นับแต่ประธานาธิบดี สี จิ้นผิง ของจีนประกาศยุทธศาสตร์ “เส้นทางสายไหมใหม่” (New Silk Road Economic Belt) ที่กรุงอัสตานา ประเทศคาซัคสถาน ในเดือนกันยายน 2556 เป็นต้นมา โลกก็จับตาทุกย่างก้าวของจีน
ว่ากันว่า นี่ไม่ใช่เพียงแค่โครงการแห่งศตวรรษที่ 21 หากแต่จะเป็นการพลิกประวัติศาสตร์เส้นทางการค้า-การขนส่งที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลกเหมือนเส้นทางสายไหมในอดีตเคยเป็น
วันนี้ของเส้นทางสายไหม
ระหว่างวันที่ 23 พ.ค.-2มิ.ย.2559ที่ผ่านมา “ผู้จัดการ” ได้รับเชิญจากรัฐบาลสาธารณรัฐประชาชนจีน ให้เป็นหนึ่งในสื่อจากทั่วทุกมุมโลกศึกษาดูงานใน เขตการปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์ ซึ่งถูกกำหนดเป็นพื้นที่หลักในการพัฒนาตามยุทธศาสตร์ของสี จิ้นผิงที่ เมืองอูหลู่มู่ฉี และคาชการ์ สองเมืองสำคัญบนเส้นทางสายไหมโบราณ
เริ่มจากอูหลูมู่ฉี เดิมก็เป็นศูนย์กลางของการพัฒนาของจีนอยู่แล้วภายใต้โครงการ “ดิ อูหลู่มู่ฉี อีโคโนมิกส์ แอนด์ เทคโนโลจิคอล ดีเวลลอปเมนท์โซน (The Urumqi Economic and Technological Development Zone (Toutunhe District) : UETD)” เมื่อถูกผลักดันให้เป็นเมืองสำคัญของยุทธศาสตร์เส้นทางสายไหมใหม่เข้าไปอีก ยิ่งทำให้เมืองนี้เหมือนพยัคฆ์ติดปีก
ตามการประชุมของคณะทำงานรัฐบาลจีน มีมติที่จะสร้างอูหลู่มูฉีให้เป็น “5ศูนย์กลาง” คือ การค้า-การขนส่ง การเงิน ศูนย์กลางทางวัฒนธรรม การศึกษา วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และการบริการทางการแพทย์
อูหลู่มู่ฉีวันนี้กำลังขยายตัวทุกทิศทุกทาง อัตราการเติบโตเฉลี่ยนับแต่ปี 2556 ไม่น้อยกว่า 26% ต่อปี มีหลายโครงการการลงทุนที่เป็นแรงหนุนส่ง โดยเฉพาะการลงทุน สถานีรถไฟฟ้าความเร็วสูงแห่งใหม่ เพื่อจะรองรับความเป็น “ฮับ” ของการขนส่งแห่งภูมิภาค
พื้นที่ใหม่ถูกกำหนดให้ห่างจากตัวเมืองออกมาไม่ไกลนัก ลักษณะเป็นคอมเพล็กซ์ที่ประกอบไปด้วย อาคารผู้โดยสาร อาคารสำนักงาน สถาบันการเงิน ศูนย์การค้า โรงพยาบาล สปอร์ตคอมเพล็กซ์ โรมแรม ที่พักอาศัย ครบครัน มูลค่าโครงการที่รัฐบาลทุ่มทุนลงมาโดยไม่นับรวม รถไฟฟ้าความเร็วสูงคิดเป็นเงินกว่า 12.75พันล้านหยวน หรือ ประมาณ 63.75 พันล้านบาท
นอกจากจะเป็นชุมทางเพื่อเชื่อมต่อการคมนาคมทุกรูปแบบภายในประเทศแล้ว ยังเชื่อมต่อระบบรางไปอีก 5 ประเทศในเอเชียกลาง ก่อนจะไปสู่ยุโรป ขณะนี้การก่อสร้างคืบหน้าไปอย่างมาก หนึ่งในสถานีผู้โดยสารที่เป็นส่วนสำคัญของโครงการก็พร้อมแล้วที่จะเปิดให้บริการในเดือนมิถุนายนนี้
เมื่อก่อสร้างแล้วเสร็จเต็มรูปแบบทั้งพื้นที่ โครงการนี้เรียกได้ว่า คือ หัวใจสำคัญของการค้า-การขนส่งสมัยใหม่ของจีนอย่างแท้จริง
เร่งสร้างรากฐาน
ในเขตเศรษฐกิจอูหลู่มูฉียังถูกวางรากฐานอีกหลายอย่าง เช่น อุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม อุตสาหกรรมเครื่องนุ่มห่ม พลังงาน เทคโนโลยี เป็นต้น
กล่าวถึงอุตสาหกรรมอาหาร อูหลู่มูฉี ต้องนับ บริษัท อาเอ่อม่าน (Arman Muslim food industrial group of Xinjiang,LTD) เป็นตัวอย่างของยักษ์ใหญ่ที่พร้อมจะครอบครองส่วนแบ่งตลาดบนเส้นทางสายไหมใหม่
อาเอ่อม่าน ก่อตั้งเมื่อปี 2538 ผลิตอาหารฮาลาลเพื่อชาวมุสลิมที่เป็นคนส่วนใหญ่บนเส้นทางสายไหมถือเป็นบริษัทที่มีชื่อเสียงของชาวอุยกูร์ในซินเจียง โดยผู้ก่อตั้งนาย Radil Abla ผ่านการลองผิดลองถูกทำงานอย่างหนักมากว่า20 ปีในการทำให้บริษัทเติบโตมาทุกวันนี้
เขาและเพื่อนของเขา Hamit-AYSA ในตำแหน่งผู้ช่วยผู้จัดการทั่วไปมองเห็นโอกาสจากการที่ไม่มีโรงงานสำหรับผลิตและนำเข้าอาหารฮาราลเพื่อชาวมุสลิมทั้งที่ซินเจียงมีประชากรที่เป็นมุสลิมเป็นส่วนใหญ่
จากวันนั้นปัจจุบันอาเอ่อม่านมีร้านค้าปลีกและซูเปอร์มาร์เก็ตในอูหลู่มู่ฉีกว่า14 แห่งสินค้าที่ผลิตจากโรงงานยังกระจายไปกว่า 2,700 แห่ง ร้านแฟรนไชส์กว่า 10,000 ร้าน ทั่วทั้งซินเจียง
อาเอ่อม่าน ยังเป็นบริษัทชั้นนำในอุตสาหกรรมการเกษตรของจีนสำหรับการพัฒนาและการผลิตของผลิตภัณฑ์อาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการของชาวมุสลิม
อาเอ่อม่านถูกจัดวางเป็น ครัวโลกของชาวมุสลิม สำหรับเส้นทางสายไหมใหม่
ขณะเดียวกัน บริษัทผลิตกังหันลมและให้บริการโซลูชั่นเพื่อผลิตกระแสไฟฟ้าจากพลังงานลมใหญ่ที่สุดของจีนก็ตั้งอยู่ที่นี่ โกลด์วิน ( Xinjiang Goldwind Science & Technology Co Ltd) พวกเขาเป็นบริษัทที่ส่งกังหันลมและชิ้นส่วนไปทั่วโลกรวมถึงที่ส่งมาให้กับเอ็กโก้ที่จังหวัดชัยภูมิของไทยด้วย
โกลด์วินก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 2541 ในอูหลู่มู่ฉีค่อยๆ เติบโตขึ้นมาเรื่อยๆ ปัจจุบันมีพนักงานกว่า 4,000 คน มีการลงทุนกว่า 2,000ล้านหยวน หรือ 10,000 ล้านบาทเพื่อการจัดการพัฒนาด้านธุรกิจโดยเฉพาะ จดทะเบียนในตลาดหุ้นฮ่องกงและเซินเจิ้น
ข้อมูลล่าสุดระบุ บริษัทติดตั้งกังหันลมผลิตกระแสไฟฟ้าได้มากว่า 32 กิกะวัตต์ และจะมีการติดตั้งมากกว่า 20,000 หน่วยทั่วโลก
“ผู้จัดการ” ยังได้สัมผัสกับ ซินเจียง ซอฟท์แวร์ ปาร์ค หนึ่งในโครงการที่รัฐบาลผลักดันให้ศูนย์กลางไอที
ซินเจียง ซอฟท์แวร์ ปาร์ค (Xinjiang Software Park) คือ การรวมเอาอุตสาหกรรม บริษัทชั้นนำด้านเทคโนโลยีมา ศูนย์กลางการเรียนรู้ การเริ่มต้นสิ่งประดิษฐ์ใหม่ๆไว้ด้วยกันโดยรัฐบาลส่งเสริมสิทธิพิเศษทางภาษีและสนับสนุนการวิจัยพัฒนานวัตกรรมใหม่ๆ ตั้งอยู่ในพื้นที่ตั้งอยู่ในบริเวณใกล้เคียงกับสถานีรถไฟฟ้าแห่งใหม่ของอูหลู่มูฉี มีพื้นที่มากกว่า 400,000 ตารางเมตร
เราจะเห็นที่นี่เป็นแหล่งรวมบริษัทไอทีขนาดเล็กที่มีนักธุรกิจหนุ่มสาวเป็นเจ้าของอยู่มากมาย บางบริษัทที่นี่มีประธานเจ้าหน้าที่บริหารอายุเพียง 30 ปีแต่พัฒนาเว็บไซต์ซื้อขายออนไลน์มีชื่อเสียงระดับประเทศ
อูหลู่มู่ฉี เมืองเอกของเขตปกครองตนเองซินเจียงอุยกูร์ นับเป็นจุดเริ่มต้นความฝันของจีน 3 ปีผ่านพ้นมาและกำลังดำเนินต่อไปจวบจนถึงปี2568หรือในอีก 9 ปีข้างหน้าที่ทุกอย่างจะแล้วเสร็จ
คาชการ์-เซินเจิ้นโมเดล
สำหรับ คาชการ์ (Kashkar Economic Zone) เมืองที่อยู่ทางด้านตะวันตกสุดของจีนตั้งอยู่ใกล้กับชายแดนปากีสถาน ทาจิกิสถาน คาซัคสถาน อุซเบกิสถาน และ คีร์กีซสถาน มีประวัติศาสตร์อันยาวนานกว่า 2,000 ปี
“ผู้จัดการ” ได้เข้าเยี่ยมชมอุตสาหกรรมเครื่องนุ่งห่ม เครื่องปั้นดินเผา ผลิตพรม ที่สนับสนุนการจ้างงานของชนกลุ่มน้อย ผลิตเพื่อจำหน่ายและส่งออกไปยังประเทศเพื่อนบ้าน รวมถึงการพัฒนาเขตนิคมอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ฉางโจวตั้งอยู่ตะเข็บชายแดนของจีนซึ่งกำลังอยู่ระหว่างการดำเนินการ ขณะเดียวกันก็ได้สังเกตการณ์ด่านอีเออร์เค่อเสินถ่านจุดผ่านแดนไปยังประเทศคีร์กีซสถานที่ซึ่งจะเป็นการไหลเข้า-ออกของขบวนสินค้า แรงงาน การท่องเที่ยวที่สำคัญ เพราะ รัฐบาลทั้งสองประเทศมีนโยบายผ่อนปรน ประชากรทั้งสองประเทศเดินทางไปมาหาสู่กันโดยไม่ต้องมีวีซ่า
ที่คาชการ์สิ่งที่เราได้เห็นชัดเจน คือ การวางแผนเขตเศรษฐกิจตาม “เซินเจิ้นโมเดล” การหลั่งไหลเข้ามาของนักธุรกิจขนาดกลางและขนาดเล็กจากส่วนต่างๆ ของจีนเพื่อมาใช้แรงงานซึ่งถือว่าถูกมากเมื่อเทียบกับภาคอื่นๆ ของประเทศแต่ต้นทุนต่ำเมื่อขนส่งผ่านแดนออกไป ส่งผลให้ศักยภาพในการแข่งขันที่นี้
ดังตัวอย่างของ บริษัทเค่อโจวอานฉีลา ผู้ผลิตพรมซึ่งมีกำลังการผลิตในแต่ละวันกว่า 14 ผืนโดยจำหน่ายออกไปยังปากีสถานเป็นหลัก บริษัทเครื่องนอนผลิตจากผ้าปักทอลายเพื่อส่งออกไปยังประเทศใกล้เคียง
จีนคาดหวังว่า ภายใต้โครงการต่างๆ ที่ซินเจียงอุยกูร์จะทำให้การเชื่อมโยงระหว่างจีนกับประเทศที่ตั้งอยู่บนเส้นทางสายไหมเดิม ทั้ง อินเดีย เอเชียกลาง-ตะวันตก-ใต้ ตะวันออกกลางไปจนถึงทวีปยุโรปหลอมรวมเข้ามาเป็นหนึ่งเดียวนี้ (One Belt and One road) ฟื้นอดีตการค้าไหมอันรุ่งโรจน์ของเส้นทางสายนี้กลับมา
เมื่อวันนั้นมาถึง ดอกผลที่ลงทุนลงแรงไปกับฝัน New silk road ผลประโยชน์ที่จะได้รับจากเส้นทางสายไหมใหม่ ทั้งการขยายอิทธิพลทางเศรษฐกิจการค้า การขนส่ง การท่องเที่ยว เทคโนโลยีการสร้างโอกาสในการลงทุนใหม่ๆ ที่จะพานักลงทุนจีนไปยังประเทศเพื่อนบ้าน ตลอดจนการเผยแพร่ความเชื่อ ศาสนา ปรัชญา วัฒนธรรมของจีน จะมากมายเพียงใดเป็นที่เข้าใจกันได้
วันนี้จีนเข้าใกล้ความฝันของตัวเองไปเรื่อยๆ
(โปรดติดตามอ่านตอนที่ 2 สัปดาห์หน้า)
