“ทหารพราน” ถือเป็นกำลังหลักส่วนหนึ่งที่ปฏิบัติภารกิจการรักษาความสงบเรียบร้อย และพิทักษ์อธิปไตยของชาติในพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนใต้ โดยมีกำลัง “ทหารพรานหญิง” ปฏิบัติหน้าที่เคียงบ่าเคียงไหล่กับทหารพรานที่เป็นชาย และสามารถปฏิบัติภารกิจได้อย่างมีประสิทธิภาพไม่ได้ยิ่งหย่อนไปกว่ากัน
จากสถานการณ์ความรุนแรงในจังหวัดชายแดนภาคใต้ อันเป็นปัญหาสำคัญของประเทศไทยที่ภาครัฐและหน่วยงานทหารให้ความสนใจ ปัจจุบันปัญหาต่างๆ เหล่านี้ ได้ลดระดับความรุนแรงลง จากการประสานความร่วมมือกับหน่วยงานในระดับต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นหน่วยงานปกครองในระดับท้องถิ่น รวมถึงทหารและตำรวจที่เข้ามาปฏิบัติหน้าที่ในพื้นที่ อีกหนึ่งยุทธวิธี ที่กองทัพบกเลือกใช้ คือ การให้อาสาสมัครทหารพราน ซึ่งเป็นคนในพื้นที่เข้ามาปฏิบัติหน้าที่ดูแลความปลอดภัยให้กับประชาชน เนื่องจากมีความชำนาญภูมิประเทศและเข้าใจขนบธรรมเนียมประเพณีลึกซึ้งกว่า โดยหน้าที่นี้ ไม่ได้มีเพียงแต่ผู้ชายเท่านั้น แต่ยังมีอาสาสมัครทหารพรานหญิง ที่มีจิตใจเข้มแข็ง เด็ดเดี่ยวไม่แพ้ผู้ชาย จนได้รับสมญานามว่า ดอกไม้เหล็กชายแดนใต้ กองทัพภาคที่ 4 มีการจัดตั้ง หมวดทหารพรานหญิง เพื่อสนับสนุนการปฏิบัติภารกิจ ให้กับกองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายในภาค 4 ส่วนหน้า ในการแก้ปัญหาการก่อความไม่สงบในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ เนื่องจากทหารพรานหญิง ยังปฏิบัติงานด้านจิตวิทยาและประชาสัมพันธ์ ที่มุ่งเน้นด้านมวลชนสัมพันธ์ เชิงรุก และงานด้านการข่าว ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการต่อสู้เอาชนะทางความคิดและจิตใจ โดยมุ่งเน้นการเข้าหา กลุ่มสตรีในท้องถิ่น เพื่อโน้มน้าวชักจูงให้มาร่วมกันปฏิเสธความรุนแรงและหันมาให้การสนับสนุนฝ่ายรัฐบาล ในการแก้ไขปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ ให้มีประสิทธิผลและประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
ทหารพรานหญิงมีภารกิจปฏิบัติงานด้านการข่าวช่วยเหลือในการรวบรวมหลักฐานด้านการข่าว และหลักฐานด้านนิติวิทยาศาสตร์ โดยปฏิบัติงานเป็นเจ้าหน้าที่ซักถามขั้นต้น รวมทั้งช่วยเหลือในการรักษาความปลอดภัยบุคลสำคัญที่เป็นสตรี ตลอดจนเป็นเจ้าหน้าที่ควบคุมข่ายงานข่าวลับกรณีที่ตัวแทนแหล่งข่าวเป็นสตรี ด้านยุทธการจะสนับสนุนการปิดล้อมตรวจค้นกลุ่มเป้าหมายที่เป็นสตรีและเด็ก รวมทั้งสนับสนุนการปฏิบัติการป้องกันการใช้กลุ่มแนวร่วมที่เป็นสตรีและเด็กขัดขวางการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ ตลอดจนการเชิญตัวควบคุมตัวผู้ต้องสงสัยหรือเยาวชน ด้านการฝึก สนับสนุนครูฝึกทหารพรานหญิงให้กับหน่วยต่างๆ ในการ ฝึกพลังมวลชน รวมทั้งการฝึกกลุ่มเยาวชนตามโครงการญาลันนันบารู ด้านด้านกิจการพลเรือน ให้การรักษาพยาบาลเบื้องต้นให้กับประชาชนในพื้นที่ และจัดเจ้าหน้าที่ครู/วิทยากร เข้าร่วมสอนใน โรงเรียนตาดีกา, โรงเรียนปอเนาะ รวมทั้งเข้าร่วมกิจกรรมทางด้านการศึกษากับผู้นำท้องถิ่น ผู้นำศาสนาและประชาชน ตลอดจนการสนับสนุนวิทยากรให้กับหน่วยต่างๆ ในพื้นที่ ทั้งนี้ยังเข้าร่วมการปฏิบัติงานมวลชนสัมพันธ์เจ้าหน้าที่ปฏิบัติการจิตวิทยาในการเข้าถึงกลุ่มบุคคลที่เป็นเด็ก สตรี และคนชรา ตลอดจนจัดเจ้าหน้าที่มวลชนสัมพันธ์พบปะเยี่ยมเยียนและให้การช่วยเหลือประชาชนในพื้นที่รับผิดชอบ
นี่เป็นเพียงหนึ่งตัวอย่างของดอกไม้เหล็กชายแดนใต้ หรืออาสาสมัครทหารพรานหญิง ซึ่งปฏิบัติหน้าที่ได้ไม่แพ้ชายใด และเป็นที่ต้องการของหน่วยงานทหารและประชาชนในพื้นที่ โดยมีอยู่ในกรมทหารพรานหน่วยต่างๆ ทั้งในจังหวัดยะลา ปัตตานีและนราธิวาส คุณสมบัติสำคัญของพวกเธอ คือ เป็นคนในพื้นที่ สามารถพูดภาษาท้องถิ่นได้ และพูดภาษาไทยได้ควบคู่กัน ด้วยอัธยาศัยท่าทีที่อ่อนโยน อ่อนหวาน ละเอียดอ่อน ประกอบกับความเข้าใจ และจิตใจที่แข็งแกร่งภายใน การที่เหล่าทหารพรานหญิงลงปฏิบัติการ ในพื้นที่ ในแต่ละวันนั้น พวกเธอไม่สามารถล่วงรู้ได้ว่า จะพบเจอเรื่องดีหรือเรื่องร้าย รู้แต่เพียงว่า ทำเพื่อประโยชน์สุขของประชาชน แม้ว่าจะต้องปฏิบัติงานที่เสี่ยงและหนักหน่วง เสี่ยงเป็นเสี่ยงตาย แต่ไม่เคยคิด ทิ้งบ้านของพวกเธอไปไหน ด้วยความที่อยากให้บ้านของพวกเธอสงบสุข มุ่งมั่นปฏิบัติงาน โดยยึดเอายุทธศาสตร์พระราชทาน เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา เน้นการแก้ไขปัญหาต่างๆ ด้วยสันติวิธี ทุกคนในสังคมควรมีโอกาสได้รับรู้เรื่องราวความเสียสละและหัวใจที่ยิ่งใหญ่ของพวกเธอ และร่วมส่งกำลังใจไปให้เหล่าทหารพรานหญิง และเหล่าผู้กล้าแห่งกองทัพบก ผู้ที่ปฏิบัติหน้าที่ด้วยความเสียสละ เพื่อสร้างความสุขสงบให้กับผืนแผ่นดินไทย เพราะ “จิตวิญญาณรักชาติ” มิได้ผูกขาดแค่เฉพาะเพศชายแต่อย่างใด