เอเยนซี -- การเจรจาระดับสูงด้านเศรษฐกิจของสองมหาอำนาจดำเนินไป แม้ว่าจะอึมครึมเพราะกรณีของเฉิน กวงเฉิง อยู่บ้างก็ตาม ในท้ายที่สุดจีนก็ยอมตกลงปรับกฎการค้าและการเงิน รวมทั้งอนุญาตให้ชาวต่างชาติเป็นผู้ถือหุ้นรายใหญ่ในบริษัทของตนเองได้ พร้อมให้คำมั่นจะจำกัดการอุดหนุนภาคผลิตเพื่อส่งออกของตน
รัฐบาลจีนเผยด้วยว่า ขณะนี้กำลังลงมือปฏิบัติตามข้อตกลงโดยขยายช่องทางการเข้าถึงตลาดประกันภัยรถยนต์ในจีน และอาจจะอนุญาตให้ชาวต่างชาติสามารถลงทุนในตลาดหุ้นและถือครองพันธบัตรรัฐบาลจีนได้มากขึ้น นอกจากนั้นรัฐบาลจีนยังให้คำมั่นปฏิรูประบบการควบคุมอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศของตน แต่ยังไม่ระบุเวลาที่แน่ชัด
การเจรจายุทธศาสตร์และเศรษฐกิจในสัปดาห์นี้ ถือว่าเกิดขึ้นในช่วงที่เศรษฐกิจโลกกำลังอ่อนแอ ความกดดันเรื่องปัญหาการจ้างงานทำให้สหรัฐฯ เรียกร้องให้จีนลดอุปสรรคการเข้าถึงตลาดจีนให้น้อยลง และลดการควบคุมภาคการเงินให้น้อยลง วอชิงตันบ่นว่า ค่าเงินของจีนอยู่ต่ำกว่าความเป็นจริง ทำให้การส่งออกของจีนได้เปรียบ ไม่เป็นธรรมกับคู่ค้าต่างชาติ และเศรษฐกิจโลกทั้งระบบ
อย่างไรก็ดี การเจรจาดังกล่าวอึมครึมเนื่องจากเกิดกรณีนายเฉิน กวงเฉิง นักเคลื่อนไหวตาบอดของจีน หนีออกจากบ้านพักที่ถูกกักบริเวณมณฑลซานตง มาลี้ภัยในสถานทูตสหรัฐฯ แต่การเจรจาก็ได้ดำเนินไปตามตารางที่กำหนด โดยในครั้งนี้ฯ มีเป้าหมายเพื่อหาทางออกการพิพาททางการค้าระหว่างสองมหาอำนาจเศรษฐกิจโลก ตลอดจนความร่วมมือทางด้านการรักษาสิ่งแวดล้อมและประเด็นอื่นๆ
เจ้าหน้าที่ฝ่ายรัฐบาลจีนตกลงเพิ่มสัดส่วนหุ้นของผู้ถือหุ้นชาวต่างชาติ ให้มีสัดส่วนสินทรัพย์ลงทุนหรือถือหุ้นได้ถึง 49 เปอร์เซ็นต์ ซึ่งสูงกว่าตัวเลขที่จีนเคยตกลงไว้ที่สัดส่วน 20 เปอร์เซ็นต์ ตามพันธสัญญาที่ให้ไว้กับองค์การการค้าโลก หรือ WTO
รัฐบาลของทั้งสองฝ่ายเผยว่า พวกเขาจะเริ่มต้นการเจรจาต่อรองในฤดูร้อนนี้ เพื่อจำกัดด้านการอุดหนุนการส่งออก ทั้งนี้ การปล่อยกู้และช่วยเหลือผู้ส่งออกของจีนมูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์ได้กลายเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์ของประเทศคุู่แข่ง ว่าเป็นการเสริมสมรรถภาพให้ภาคส่งออกจีนได้เปรียบต่างชาติ
รัฐมนตรีคลังสหรัฐฯ ทิโมธี ไกธ์เนอร์ เผยว่า “ข้อตกลงเหล่านี้แม้เป็นก้าวย่างสำคัญที่พวกเราตกลงกัน แต่ก็ไม่ได้แก้ปัญหาความวิตกกังวลทั้งหมดของจีนและสหรัฐฯ ทีเดียว แต่ก็ถือว่าเป็นความก้าวหน้าที่เพิ่มโอกาสให้กับภาคแรงงานและบริษัทของสหรัฐฯ”
สหรัฐฯ ลั่นว่า จะอำนวยการให้มีการส่งออกสินค้าไฮเทคฯ มายังจีน เพื่อคลายปัญหาที่จีนบ่นว่า สหรัฐฯ จำกัดการส่งออกสินค้าจำพวกองค์ประกอบอาวุธยุทธภัณฑ์มายังจีน
เจ้าหน้าที่ฝ่ายจีนยังอนุญาตให้บริษัทการเงินของทั้งชาวจีนและต่างชาติสามารถออกพันธบัตรได้ตามปกติ เพื่อเป็นการสนับสนุนภาคอุตสาหกรรมยานยนต์สหรัฐฯ ที่ต้องพึ่งพาตลาดจีนอันเป็นตลาดรถยนต์ใหญ่สุดของโลกในการเติบโต จีนเผยว่าขณะนี้ได้แก้ไขกฎฯ เพื่อให้สอดคล้องกับข้อเรียกร้องของสหรัฐฯ ในการอนุญาตให้บริษัทประกันภัยสามารถขายประกันภัยรถยนต์บุคคลภายนอกในประเทศจีนได้
ช่วงเช้าวันศุกร์ (4 พ.ค.) ไกธ์เนอร์เผยในระหว่างการพบปะกับประธานาธิบดีหู จิ่นเทา ของจีนว่า แผนการของจีนถือว่าก้าวหน้ามาก โดยเฉพาะเรื่องอัตราแลกเปลี่ยนเงินตรานั้นเป็นไปในทิศทางที่ดี เมื่อเดือนที่ผ่านมา ไกธ์เนอร์บ่นว่าค่าเงินหยวนที่อ่อนค่าเกินความเป็นจริงของจีนทำให้การแข่งขันไม่เป็นธรรม
เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ ผู้ตรวจสอบรายงานไม่เผยนามคนหนึ่งเผยว่า ผู้แทนฝ่ายจีนได้ทำข้อตกลงที่ชัดเจนในการปฏิรูปอัตราแลกเปลี่ยนเงินตรา ในระหว่างการเจรจาสัปดาห์ที่ผ่านมา
เจ้าหน้าที่จีนชี้ว่า อย่างไรก็ดี กำไรในการค้าเงินหยวนที่จะได้รับในอนาคตดูเหมือนว่าจะหดลง รัฐมนตรีพาณิชย์จีน นายเฉิน เต๋อหมิง เผยว่า (3 พ.ค.) การที่จีนได้เปรียบดุลการค้ากับต่างชาติน้อยลง ก็หมายความว่าค่าเงินหยวนของจีนปรับตัวอยู่ในระดับที่เหมาะสมแล้ว
ผู้เข้าร่วมการเจรจาระดับสูงฯ เมื่อสัปดาห์ที่แล้วมีตั้งแต่นายเบน เบอร์นันเก้ ประธานธนาคารกลางสหรัฐฯ (เฟด) นายโจว เสี่ยวชวน ผู้ว่าการแบงก์ชาติจีน ตลอดจนเจ้าหน้าที่พาณิชย์ พลังงาน การเงินฯ จากทั้งสองฝั่ง
เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ เริ่มมองเห็นการปฏิรูปในจีน ที่มุ่งให้บริษัทรัฐวิสาหกิจปรับตัวเสรีตามตลาดมากขึ้น พร้อมกับลดการสนับสนุนฯ อาทิ การให้สิทธิพิเศษในการเข้าถึงแหล่งเงินกู้จากธนาคาร เป็นต้น
จีนมาถึงกึ่งกลางของความพยายามที่ต้องการลดการพึ่งพาการส่งออกและการลงทุน รวมถึงการกระตุ้นให้ชาวจีนบริโภคสินค้าภายใน แต่การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ก็ค่อนข้างช้า
รัฐบาลต่างชาติและกลุ่มธุรกิจยังคงบ่นว่า จีนขัดขวางการเข้าถึงตลาดภายในประเทศ และพยายามปกป้องบริษัทจีนที่มีแนวโน้มลงทุนในภาคที่ได้กำไรงาม อาทิ บริษัทด้านพลังงานฯ แม้ว่าจีนจะเคยลั่นว่าเปิดเสรีแล้วก็ตาม
ในระหว่างมื้อเช้า (4 พ.ค.) ที่มีนายไกธ์เนอร์ นายหวัง
ฉีซาน รองนายกรัฐมนตรีจีนนั่งร่วมโต๊ะ นายเดวิด แอล โชค ประธานฟอร์ด มอเตอร์ของจีน ก็ได้เผยมาตรฐานอุตสาหกรรมยานยนต์จีนที่ชัดเจนขึ้นว่า “พวกเราได้ปรับปรุงยานยนต์ไปสู่ระบบไฟฟ้ามากขึ้นตามข้อเรียกร้องด้านสิ่งแวดล้อม“
สหรัฐฯ รายงานตัวเลขขาดดุลการค้ากับจีน เมื่อปีที่ผ่านมาอยู่ที่ 295,500 ล้านดอลลาร์ ซึ่งเพิ่มขึ้นจากปี 2553 ถึง 8.2 เปอร์เซ็นต์
กระทรวงพาณิชย์สหรัฐฯ ประกาศเมื่อเดือนที่ผ่านมา (เม.ย.) ว่าจะออกกฎฯ เก็บค่าธรรมเนียมการนำเข้าสินค้าโซลาร์เซลล์ที่ผลิตจากจีน โดยอ้างว่าผู้ผลิตจีนได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐอย่างไม่เหมาะสม รัฐบาลจีนประกาศผลการตรวจสอบของตนในเดือน พ.ย. เช่นกันว่า สหรัฐฯ ก็ให้การสนับสนุนบริษัทด้านพลังงานของตนเอง ทำให้คู่ค้าได้รับความไม่เป็นธรรมเช่นกัน