เดินหน้าไม่หยุด เร่งงดใช้ถุงพลาสติก สมาคมค้าปลีกแนะรัฐ 9 มาตรการเข้ม พร้อมขยายเครือข่ายเป็น 75 แบรนด์ร้านค้า เป้าปีหน้าลดถุงพลาสติกอีก 9,000 ล้านใบ หรือ 20% ของขยะถุงพลาสติกทั้งหมด ดีเดย์แคมเปญ “Everyday Say No to Plastic Bags” 1 ม.ค. 63
ท่ามกลางการตื่นตัวของคนทั่วโลกในเรื่องการลดปริมาณการใช้ถุงพลาสติก เพื่อเป็นการรักษาสมดุลย์ของสิ่งแวดล้อมให้ดีขึ้น ไทยเราก็เป็นอีกหนึ่งประเทศที่หันมาใส่ใจและเริ่มเอาจริงเอาจังกับเรื่องการลดใช้ถุงพลาสติก รวมไปถึงการลดการใช้หลอดด้วยเช่นกัน โดยเฉพาะกับกลุ่มธุรกิจค้าปลีกกับกลุ่มธุรกิจเครื่องดื่มที่มีมาตรการออกมาใช้อย่างชัดเจนและต่อเนื่องมาเป็นลำดับ
ทั้งนี้ จากข้อมูลกรมควบคุมมลพิษ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ระบุว่า ปริมาณการใช้ถุงพลาสติกหูหิ้วในประเทศไทยมีมากถึง 45,000 ล้านใบต่อปี มาจาก 3 แห่งหลัก คือ จากตลาดสดเทศบาล เอกชน และแผงลอย 40% หรือจำนวน 18,000 ล้านใบต่อปี, จากร้านขายของชำ 30% จำนวน 13,500 ล้านใบต่อปี และ จาก ห้างสรรพสินค้า ศูนย์การค้า ซูเปอร์มาร์เกต ร้านสะดวกซื้อ 30% หรือจำนวน 13,500 ล้านใบต่อปี ซึ่งพื้นที่กรุงเทพฯใช้ถุงพลาสติกเฉลี่ยคนละ 8 ใบต่อวัน ทำให้มีขยะพลาสติกมากถึง 80 ล้านใบต่อวัน
ลดถุงพลาสติกแล้ว 2 พันล้านใบ
นายวรวุฒิ อุ่นใจ ประธานสมาคมผู้ค้าปลีกไทย กล่าวว่า ตลอดปี 2562 ที่ผ่านมาสมาคมผู้ค้าปลีกไทย ได้ร่วมมือกับห้างสรรพสินค้า ศูนย์การค้า ซูเปอร์มาร์เกต ร้านสะดวกซื้อ และภาคีเครือข่ายสมาคมผู้ค้าปลีกไทยกว่า 40 แห่งทั่วประเทศ ร่วมประกาศเจตนารมณ์ด้วยการลงนามข้อตกลงความร่วมมืองดให้บริการถุงพลาสติกทุกวันที่ 4 ของเดือน กับกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เนื่องในวันสิ่งแวดล้อมไทย เพื่อร่วมกันลดปริมาณขยะถุงพลาสติกที่เป็นปัญหาสำคัญด้านสิ่งแวดล้อม
นับแต่เริ่มกิจกรรมตั้งแต่วันที่ 4 ธันวาคม 2561 จนถึงวันที่ 31 สิงหาคม 2562 ห้างสรรพสินค้า ศูนย์การค้า ซูเปอร์มาร์เกต ร้านสะดวกซื้อและเครือข่ายสมาคมผู้ค้าปลีกไทยกว่า 40 แห่งทั่วประเทศ ได้รณรงค์งดให้ถุงพลาสติก ด้วยการจัดกิจกรรมมากมายและหลากหลายวิธี ซึ่งลดปริมาณการใช้ถุงพลาสติกหูหิ้วไปแล้วกว่า 2,000 ล้านใบ หรือประมาณ 5,755 ตัน คิดเป็นมูลค่ากว่า 400 ล้านบาท หรือ 4.6% จากแคมเปญ “ลดให้ ลดรับ” ถุงพลาสติก สู่ “งดให้ งดรับ” ถุงพลาสติก
สมาคมผู้ค้าปลีกไทยเห็นว่า หากเรานำแคมเปญ “งดให้ งดรับ” ถุงพลาสติกหูหิ้วทุกวัน มาใช้ในปี 2563 อย่างจริงจังกับเครือข่ายสมาคมผู้ค้าปลีกไทย คาดว่าจะลดปริมาณการใช้ถุงพลาสติกหูหิ้วได้ถึง 9,000 ล้านใบต่อปี หรือคิดเป็น 20% ของขยะถุงพลาสติกทั้งหมด
ล่าสุดวันที่ 11 พฤศจิกายน 2562 สมาคมผู้ค้าปลีกไทย ได้เชิญเครือข่ายสมาคมฯ เข้าหารือโดยมีฉันทามติอย่างเป็นเอกฉันท์ สนับสนุน แคมเปญ “Everyday Say No to Plastic Bags” งดให้ถุงพลาสติกหูหิ้ว นับตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2563 และขยายความความร่วมมือ จากจำนวนร้านค้าภาคีในเครือข่ายสมาคม 42 ร้านค้า เป็น 75 ร้านค้า
ซึ่งถ้าห้างสรรพสินค้า ร้านค้าปลีก ร้านค้าส่ง และร้านสะดวกซื้อ ที่มีช่องทางจำหน่ายกว่า 24,500 ช่องทาง ยืนยันที่จะงดให้ถุงพลาสติกหูหิ้วอย่างจริงจัง ก็จะบรรลุเป้าหมาย ลด ละ เลิก ขยะพลาสติก ได้เร็วกว่า Roadmap ที่กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้กำหนดว่าถุงพลาสติกจะหมดไปในปี พ.ศ. 2571
ยื่นข้อเสนอแนะรัฐบาล 9 มาตรการ
อย่างไรก็ตาม ทางสมาคมฯ มีข้อเสนอแนะต่อภาครัฐ ดังนี้
1. ภาครัฐต้องเร่งประชาสัมพันธ์รณรงค์ให้ประชาชนรับทราบและร่วมด้วยช่วยกันงดรับถุงพลาสติกหูหิ้วอย่างทั่วถึง ซึ่งประชาชนในต่างจังหวัดมีสัดส่วนการรับทราบถึงการประชาสัมพันธ์ดังกล่าวน้อยมาก 2. การประชาสัมพันธ์ที่เกิดผลสูงสุด จะต้องให้ผู้บริโภคตระหนักรู้ตั้งแต่อยู่บ้าน ที่ทำงาน หรือจุดเริ่มต้นของเส้นทางการจับจ่าย 3. ภาคีเครือข่ายสมาคมผู้ค้าปลีกไทย ที่เข้าร่วมแคมเปญ EVERYDAY SAY NO TO PLASTICS BAGS มีสัดส่วนเพียง 1 ใน 5 ปริมาณการใช้ถุงพลาสติกหูหิ้วในประเทศไทยมีมากถึง 45,000 ล้านใบต่อปี ภาครัฐต้องเร่งประชาสัมพันธ์จัดกิจกรรมเชิญชวนให้ภาคส่วนอื่นๆ เข้าร่วมแคมเปญด้วย เช่น ร้านค้าปลีกอื่นๆ ตลาดสดเทศบาล เอกชน แผงลอย และร้านขายของชำ ทั่วประเทศ ซึ่งเป็นผู้ใช้ปริมาณถุงพลาสติกหูหิ้ว อีก 4 ใน 5 ของปริมาณการใช้ถุงพลาสติกหูหิ้วทั้งประเทศ
4. ภาครัฐต้องจัดสรรงบประมาณให้เพียงพอและชัดเจน ในการทำโครงการรณรงค์ ลด ละ เลิก การใช้ถุงพลาสติก หูหิ้ว และกำหนดโลโก้ งดให้ถุงพลาสติกหูหิ้วเป็นสากลและมาตรฐาน เช่น ฉลากเบอร์ 5 ลดการใช้พลังงาน 5. ภาครัฐควรจัดตั้งกองทุนเพื่อส่งเสริมการ ลดใช้ งดใช้ถุงพลาสติกเป็นกาลเฉพาะ 6. สมาคมฯ มีความเห็นว่า การลดขยะถุงพลาสติกหูหิ้ว ไม่ควรเป็นเรื่องของความสมัครใจ แต่ควรเป็นเรื่องการใช้กฎระเบียบบังคับ 7. สมาคมฯ มีความเห็นว่า การจะแก้ไขปัญหาขยะพลาสติกให้ได้ผล ภาครัฐต้องออกเป็นประกาศ กฎกระทรวง ออกมาให้มีผลบังคับใช้กับผู้บริโภคทุกคนทั่วทั้งประเทศ 8. การประเมินผลสัมฤทธิ์ของแคมเปญ “Everyday Say No to Plastic Bags” ควรจะให้การดำเนินแคมเปญผ่านไปแล้ว 6 เดือน 9. ภาครัฐต้องประชาสัมพันธ์อย่างต่อเนื่องเป็นระยะๆ ตลอดช่วง 6 เดือนแรก เพื่อตอกย้ำความมุ่งมั่นของโครงการ
ค้าปลีกยังรณรงค์ต่อเนื่อง...สู่เป้าหมาย
นางสาวภัทรพร เพ็ญประพัฒน์ รองกรรมการผู้จัดการใหญ่สายการตลาด ประชาสัมพันธ์และกิจกรรมเพื่อสังคม เซ็นทรัล ฟู้ด รีเทล กรุ๊ป ได้เปิดตัวแคมเปญเพื่อร่วมสนับสนุนนโยบายภาครัฐ ประกาศเจตนารมณ์ เซ็นทรัล ฟู้ด ฮอลล์, ท็อปส์, แฟมิลี่มาร์ท และ มัทสึโมโตะคิโยชิ จะงดให้บริการถุงพลาสติกหูหิ้ว ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2563 เป็นต้นไป ด้วยแคมแปญ “ชวนพกเป๋า ไม่เอาถุง”
นายอนันต์ ตันติปัญญาคุณ รองกรรมการผู้จัดการใหญ่ สายปฏิบัติการ บริษัท โรบินสัน จำกัด (มหาชน) กล่าวว่า “ที่ผ่านมาโรบินสัน ได้รณรงค์และวางแนวทางมาตรการลดใช้ถุงพลาสติกในระยะยาว เพื่อแสดงความรับผิดชอบต่อสังคม เพื่อนำไปสู่สังคมปลอดถุงพลาสติก โดยตั้งแต่เริ่มมีการเชิญชวนนักช้อป หันมาใช้ถุงผ้าแทนถุงพลาสติกในทุกๆ วัน ปรากฎว่าตั้งแต่เดือนพฤษภาคม-พฤศจิกายน 2562 สามารถลดการใช้ถุงพลาติกไปได้กว่า 6 ล้านใบ ซึ่งเป็นสิ่งสะท้อนให้เห็นว่าพฤติกรรมของผู้บริโภคได้เปลี่ยนแปลงไป และพกถุงผ้ามาใช้อย่างต่อเนื่อง และโรบินสัน ยังได้วางแผนระยะยาว เพื่อเพิ่มการบริการและอำนวยความสะดวกต่อลูกค้าให้ได้มากที่สุด เพื่อผลักดันสังคมไทยไปสู่สังคมปลอดถุงพลาสติกอย่างแท้จริงล่าสุด เมื่อวันสิ่งแวดล้อมไทย 4 ธันวาคมที่ผ่านมา โรบินสันเปิดตัวโปรเจ็กต์ผลิตถุงใช้ซ้ำ โรบินสันใส่ใจ…ให้ยืม สร้างพฤติกรรมรักษ์โลก ให้นักช้อปยืมถุงช้อปปิ้งฟรี ในกรณีที่ลืมพกถุงผ้ามา ซึ่งนับเป็นค้าปลีกรายแรกในไทยที่มีบริการนี้ สำหรับถุงให้ยืม ล็อตแรก 25,000 ใบ จะเปิดให้บริการตั้งแต่ 15 ธ.ค.62 ที่โรบินสันทุกสาขา พร้อมร่วมกับ ชุมชนเขตลาดกระบัง ประกาศความพร้อมในการเป็นห้างแห่งแรกในกรุงเทพฯ ที่ปลอดถุงพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง 100% ต้อนรับวันสิ่งแวดล้อมไทย 4 ธ.ค.62
ทั้งนี้ หากลูกค้านำถุงผ้ามาชอป (ยกเว้นถุงให้ยืมของโรบินสัน) จะได้รับคะแนนสะสม “เดอะวัน” 10 คะแนน พร้อมมอบสิทธิพิเศษ หากลูกค้านำถุงช้อปปิ้งของโรบินสันดังกล่าว กลับมาใช้ในการชอปปิ้งทุกครั้ง จะได้รับคะแนนเดอะวัน เพิ่มอีก 10 คะแนน รวมเป็น 20 คะแนน (และสามารถรับสิทธิได้มากถึง 5 สิทธิ ต่อวัน)
โรบินสันยังเตรียมมาตรการและบริการต่างๆ ไว้คอยบริการลูกค้า ไม่ว่าจะเป็น 1. ผลิตถุงลดโลกร้อน โรบินสันช้อปปิ้งแบค ดีไซน์เก๋ 2. จัดเตรียมบริการห่อสินค้าด้วยกระดาษทิชชูเปเปอร์ หรือกระดาษน้ำตาล สำหรับสินค้าขนาดเล็กถึงขนาดกลาง และสินค้าในแผนกเครื่องสำอาง เพื่อง่ายต่อการพกพา 3.จัดเตรียมเทปหูหิ้ว สำหรับติดยึดสินค้าที่น้ำหนักเบาแต่มีขนาดใหญ่ เพื่อความสะดวกในการหิ้วสินค้า 4. มีบริการพิเศษ อำนวยความสะดวกให้แก่ผู้บริโภค โดยจัดเตรียมพนักงานช่วยดูแลในการขนสินค้าและเข็นสินค้า ใส่รถเข็นนำไปส่งถึงที่รถ 5.บริการ “โรบินสันใส่ใจ...ให้ยืม” เพียงแสดงบัตร The 1 ที่ Customer Service เพื่อรับสิทธิ์ยืมถุงชอปปิ้ง นานสูงสุดถึง 30 วัน
ชาตยา สุพรรณพงศ์ ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท ฟู้ดแพชชั่น จำกัด ผู้บริหารธุรกิจร้านอาหาร บาร์บีคิวพลาซ่า กล่าวว่า ปัจจุบันเดลิเวอรีคือสิ่งที่จะตอบโจทย์ผู้บริโภคให้ได้รับประทานอาหารจานโปรดได้อย่างไร้ข้อจำกัด แต่ธุรกิจฟูดเดลิเวอรี ก็เป็นส่วนหนึ่งของการเพิ่มปริมาณพลาสติกที่ย่อยสลายยาก
โดยคาดการณ์ตัวเลขขยะในปี 2562 ที่อาจมีจำนวนสูงถึง 560 ล้านชิ้น จากการประเมินตัวเลขมูลค่าของตลาดฟู้ดเดลิเวอรี จำนวน 35,000 ล้านบาท ซึ่งตัวเลขจำนวนชิ้นขยะดังกล่าวเป็นการคาดคะเนจากการคำนวณจำนวนเงินเฉลี่ยต่อการสั่ง 1 ครั้ง เท่ากับ 250 บาท จะทำให้มีจำนวนการสั่งเดลิเวอรีที่จำนวนประมาณ 140 ล้านครั้ง และหากว่าในการสั่งเดลิเวอรีต่อ 1 ครั้ง สร้างขยะอย่างน้อย 4 ชิ้น คือ จากภาชนะบรรจุภัณฑ์ 1 ชิ้น ถุงใส่น้ำจิ้ม 1 ชิ้น ถุงพลาสติก 1 ชิ้น และช้อนส้อมอีก 1 ชิ้น ก็จะทำให้เกิดเป็นตัวเลขประเมินขยะจากธุรกิจเดลิเวอรีที่สูงถึง 560 ล้านชิ้นได้เลยทีเดียว
การที่ฟู้ดแพชชั่น เจ้าของแบรนด์ บาร์บีคิวพลาซ่า และอื่นๆ จะทำเดลิเวอรี จึงได้เปิดตัว “Wasteless Delivery” ลดขยะ Single-use plastics คือ ลดปริมาณขยะพลาสติกคงค้างโดยการเปลี่ยนมาใช้ภาชนะที่ย่อยสลายได้ และในอีกแง่มุม คือ หากต้องมีการใช้พลาสติกจะต้องมีการส่งเสริมให้นำกลับมาใช้ซ้ำให้เกิดประโยชน์สูงสุด ดังนั้น เป้าหมายการลดปริมาณการใช้พลาสติกแบบ Single-Use Plastics ในฟู้ดเดลิเวอรี โดยร่วมมือกับ Duni, โครงการวน, และ GrabFood
โดยบริษัท เทอริเนกซ์ สยาม จำกัด (Duni Thailand) ได้ผลิตและออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่ทำจากชานอ้อย สามารถย่อยสลายได้เองในเวลาเพียง 45 วัน และ ยังมีผลิตภัณฑ์ที่ช่วยลดการใช้ Single-Use Plastics ด้วยการใช้ พอลิแลคติคแอซิด (PLA) หรือ พลาสติกชีวภาพ (Bioplastic) ที่สามารถย่อยสลายได้ในระยะเวลาไม่ถึงปี ได้ออกแบบและพัฒนาบรรจุภัณฑ์จากชานอ้อยที่ให้กับเดลิเวอรีของฟู้ดแพชชั่น
ส่วนบริษัท ทีพีบีไอ จำกัด (มหาชน) เจ้าของโครงการวน (Won) ได้ออกแบบและพัฒนาถุงพลาสติกคุณภาพสูงที่ผลิตจากพลาสติกรีไซเคิล มีความหนาถึง 5 เท่า เพื่อจัดส่งอาหารทุกออเดอร์
ขณะที่ GrabFood นอกจากการนำเสนอทางเลือกให้กับลูกค้าในการไม่รับช้อน-ส้อมพลาสติกแล้ว GrabFood ยังมอบโค้ดส่วนลดค่าส่งมูลค่า 10 บาท จำนวน 50,000 โค้ด เมื่อสั่งชุดอาหารที่ร่วมรายการจากร้านในเครือฟู้ดแพชชั่น ตั้งแต่วันที่ 28 พ.ย. - 31 ธ.ค. 62
ฟู้ดแพชชั่นวางเป้าหมายในการลดขยะ Single-Use Plastics จากบริการเดลิเวอรี่ 1.2 ล้านชิ้น
นางสาวสลิลลา สีหพันธุ์ ประธานกรรมการฝ่ายกิจการบรรษัท เทสโก้ โลตัส กล่าวว่า เป้าหมายของกลุ่มเทสโก้ในด้านบรรจุภัณฑ์ ทั้งที่ทำจากพลาสติกและวัสดุอื่นๆ คือการสร้างระบบปิดโดยการงดหรือลดใช้ (Reduce) นำกลับมาใช้ซ้ำ (Reuse) นำบรรจุภัณฑ์กลับเข้าระบบ (Retrieve) และรีไซเคิลเพื่อกลับมาใช้ประโยชน์อีกครั้ง (Recycle)
ในส่วนของหลอดพลาสติก มีการประเมินว่าในประเทศไทย มีขยะจากหลอดพลาสติกมากถึง 100 ล้านชิ้นต่อวัน หรือปีละกว่า 35,000 ล้านชิ้น ซึ่งหลอดพลาสติกไม่สามารถนำกลับมารีไซเคิลได้ จึงเป็นที่มาของนโยบายในการเลิกใช้หลอดพลาสติกภายในเทสโก้ โลตัส ทั้ง 2,000 สาขาทั่วประเทศ ตั้งแต่วันที่ 4 ธันวาคม ที่ผ่านมา ซึ่งเป็นวันสิ่งแวดล้อมไทย สำหรับลูกค้าที่ซื้อเครื่องดื่มภายในเทสโก้ โลตัส เอ็กซ์เพรส ถ้าหากจำเป็นต้องใช้หลอด เรามีหลอดกระดาษไว้บริการเพื่ออำนวยความสะดวก ส่วนในเทสโก้ โลตัส สาขาใหญ่ ภายในซูเปอร์มาร์เก็ตจะงดแจกหลอดพลาสติกทั้งหมด”
“ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2563 เป็นต้นไป เทสโก้ โลตัส ทุกสาขาทั่วประเทศ พร้อมกับห้างค้าปลีกชั้นนำทั่วประเทศ จะงดให้บริการถุงพลาสติกตามนโยบายของภาครัฐ เพื่อเป็นการลดขยะจากถุงพลาสติกอย่างมีประสิทธิภาพและเป็นรูปธรรม ขอเชิญชวนลูกค้าและประชาชนร่วมกันหันมาใช้ถุงผ้าแทนถุงพลาสติก เพื่อรักษาสิ่งแวดล้อมของเรา” สลิลลา กล่าว
ด้านคาเฟ่ อเมซอน (Café Amazon) รณรงค์สนับสนุนให้ลูกค้าช่วยในการลดใช้พลาสติกที่ใช้แล้วทิ้ง โดยการแจกถุงผ้าหูหิ้วเครื่องดื่มให้ใช้แทน เมื่อซื้อเครื่องดื่มในร้านชนิดใดก็ได้ 1 แก้ว รับทันที ถุงผ้ารักษ์โลกสำหรับบรรจุเครื่องดื่ม 1 ใบ/ 1 แก้ว มี 2 สีสดใส สีเขียว และสีขาว ลูกค้าสามารถพกพาได้สะดวกสำหรับกลับมาซื้อเครื่องดื่มในครั้งต่อไป (รียูส)
