สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) โดยหน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการเพิ่มความสามารถในการแข่งขันของประเทศ (บพข.) สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) ภายใต้กองทุนส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (ววน.) ร่วมลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือทางด้านวิชาการและการวิจัยระหว่าง มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง การรถไฟแห่งประเทศไทย การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย และภาคีเครือข่ายรวม 22 หน่วยงาน เพื่อร่วมกันขับเคลื่อนการพัฒนาเศรษฐกิจสร้างคุณค่าและเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ให้มีความสามารถในการแข่งขันและพึ่งพาตนเองได้อย่างยั่งยืน ภายใต้แผนงานวิจัย “การยกระดับการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์บนเส้นทางรถไฟสายเหนือส่วนขยาย (เชียงใหม่-ลำปางไปยังพิษณุโลก)” ที่สนับสนุนทุนวิจัยโดย บพข. กองทุนส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (กองทุน ววน.) ผ่านช่องทางระบบออนไลน์ร่วมกับภาคีเครือข่ายทั่วประเทศ
รองศาสตราจารย์ ดร.ธงชัย สุวรรณสิชณน์ ผู้อำนวยการหน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการเพิ่มความสามารถในการแข่งขันของประเทศ (บพข.) กล่าวว่า บพข.เป็นองค์กรที่บริหารจัดการทุนวิจัยพัฒนา
และบูรณาการความร่วมมือทุกภาคส่วน เพื่อเร่งการนำผลงานวิจัยและนวัตกรรมสร้างผลิตภัณฑ์และมูลค่าสูงสู่เชิงพาณิชย์ โดยมุ่งเน้นการยกระดับผู้ประกอบการ อุตสาหกรรม เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ พัฒนาเศรษฐกิจสร้างคุณค่าสังคมคาร์บอนต่ำอย่างยั่งยืน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านของบริหารจัดการแผนงานวิจัยการท่องเที่ยวและเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ที่ดำเนินการมาตั้งแต่ปีงบประมาณ 2563 จวบจนปัจจุบัน บพข.มุ่งขับเคลื่อนและผลักดันให้เกิดการนำผลงานวิจัยและนวัตกรรมใช้ประโยชน์อย่างต่อเนื่องร่วมกับภาคีเครือข่ายทั้งภาครัฐ เอกชน และผู้ประกอบการธุรกิจท่องเที่ยว สำหรับการพัฒนาการท่องเที่ยวด้วยเส้นทางรถไฟนี้ นับว่าเป็นผลงานที่มีศักยภาพสอดคล้องกับนโยบายการท่องเที่ยวมูลค่าสูงของประเทศเป็นอย่างมาก รวมถึงครอบคลุมด้านวิทยาศาสตร์ วิทยาการ วิจัยและพัฒนา ทั้งมิติเศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อมอีกด้วย
สำหรับการดำเนินงานอย่างต่อเนื่องตลอดระยะเวลา 4 ปี บพข.ได้มีแผนการส่งเสริมสนับสนุนการท่องเที่ยวทางรถไฟเชิงสร้างสรรค์ขยายไปทั่วประเทศผ่านความร่วมมือกับมหาวิทยาลัยในสังกัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมในพื้นที่ 4 แห่งร่วมกับภาคีเครือข่ายเพื่อยกระดับเศรษฐกิจสร้างสรรค์ โดยครอบคลุม 4 ภูมิภาคในปี 2567 ดังนี้ 1) เส้นทางภาคเหนือ โดยมหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง ในเส้นทาง (เชียงใหม่ ลำพูน ลำปาง แพร่ อุตรดิตถ์ พิษณุโลกและ สุโขทัย) แผนงานวิจัย “การเพิ่มมูลค่าเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์ผ่านการท่องเที่ยวโดยรถไฟสายเหนือ ต่อส่วนขยายไปยัง (เชียงใหม่ - ลำปาง ไปยัง สวรรคโลก)" 2) เส้นทางภาคใต้ โดยมหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา ในเส้นทาง (สงขลา พัทลุง นครศรีธรรมราช) แผนงานวิจัย “การเชื่อมโยงการท่องเทียวเชิงสร้างสรรค์โดยรถไฟในเส้นทางศักยภาพของภาคใต้บนฐานอัตลักษณ์เพื่อการเพิ่มมูลค่าเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (หาดใหญ่ - สงขลา พัทลุง นครศรีธรรมราชและตรัง)” 3) เส้นทางภาคอีสานตอนบน โดยมหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ในเส้นทาง (ขอนแก่น อุดรธานีและหนองคาย) แผนงานวิจัย “การพัฒนารูปแบบการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์โดยรถไฟเพื่อสร้างมูลค่าด้วยฐานทุนวัฒนธรรม และความเชื่อมโยงในเส้นทางอีสานตอนบน (ขอนแก่น อุดรธานี หนองคาย)" 4) เส้นทางภาคอีสานตอนล่าง โดยมหาวิทยาลัยมหาสารคาม ในเส้นทาง (นครราชสีมา บุรีรัมย์ สุรินทร์ ศรีสะเกษ และอุบลราชธานี) แผนงานวิจัย “การพัฒนารูปแบบการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์โดยรถไฟเพื่อสร้าง มูลค่าด้วยฐานทุนวัฒนธรรมและความเชื่อในเส้นทางอีสานตอนล่าง (นครราชสีมา บุรีรัมย์ สุรินทร์ ศรีสะเกษ อุบลราชธานี)"
“สกสว. และ บพข.เป็นหน่วยงานสำคัญของประเทศ ในการจัดทำแผนพัฒนาการวิจัย บริหารจัดสรรงบประมาณการวิจัย รวมทั้ง มีระบบติดตามการใช้ประโยชน์จากการวิจัย จึงได้จัดสรรงบประมาณตามพระราชบัญญัติส่งเสริมการใช้ประโยชน์ผลงานวิจัยและนวัตกรรม พ.ศ. 2564 สนับสนุนให้เกิดการนำผลงานวิจัยและนวัตกรรมไปใช้ประโยชน์ในเชิงพาณิชย์/เชิงสาธารณประโยชน์ หรือ Research Utilization : RU เพื่อเปิดเส้นทางท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์เพื่อยกระดับเศรษฐกิจสร้างสรรค์โดยรถไฟของประเทศไทย จำนวน 25 ล้านบาท ซึ่งคาดการณ์ไว้ว่าจะมีนักท่องเที่ยวร่วมเดินทางแสวงหาประสบการณ์การท่องเที่ยวโดยรถไฟ ราว 5,000 คน ใน 19 จังหวัดเป้าหมายทั้งภาคเหนือ ภาคใต้ ภาคอีสานตอนบนและตอนล่าง มีมูลการขายสินค้าและบริการเพิ่มขึ้น ราว 475 ล้าน ภายในปี 2570 หรือเฉลี่ยจังหวัดละ 25 ล้านบาท”
ทั้งนี้ เป็นความร่วมมือของ 22 หน่วยงานในครั้งนี้ ประกอบด้วย 1.สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สอวช.) โดยหน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการเพิ่มความสามารถในการแข่งขันของประเทศ (บพข.) 2.สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (สกสว.) 3.มหาวิทยาลัยราชภัฏลำปาง
4.การรถไฟแห่งประเทศไทย 5.จังหวัดลำปาง 6.จังหวัดลำพูน 7.จังหวัดเชียงใหม่ 8.จังหวัดแพร่9.จังหวัดอุตรดิตถ์ 10.จังหวัดพิษณุโลก 11.กรมการท่องเที่ยว 12.สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดลำปาง 13.สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดลำพูน 14.สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดเชียงใหม่ 15.สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดแพร่ 16.สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดอุตรดิตถ์ 17.สำนักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดพิษณุโลก 18. ตำรวจภูธรจังหวัดลำปาง (ผู้แทนผู้บัญชาการตำรวจภูธรภาค 5) 19.ตำรวจภูธรภาค 6 20.มหาวิทยาลัยราชภัฏสงขลา 21.มหาวิทยาลัยราชภัฏเลย 22.มหาวิทยาลัยมหาสารคาม
