เซาท์ไชน่า มอร์นิ่งโพสต์ - ปักกิ่งส่งสัญญาณเปิดการเจรจากับไต้หวันมากขึ้น แต่ขอทั้งสองฝ่ายยึดหลักการ “จีนเดียว” ให้เหนียวแน่น
สื่อจีน รายงาน (19 ก.พ.) การพบปะหารือระหว่างนายสี จิ้นผิง ประธานาธิบดีจีน กับนายเหลียน จ้าน ประธานกิตติมศักดิ์ของพรรคกั๋วหมินตั่งหรือก๊กมินตั๋งในวานนี้ (18 ก.พ.) ณ เรือนรับรองเตี้ยวอี๋ว์ไถในกรุงปักกิ่ง โดยผู้นำจีนได้กล่าวกับแขกคนสำคัญว่า “จีนให้ความเคารพการเลือกระบบสังคมและรูปแบบการใช้ชีวิตของประชาชนไต้หวันมาอย่างยาวนาน ทว่าความสัมพันธ์ของสองดินแดนอาจลุ่มๆดอนๆ หากทั้งสองฝ่ายไม่เต็มใจยึดถือนโยบาย “จีนเดียว” ภายใต้ฉันทามติ 1992 (1992 concensus)
‘ฉันทามติ 92’ (“九二共识” /1992 Consensus) รับรอง ‘หลักการหนึ่งจีน’ ผู้แทนสาธารณรัฐประชาชนจีน และผู้แทนไต้หวันได้ประชุมกันที่ฮ่องกงในเดือน พ.ย. 2535 บรรลุข้อตกลง “หลักการหนึ่งจีน” โดยทั้งสองฝ่ายรับรองว่า “ในโลกนี้” มีเพียงจีนเดียว ทั้งจีนแผ่นดินใหญ่และไต้หวันต่างก็เป็นจีนเหมือนกัน แต่ทั้งสองฝ่ายต่างก็มีการแถลงคำจำกัดความ “หนึ่งจีน” ของตน
“หากพื้นฐานข้อนี้ถูกทำลายลงไป ความสัมพันธ์จีน-ไต้หวันจะย้อนกลับไปสู่ความไร้เสถียรภาพและไม่มั่นคงอย่างรุนแรงเหมือนในอดีต” สีกล่าว โดยเรียกร้องให้เปิด ‘การเจรจาทางการเมือง’ ระหว่างสองฟากฝั่งอย่างเป็นทางการอีกด้วย
“ภายใต้กรอบหลักการ ‘จีนเดียว’ เราพร้อมจะพูดคุยกับไต้หวันอย่างเท่าเทียมและมีเหตุผล” ผู้นำแดนมังกรระบุ
ทางด้านสำนักข่าวทางการไต้หวันรายงานว่า เหลียนกล่าวว่าไต้หวันก็เคารพในฉันทามติ 1992 มาโดยตลอด และตระหนักเสมอว่าความสัมพันธ์จีน-ไต้หวัน ไม่ใช่ประเด็นระดับนานาชาติ
ทั้งนี้นับเป็นครั้งที่ 2 ที่ประธานาธิบดีสี จิ้นผิง ที่ได้พบปะกับนายเหลียน จ้าน ตั้งแต่ที่สีเป็นนายใหญ่พรรคคอมมิวนิสต์ในเดือน ต.ค. 2555 การประชุมฯครั้งนี้เกิดขึ้นไม่กี่วันหลังจากที่เจ้าหน้าที่รัฐบาลสองฝ่ายเจรจากัน ซึ่งถือเป็นการประชุมครั้งแรกระหว่างเจ้าหน้าที่รัฐจากจีนและไต้หวัน ด้านผู้นำสูงสุดฝ่ายจีนเอ่ยชื่นชมว่า “การเจรจาดังกล่าวบังเกิดผลลัพธ์ที่ดี”
การพูดคุยระหว่างเจ้าหน้าที่รัฐจีน-ไต้หวันครั้งประวัติศาสตร์ในรอบ 65 ปีนี้ มีขึ้นในสัปดาห์ก่อน นำโดยนายจัง จื้อจวิน หัวหน้าสำนักงานกิจการไต้หวันแห่งคณะมุขมนตรีจีน กับนายหวัง อี้ว์ฉี หัวหน้าสำนักงานกิจการจีนแผ่นดินใหญ่ของไต้หวัน โดยจัดการประชุม ณ นครหนันจิง มณฑลเจียงซูทางภาคตะวันออกของจีน
จัง ถงซิน ผู้เชี่ยวชาญด้านความสัมพันธ์ของสองดินแดนจากมหาวิทยาลัยประชาชนจีน มองว่าสิ่งเหล่านี้ได้แสดงสัญญาณความกระตือรือร้นของรัฐบาลปักกิ่ง ที่พยายามผลักดันการแลกเปลี่ยนระหว่างช่องแคบไต้หวันโดยช่องทางอื่น
“เหลียน ... อาจส่งอิทธิพลต่อวงการการเมืองและเศรษฐกิจของไต้หวันอย่างชัดเจน”
“สีคุยกับเหลียน เพราะเขาเป็นผู้สนับสนุนนโยบาย “จีนเดียว” มาตลอด นั่นหมายความว่า บรรดาผู้นำพรรคการเมืองในไต้หวันทั้งหมดก็สามารถพูดคุยกับจีน หากเห็นด้วยกับหลักการจีนเดียวนี้”