WTO ตัดสินคดีซองบุหรี่เรียบให้ออสเตรเลียชนะ คาดส่งผลดีไทยบังคับใช้ได้ง่ายขึ้น

“พาณิชย์” เผย WTO ตัดสินให้ออสเตรเลียชนะคดีออกกฎหมายบังคับ “ซองบุหรี่แบบเรียบ” เหตุไม่ละเมิดในเรื่องทรัพย์สินทางปัญญา ไม่เป็นอุปสรรคทางการค้า เผยไทยได้ประโยชน์ด้วย ทำให้สาธารณสุขออกระเบียบกำหนดซองบุหรี่แบบเรียบได้ง่ายขึ้น ไม่ต้องกังวลผู้ผลิตกดดันหรือฟ้องร้อง

นางอรมน ทรัพย์ทวีธรรม อธิบดีกรมเจรจาการค้าระหว่างประเทศ เปิดเผยว่า เมื่อช่วงปลายเดือน มิ.ย. 2561 ที่ผ่านมา องค์การการค้าโลก (WTO) ได้ประกาศผลการตัดสินให้ออสเตรเลียชนะคดีที่ถูกยูเครน ฮอนดูรัส สาธารณรัฐโดมินิกัน คิวบา และอินโดนีเซีย ฟ้องว่าการออกกฎหมาย “ซองบุหรี่แบบเรียบ หรือ plain packaging” ห้ามแสดงเครื่องหมายการค้าหรือสัญลักษณ์ใดบนซองบุหรี่ และขนาด แบบ และสีของตัวอักษรที่เขียนบนซองบุหรี่ต้องเป็นแบบเดียวกันเท่านั้น ไม่ขัดกับพันธกรณีของ WTO และไม่ถือเป็นการละเมิดสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญา รวมทั้งไม่ได้สร้างอุปสรรคทางการค้าเกินจำเป็น เป็นผลให้ออสเตรเลียมีความชอบธรรมที่จะใช้มาตรการดังกล่าวต่อไป

ทั้งนี้ ไทยได้เข้าร่วมเป็นประเทศที่สาม (Third Party) เพื่อติดตามกระบวนการพิจารณา รวมทั้งได้ร่วมแสดงความคิดเห็นในประเด็นข้อกฎหมายเรื่องการตีความความตกลง WTO ซึ่งผลคำตัดสินของ WTO ครั้งนี้ถือเป็นกรณีตัวอย่างการตีความของ WTO ที่ให้ความยืดหยุ่นรัฐในการใช้มาตรการเพื่อแก้ไขปัญหาสาธารณสุขของประเทศ

อย่างไรก็ตาม คำตัดสินของคณะผู้พิจารณาของ WTO ยังไม่ถือเป็นที่สุด ประเทศผู้ฟ้องมีสิทธิยื่นอุทธรณ์ได้ก่อนที่ WTO จะมีมติรับรองคำตัดสินที่คาดว่าจะลงมติประมาณเดือน ส.ค. 2561 แต่ก็มีความเป็นไปได้ที่ผู้ฟ้องจะยื่นอุทธรณ์ ซึ่งกระบวนการอุทธรณ์ใช้เวลาพิจารณาไม่เกิน 90 วัน แต่ปัจจุบันสมาชิกองค์กรอุทธรณ์ว่าง 3 ตำแหน่ง กำลังจะว่างเพิ่มอีก 1 ตำแหน่ง ทำให้การพิจารณาคดีต่างๆ อาจต้องช้าออกไป

รายงานข่าวแจ้งว่า ในส่วนของไทย ขณะนี้ พ.ร.บ.ควบคุมผลิตภัณฑ์ยาสูบ พ.ศ. 2560 ได้มีผลบังคับใช้ และมาตรา 38 กำหนดให้ รมว.สาธารณสุขเป็นผู้ออกประกาศกำหนดรายละเอียดของหีบห่อยาสูบที่จะนำเข้ามาจำหน่ายในไทย ซึ่งผลจากการที่ WTO ตัดสินออกมาแบบนี้ทำให้ไทยสามารถออกประกาศในเรื่องซองบุหรี่แบบเรียบได้ และไม่ต้องกังวลว่าผู้ผลิตจะมากดดันหรือฟ้องร้อง เพราะ WTO มีคำตัดสินในเรื่องนี้ออกมาแล้ว