วิสาหกิจจีนพัฒนา ‘กลยุทธ์’ หลบครหา ซื้อหุ้นบ.แร่ตปท.

เอเยนซี – วอลล์สตรีทชี้วิสาหกิจจีนเรียนรู้ประสบการณ์ ปรับกลยุทธ์เลี่ยงข้อครหาการเมือง เขมือบหุ้นทรัพยากรต่างชาติ เผยกรณีบริษัท อลูมินัม คอร์ปอเรนชั่น ออฟ ไชน่า (ไชนาลโค) ประกาศจับมือกับบริษัท อัลโค อิงค์ เข้าซื้อหุ้น 9% ของยักษ์เหมืองแร่อย่างริโอ ตินโต สะท้อนชัด จีนทันเล่ห์ธุรกิจโลกแล้ว นอกจากนี้ ความเคลื่อนไหวดังกล่าว ยังต้ำยอกถึงการขยายอำนาจต่อรองบนเวทีทรัพยากรแร่โลก

หลังจีนเปิดสงครามน้ำลายกับ บีเอชพี ยักษ์แร่เหล็กรายใหญ่สุดของโลกจากออสเตรเลีย ค้านความพยายามผูกขาดอุตสาหกรรมแร่เหล็กโลกของบีเอชพี เนื่องด้วยยักษ์แร่ออสซี่พยายามเข้าครอบครองกิจการของริโอ ตินโต ผู้ผลิตแร่เหล็กอันดับ 2 ของโลก หากสำเร็จจะทำให้บีเอชพีสามารถผูกขาดกำหนดราคาแร่เหล็ก ซึ่งเป็นวัตถุดิบสำคัญสำหรับอุตสาหกรรมจีน

ล่าสุดจีนได้แอบตัดหน้าบีเอชพี ย่องเงียบจับมือกับบริษัทอเมริกัน อัลโค อิงค์ เข้าซื้อหุ้น 12% ของ ริโอ ตินโต ในตลาดหลักทรัพย์ลอนดอน เมื่อวันศุกร์ (1 ก.พ.) ซึ่งหากนับรวมสัดส่วนหุ้นของริโอที่จดทะเบียนใน 2 ตลาดคือ ตลาดหลักทรัพย์ลอนดอน และออสเตรเลีย เท่ากับว่าคู่หูบริษัทจีน-มะกันเข้าถือครองหุ้นของริโอ เป็นสัดส่วนรวม 9% มูลค่า 14,000 ล้านเหรียญสหรัฐฯ

การถือครองหุ้นดังกล่าวทำให้ทางฝ่ายจีนมีอำนาจต่อรอง สกัดดีลการเข้าถือหุ้นของบีเอชพีได้ โดยอาศัยเสียงจากสัดส่วนหุ้นที่ถือครองร่วมกับการเจรจากับผู้ถือหุ้นรายอื่นๆ

สำหรับกลยุทธ์ที่จีนจับมือกับบริษัทอเมริกัน แถมซื้อหุ้นเพียงส่วนน้อยนี้ สะท้อนก้าวย่าง พัฒนาการที่สำคัญของวิสาหกิจแดนมังกร ชี้ชัดว่าจีนทันเล่ห์ธุรกิจโลกแล้ว

ก่อนหน้านี้ช่วงปี 2005 เมื่อซีนุกพยายามเข้าซื้อหุ้นยูโนแคล ตอนนั้นวิสาหกิจมังกรยังเปรียบเสมือนเด็กอนุบาลไม่ทันเหลี่ยมธุรกิจ จนโดนข้อครหารุมประฌาม ดีลวิสาหกิจแดนมังกร มีวาระซ่อนเร้น แฝงเรื่องการเมือง ไม่เน้นผลประโยชน์ธุรกิจ จนซีนุกต้องถอยฉากกลับบ้านพร้อมความเจ็บปวด

ทว่าการทุ่มเงินครั้งประวัติการณ์นี้ วิสาหกิจมังกรได้เตรียมการอย่างดีพร้อม เรียนรู้กลยุทธ์ อาศัยจับมือกับบริษัทมะกันเข้าซื้อหุ้นเพียงส่วนน้อยเท่านั้น เพื่อกันข้อครหาการเมือง แถมยังรวบผลประโยชน์ได้ 2 ทาง คือ เข้าไปถือหุ้นส่วนในยักษ์ทรัพยากรแร่อย่างริโอ ขณะเดียวกันก็สามารถสกัดการผูกขาดของบีเอชพีได้อย่างชะงัด นอกจากนี้ทางฝ่ายจีนเองยังปรับตัวจ้างผู้เชี่ยวชาญ และที่ปรึกษาด้านการเงินระดับโลก รวมทั้ง บริษัทประชาสัมพันธ์ช่วยให้คำปรึกษาสร้างภาพลักษณ์ที่ดี สำหรับการดำเนินงานแต่ละครั้ง ซึ่งความเคลื่อนไหวเหล่านี้ถือเป็นเรื่องใหม่สำหรับจีน

หลายฝ่ายตั้งข้อสังเกตจากความเคลื่อนไหวของวิสาหกิจจีนครั้งนี้ว่า รัฐบาลจีนเริ่มเป็นเกมส์มากขึ้น เนื่องจากโดยปกติแล้ว หากวิสาหกิจมังกรจะเข้าไปซื้อหุ้นของบริษัทใดก็ตาม ต้องได้รับไฟเขียวจากรัฐบาลเสียก่อน ซึ่งกระบวนการดังกล่าวมักกินเวลายืดยาว ทว่าครั้งนี้รัฐบาลเปิดไฟเขียยวให้อย่างรวดเร็ว จนไชนาลโคสามารถรวบรัด จับมือกับพันธมิตรมะกันตัดหน้าบีเอชพีเข้าซื้อหุ้นของริโอ และการเข้าซื้อดังกล่าวถือเป็นช่วงเวลาที่เหมาะเจาะยิ่ง เนื่องจากทางตลาดหลักทรัพย์ลอนดอนได้ขีดเส้นตายสำหรับการยื่นข้อเสนอซื้อหุ้น ริโอ ของบีเอชพีไว้ที่วันพุธ (6 ก.พ.) ทว่าเมื่อการซื้อขายของคู่พันธมิตรมังกร-มะกันดำเนินการเสร็จสิ้นในวันศุกร์ (1 ก.พ.) ไชนาลโคจึงทำให้บีเอชพี ปรับตัวแทบไม่ทัน

นอกจากการคิดคำนวณอย่างรอบคอบ จนสามารถตัดหน้าสกัดบีเอชพีได้แล้ว ความสำเร็จของกลยุทธ์ใหม่วิสาหกิจแดนมังกรคือ ดีลครั้งนี้ไม่ถูกครหาว่ามีประเด็นการเมืองเป็นวาระซ่อนเร้น “ไม่มีใครคิดว่าพันธมิตรของไชน่าโคลคือ อัลโค จะคาดหวังสิ่งอื่นจากการลงทุนครั้งนี้ นอกจากกำไร” ฉะนั้นจีนจึงพลอยได้อานิสงค์ไปด้วย แหล่งข่าววงในเผย

กระแสการซื้อหุ้นของกิจการแร่ต่างประเทศจากแดนมังกรก็เริ่มมีอุณหภูมิเดือดขึ้น เมื่อบริษัทต่างๆของจีนได้กระจายกันไปเพื่อเจรจาซื้อกรรมสิทธิ์หุ้นจากนานาประเทศ ซึ่งถูกมองว่าเป็นความพยายามเพื่อเพิ่มอำนาจในการเจรจาราคาในตลาดโลก

สำหรับข้อมูลเชิงลึกระบุว่า เลห์แมน บราเธอร์ส และ ไชน่า อินเตอร์เนชั่นแนล แคปิตอล คอร์ป เป็นที่ปรึกษาสำคัญสำหรับการลงทุนครั้งนี้ โดยมี ธนาคารเพื่อการพัฒนาแห่งประเทศจีน (ซีดีบี) ธนาคารนโยบายของรัฐบาลจีนเป็นผู้ปล่อยกู้รายใหญ่ให้กับดีลของไชนาลโค

เซียว หย่าชิ่ง ซีอีโอหนุ่มเลือดใหม่กุมบังเหียนไชนาลโค

ความเคลื่อนไหวของวิสาหกิจจีนนี้ยังสะท้อนภาพความเปลี่ยนแปลง ด้านการบริหาร เมื่อดีลครั้งนี้เป็นเรื่องดังระดับโลก ซีอีโอและประธานของไชน่าโคล เซียวหย่าชิ่ง จึงพลอยดังไปด้วย ด้วยวัยเพียง 49 ปีซึ่งถือว่ายังหนุ่มสำหรับตำแหน่งผู้บริหารวิสาหกิจขนาดใหญ่ แถมยังเป็นคนจีนรุ่นแรกที่เข้าศึกษาในมหาวิทยาลัยหลังยุคปฏิวัติวัฒนธรรมสิ้นสุด

“ผู้บริหารวิสาหกิจจีนเลือดใหม่ มีความสามารถ คิดคำนวณสลับซับซ้อนมากขึ้น พวกเขามีประสบการณ์จากสมรภูมิการควบรวมกิจการภายในประเทศ นอกจากนี้พวกเขายังรู้ว่าควรใช้ที่ปรึกษาอย่างไร” วอลล์สตรีทระบุ

นับแต่เซียว ผู้ได้รับเลือกเป็นสมาชิกสำรองของคณะกรรมการกลางพรรคคอมมิวนิสต์ เข้ามารับหน้าที่บริหารไชนาลโคในปี 2004 เซียวได้กระจายการลงทุนของไชนาลโค ผู้ผลิตอลูมิเนียมอันดับ 2 ของโลกสู่การลงทุนในบริษัทแร่โลหะ เมื่อปีที่แล้วไชน่าโคลได้เข้าซื้อหุ้นของเปรู คอปเปอร์ และยังเข้าควบคุมกิจการของบริษัทเหมืองแร่จีนอีกหลายแห่ง

จีนรุกขยายอำนาจบนเวทีแร่โลก

หากมองในภาพรวมแล้วจะพบว่า วิสาหกิจจีนกำลังก้าวสู่สากลอย่างดุเดือด โดยเฉพาะอย่างยิ่งในภาคทรัพยากรแร่ เพื่อเพิ่มอำนาจต่อรองการกำหนดราคา วิสาหกิจจีนหลายแห่งต่างจับมือเข้าลุยธุรกิจนี้อย่างเมามันส์

บรรษัทการลงทุนแห่งประเทศจีน (ซีไอซี) ได้ร่วมมือกับบริษัท เสินหัว เอ็นเนอร์จี้ จำกัดในการทุ่มเงิน 2,000 ล้านเหรียญสหรัฐฯ เพื่อเข้าเจรจาขอซื้อหุ้นจำนวน 15.85% ของ Fortescue Metals บริษัทแร่เหล็กจากออสเตรเลีย โดยแหล่งข่าวได้ระบุว่า ขณะนี้ยังอยู่ในขั้นการเจรจาขั้นแรก

ขณะเดียวกันบริษัทโส่วกัง กรุ๊ป ที่จดทะเบียนอยู่ในตลาดฮ่องกง ก็ได้ประกาศว่า จะใช้เงิน 1,500 ล้านหยวนในการซื้อกรรมสิทธิ์หุ้น 9.74% ของบริษัทเมาท์ กิ๊บสัน ไอรอน (Mount Gibson Iron) และอาจจะมีการพัฒนาไปเป็นการซื้อถึง 19.72% โดยจะมีการลงนามเซ็นสัญญากันในเร็วๆนี้ ซึ่งทางโส่วกังได้ระบุว่า ดีลในครั้งนี้จะช่วยให้โส่วกังได้รับวัตถุดิบป้อนในระยะยาว

นอกจากนั้นธนาคารเพื่อการพัฒนาแห่งประเทศจีน (ซีดีบี) ซึ่งเป็นหนึ่งในธนาคารทางนโยบายของทางการจีนนั้น ก็กำลังเจรจาที่จะเข้าถือหุ้น 35% ของบริษัท Xstrata ในสวิสเซอร์แลนด์ซึ่งเป็นบริษัทแร่อันดับ 7 ของโลก ซึ่งในดีลนี้อาจจะต้องใช้เงินที่มากถึงราว 27,540 ล้านเหรียญสหรัฐฯ

การเดินหน้าดังกล่าวยิ่งเป็นการตอกย้ำว่า จีนกำลังเคลื่อนไหวเพื่อตามหาแหล่งแร่และทรัพยากรต่างๆในโลก และกำลังเป็นที่จับตามอง หลังจากที่ช่วง 2 ปีที่ผ่านมาต้องเหน็ดเหนื่อยกับการรับมือราคาเหล็กในตลาดโลกที่พุ่งสูงขึ้น ขณะนี้จีนกำลังพยายามที่จะก้าวออกไปมีบทบาทในการกำหนดเงื่อนไขต่างๆของตลาดเหล็กโลก

โดยเฉพาะในขณะนี้หลังจากไชนาลโคก้าวออกไปงัดข้อกับบีเอชพีแล้ว ล่าสุดบริษัทเป่ากังของจีนกำลังเจรจาเรื่องราคากับยักษ์แร่เหล็กต่างๆทั่วโลกในรอบที่ 3 โดยผู้คนในวงการต่างมองกันว่า การที่บริษัทจีนได้เข้าไปถือหุ้นในบริษัทอุตสาหกรรมแร่ประเทศต่างๆของโลกนั้น จะมีส่วนช่วยให้จีนนั้นมีอำนาจในการต่อรองมากยิ่งขึ้น