปฏิเสธว่าความสับสนเรื่องการเยือนกรุงวอชิงตันของโอกาดะ ไม่ได้เป็นการแสดงว่า ความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐฯและญี่ปุ่นกำลังตึงเครียด
“ผมยืนยันว่าไม่มีสิ่งใดที่อยู่เบื้องหลังความสับสนในครั้งนี้ แต่อยากให้ทุกฝ่ายเข้าใจตรงกันว่า มันเป็นเรื่องของความไม่ลงตัวด้านเวลากับการบริหารจัดการเท่านั้น และในขั้นนี้ก็ยังคงไม่มีการตัดสินใจเกี่ยวกับการเดินทางครั้งนี้แต่อย่างใด” ฮิราโนะกล่าว
ความขัดแย้งเรื่องฐานทัพสหรัฐฯบนเกาะโอกินาวา กำลังกลายเป็นประเด็นร้อนที่ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างญี่ปุ่นและสหรัฐฯ ต้องตึงเครียดอย่างหนัก ในช่วงไม่กี่วันก่อนที่ประธานาธิบดีโอบามาจะเดินทางเยือนญี่ปุ่น
ก่อนหน้านี้ เจ้าหน้าที่ระดับสูงหลายคนของรัฐบาลสหรัฐฯ ต่างตบเท้าออกมากดดันและเรียกร้องให้รัฐบาลญี่ปุ่นภายใต้การนำของนายกรัฐมนตรียูกิโอะ ฮาโตยามะและพรรคเดโมเครติก ปาร์ตี ออฟ เจแปน (ดีพีเจ) รีบตัดสินใจในเรื่องดังกล่าวก่อนที่โอบามาจะเดินทางเยือน
แต่รัฐบาลชุดใหม่ของญี่ปุ่นซึ่งเพิ่งก้าวขึ้นมาครองอำนาจเมื่อกลางเดือนกันยายนที่ผ่านมา กลับมีจุดยืนที่ชัดเจนตั้งแต่สมัยทำหน้าที่เป็นฝ่ายค้านว่า ต้องการให้ย้ายฐานทัพสหรัฐฯ ออกจากเกาะโอกินาวา หรือออกจากญี่ปุ่นแบบถาวรและต้องการดำเนินนโยบายที่เป็นอิสระจากสหรัฐฯ มากขึ้น
โอกาดะ รัฐมนตรีต่างประเทศญี่ปุ่น ก็ออกมาตอบโต้แรงกดดันจากสหรัฐฯ ด้วยตัวเอง โดยระบุว่า ไม่น่าเป็นไปได้ที่ความขัดแย้งในเรื่องดังกล่าวจะได้ข้อยุติก่อนการเยือนญี่ปุ่นของโอบามา พร้อมเรียกร้องให้สหรัฐฯเคารพต่อกระบวนการประชาธิปไตย และความต้องการที่แท้จริงของชาวญี่ปุ่น
อย่างไรก็ตาม ท่าทีของรัฐบาลญี่ปุ่นขณะนี้ กำลังสร้างความกังวลใจให้กับผู้เชี่ยวชาญด้านการเมืองและความมั่นคงในญี่ปุ่นเอง ศาสตราจารย์มิกิตากะ มาสึยามะ แห่งสถาบันนโยบายศึกษาแห่งชาติของญี่ปุ่น เตือนว่า รัฐบาลภายใต้การนำของพรรคดีพีเจควรดำเนินนโยบายอย่างรอบคอบ และควรตระหนักว่าวาทศิลป์อันดุดันและท่าทีอันแข็งกร้าวสมัยที่ตนเป็นฝ่ายค้าน อาจเป็นต้นเหตุทำให้ความสัมพันธ์ด้านความมั่นคงอันแนบแน่นยาวนานกับสหรัฐฯต้องร้าวฉานโดยไม่จำเป็น
ขณะที่ โนบุทากะ มาชิมูระ อดีตรัฐมนตรีต่างประเทศญี่ปุ่นในสมัยนายกรัฐมนตรีเคอิโซะ โอบูจิ ออกมาตำหนิฮาโตยามะและโอกาดะอย่างรุนแรง โดยกล่าวว่า “ทั้งคู่กำลังสร้างความกังวลใจให้กับชาวเกาะโอกินาวะและชาวญี่ปุ่นด้วยคำพูดที่ปราศจากการไตร่ตรองเพียงไม่กี่คำ ”
