“เฉิน กวงเฉิงหนี” สัมพันธ์จีน-มะกันยังอึมครึม?

เซาท์ไชน่ามอร์นิ่งโพสต์ -- กลุ่มนักสิทธิมนุษยชนและนักเคลื่อนไหวผู้มีความเห็นไม่ลงรอยกับรัฐบาลจีนระดับแนวหน้า (28 เม.ย.) ยืนยันว่านักเคลื่อนไหวตา
บอด “เฉิน กวงเฉิง” อยู่ภายใต้การคุ้มครองของสหรัฐฯ แล้ว

ขณะนี้เจ้าหน้าที่สหรัฐฯ และจีนน่าจะต้องพูดคุยกันอย่างเคร่งเครียดเกี่ยวกับชะตากรรมของเฉิน ซึ่งกระทบต่อการเจรจาระดับสูงระหว่างจีน-สหรัฐฯ ที่จะจัดขึ้นในสัปดาห์นี้ที่กรุงปักกิ่ง

ย่างเข้าวันที่ 2 ทั้งฝ่ายจีนและสหรัฐฯ ไม่ได้แสดงความเห็นเกี่ยวกับเรื่องนี้อย่างเป็นทางการ ได้แต่คาดการณ์กันไปว่า เฉินนั้นใช้สถานทูตมะกันเป็นกำบังจีน

นายหู จยา นักเคลื่อนไหวแนวหน้าอีกคนให้สัมภาษณ์กับซันเดย์มอร์นิ่งโพสต์ว่า เฉินลี้ภัยอยู่ในสถานทูตสหรัฐฯ หลังจากที่เขาได้พบเฉินในกรุงปักกิ่งเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา และตัวเขาเองก็ถูกหมายศาลเรียกตัวไปวานนี้ หลังจากให้ข่าวเกี่ยวกับเฉินแก่สื่อมวลชน

กลุ่มไชน่าเอด ในเทกซัส อ้างแหล่งข่าวใกล้ตัวเฉิน ระบุว่า ขณะนี้เขาอยู่ภายใต้การคุ้มครองของสหรัฐฯ และการเจรจาระดับสูงระหว่างจีนและสหรัฐฯ ที่กำลังจะเกิดขึ้นนั้นจะได้รับผลกระทบหรือไม่ ก็อยู่ที่ว่าเจ้าหน้าที่จีนและสหรัฐฯ จะมองเหตุการณ์นี้อย่างไร

หู จยาเผยว่า เฉินหลบหนีออกจากบ้านที่ถูกกักบริเวณ ในหมู่บ้านแห่งหนึ่งของมณฑลซานตงอย่างรวดเร็วเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา และต้องพบกับอุปสรรคในระหว่างการหลบหนีตลอด 20 ชั่วโมง ก่อนที่ผู้ช่วยเหลือจะพาเฉินมาถึงกรุงปักกิ่งได้ในท้ายที่สุด เฉินหกล้มกว่า 200 ครั้งในระหว่างการหลบหนี

สหายและกลุ่มผู้สนับสนุนเฉินเผยว่า นักเคลื่อนไหวตาบอดเฉินไม่มีเจตนาจะออกจากแผ่นดินใหญ่ และต้องการจะสื่อสารโดยตรงกับรัฐบาลกลาง

เหตุการณ์นี้เกิดขึ้นคล้ายกับกรณีที่อดีตเจ้ากรมตำรวจฉงชิ่ง หวัง ลี่จวิน หนีไปขอลี้ภัยยังสถานกงสุลสหรัฐฯ ในเฉิงตูเมื่อเดือน ก.พ. ในระหว่างนั้นเขาก็มีความคิดที่จะขอลี้ภัยทางการเมือง เจ้าหน้าที่กงสุลสหรัฐฯ ก็สามารถอำนวยให้หวัง สามารถพบปะกับเจ้าหน้าที่จากปักกิ่งได้ใน 30 ชั่วโมงที่อยู่ในกงสุล เพื่อไม่ให้หวังตกไปอยู่ในมืออดีตหัวหน้าเก่าผู้ยิ่งใหญ่แห่งฉงชิ่ง ปั๋ว ซีไหล

นักวิเคราะห์เผยว่า ปักกิ่งและวอชิงตันเลือกที่จะเงียบในกรณีของเฉิน ก็ชี้ให้เห็นว่าพวกเขายังไม่ชัดเจนว่าจะดำเนินการอย่างไร

รัฐมนตรีช่วยกระทรวงต่างประเทศ นายชุย เทียนไข แถลงข่าวกับสื่อเกี่ยวกับยุทธศาสตร์ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจจีน-สหรัฐฯ ในกรุงปักกิ่ง ระบุว่า เขาไม่มีข้อมูลเกี่ยวกับเฉิน แต่ก็จะได้หยิบเรื่องนี้ขึ้นมาพิจารณากันในวันพฤหัสฯ นี้

โฆษกสถานทูตสหรัฐฯ นายริชาร์ด บวนกาน เผยว่า เขาไม่มีรายงานเกี่ยวกับเรื่องนี้เลย

ศาสตราจารย์อาเธอร์ วัลดรอน ผู้เชี่ยวชาญด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศแห่งมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย เผยว่า เหตุการณ์ดังกล่าวจะทำให้ประเด็นสิทธิมนุษยชนในจีนกลายมาเป็นเรื่องใหญ่ที่จะพูดคุยกันวันพฤหัสฯนี้ “เรื่องนี้ท่าจะแก้ไขยาก เพราะสหรัฐฯไม่อยู่ในตำแหน่งที่จะส่งคนให้กับจีนได้ แต่จีนก็ต้องทนให้ได้”

นักสังเกตการณ์ทางจีน จอห์นนี่ หลิว รุ่ยเซ่า เผยว่า ปักกิ่งอาจจะต้องการให้เฉินออกจากประเทศ ขณะที่สหรัฐฯ เองก็อาจจะอยากสงวนท่าทีเกี่ยวกับเรื่องนี้

หลี่ ต้าถง อดีตบรรณาธิการแห่งไชน่า ยูธ เดลี เผยว่า จีนน่าจะไม่ปล่อยให้เรื่องนี้มากร่อนเซาะสัมพันธ์กับสหรัฐฯ “จีนจะต้องเปลี่ยนถ่ายอำนาจผู้นำเร็วๆ นี้ และปัญหาของปั๋ว ซีไหล ก็มากล้นพออยู่แล้ว”

ศาสตราจารย์ซุน เจ๋อ ผู้เชี่ยวชาญด้านการต่างประเทศสหรัฐฯ แห่งมหาวิทยาลัยชิงหวา เผยว่า กรณีการหลบหนีของเฉินอาจจะทำให้เกิดความระแวงสงสัยระหว่างกัน หากทั้งสองฝ่ายไม่จัดการเรื่องนี้อย่างระมัดระวัง

20 ชั่วโมง สู่อิสรภาพ

หู จยายังเล่าต่อว่า ในระหว่างที่เฉินจะต้องหนีออกจากหมู่บ้าน เมืองหลินอี๋ มณฑลซานตง ที่เต็มไปด้วยเจ้าหน้าที่รักษาความปลอดภัยนั้น เฉินใช้เวลานานถึง 20 ชั่วโมง

หูเล่าว่า เฉินปีนกำแพง ข้ามลำธารและสายน้ำในความมืด ก่อนจะออกจากตงซื่อกู้ ด้วยตาบอดทำให้เฉินหกล้มกว่า 200 ครั้ง แต่ก็ประคองร่างกายหนีมาได้

หลังจากหนีแล้วก็ได้พบกับผู้สนับสนุน พวกเขาไปรับเฉินและใช้เวลานานในการพาเฉินหนีอันตราย หูเล่าอีกว่า เฉินมีร่างกายอ่อนแอ แต่จิตใจเข้มแข็ง “เฉินจับมือกับผมแน่น ผมเข้าใจการตัดสินใจของเขาทันที” หูกล่าว

หูเผยว่า การพาเฉินจากบ้านมายังกรุงปักกิ่งใช้เวลาทั้งหมด 3 วัน

“เฉินต้องวางแผนอยู่นานเพื่อจะหนีผู้คุม และหลายครั้งที่ความพยายามต้องล้มเหลว” หูให้สัมภาษณ์กับเคเบิลทีวี

หูเผยด้วยว่า ครั้งหนึ่งเฉินเคยขุดอุโมงค์ลึก 2 เมตร และปิดบังด้านบนด้วยหญ้าแห้ง แต่การหลบหนีของเขาก็ล้มเหลว

หูค่อนข้างมั่นใจว่า เฉินเข้าไปลี้ภัยในสถานทูตสหรัฐฯ ในบ่ายวันพฤหัสบดีที่ผ่านมาแล้ว แม้ว่าเจ้าหน้าที่การทูตสหรัฐฯ จะปฏิเสธแสดงความเห็นใดๆ ก็ตาม

หลังจากที่หูให้ข่าวไม่นาน เขาก็ถูกตำรวจเรียกตัวไป แม้กระทั่งภรรยาก็ถูกเรียกตัวตามไป แต่ต่อมาก็ปล่อยตัว

ส่วนนักเคลื่อนไหวที่สนับสนุนเฉินอีก 2 คน คือ กัว อี้ว์ซาน และเหอ เพ่ยหรง ก็เชื่อว่าตำรวจน่าจะพาตัวไปแล้ว

เหอ เพ่ยหรง นักเคลื่อนไหวจากหนานจิง เผยก่อนหน้านี้ว่า เธอเป็นคนขับรถไปรับเฉินพามายังที่ปลอดภัย

ส่วนกัวก็ให้สัมภาษณ์กับผู้สื่อข่าวเมื่อวันศุกร์ที่ผ่านมาว่า ตำรวจกำลังจับตาเขา และดูเหมือนว่าจะจับกุมเขาด้วย

ขณะนี้โทรศัพท์มือถือของทั้งสองคนปิดเครื่องไปแล้ว

ทั้งนี้ เฉิน กวงเฉิง เปิดโปงด้านมืดของ ‘นโยบายลูกคนเดียว’ จนเป็นที่รู้จักระดับโลก รัฐบาลท้องถิ่นเมืองหลินอี๋ บ้านเกิดของเขาได้ดำเนินนโยบายคุมกำเนิดอย่างหยาบช้าสามานย์ ได้แก่ การบังคับให้ผู้หญิงผ่าตัดทำหมัน บังคับให้ผู้หญิงทำแท้ง ฯลฯ เฉิน กวงเฉิง ได้ใช้วิชากกฎหมายช่วยเหลือชาวบ้าน ปกป้องสิทธิของผู้ได้รับความเสียหายหรือถูกทำร้าย และได้เปิดโปงเรื่องเลวร้ายเหล่านี้กับสื่อ

วันที่ 6 ก.ย. 2548 เฉิน กวงเฉิง ถูกจับกุมตัวในปักกิ่ง และเมื่อกลับมายังบ้านที่ซานตง ก็ถูกกักตัวในบ้าน จำกัดการติดต่อกับโลกภายนอก กระทั่งวันที่ 11 มี.ค. 2549 เฉิน กวงเฉิง ถูกตำรวจจับตัวไป และขาดการติดต่อกับโลกภายนอก ปีเดียวกัน ก็ถูกดำเนินคดีในศาล โดยศาลระบุว่าเขามีความผิดก่อกวนในที่สาธารณะ ถูกตัดสินจำคุก 4 ปี 3 เดือน ปี 2553 จึงได้รับการปล่อยตัว และถูกกักตัวในบ้านมาตลอด