กพท.จัดระเบียบ “ตุ๊กตาลูกเทพ” ขึ้นเครื่อง ออกประกาศยันเป็นสัมภาระต้องผ่านเอกซเรย์

กพท.ออกประกาศวิธีปฏิบัติในการนำ “ตุ๊กตาลูกเทพ” ขึ้นเครื่อง เพื่อให้สายการบินและสนามบินใช้แนวทางเดียวกัน ระบุเป็นสัมภาระติดตัวที่ต้องผ่านการตรวจค้นและจัดเก็บระหว่างเครื่องขึ้น-ลง หากไม่พอใจซื้อที่นั่งเพิ่มได้ จ่ายค่าตั๋วตามปกติ หากไม่ยอมรับหรือไม่ผ่านตรวจสอบตามมาตรฐานความปลอดภัย จะนำขึ้นเครื่องไม่ได้

นายจุฬา สุขมานพ อธิบดีกรมท่าอากาศยานและรักษาการผู้อำนวยการ สำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย (กพท.) เปิดเผยภายหลังการประชุมร่วมกับผู้ประกอบการสายการ เช่น การบินไทย ,ไทยสมายล์, นกแอร์, บางกอกแอร์เวย์ส, แอร์เอเชีย, ไลอ้อนแอร์ ฯลฯ และผู้ประกอบการสนามบิน เช่น บริษัท ท่าอากาศยานไทย จำกัด (มหาชน) หรือ ทอท., กรมท่าอากาศยาน, บริษัท การบินกรุงเทพ จำกัด (มหาชน) ในการปฏิบัติกรณีมีผู้โดยสารเดินทางพร้อมตุ๊กตาลูกเทพ ซึ่งได้ลงนามในประกาศสำนักงานการบินพลเรือนแห่งประเทศไทย เรื่องการซักซ้อมความเข้าใจวิธีการปฏิบัติในการนำสัมภาระติดตัวผู้โดยสารไปกับอากาศยาน และมีผลตั้งแต่วันที่ 27 ม.ค. 2559 เป็นต้นไป โดยระบุถึงผู้โดยสารที่นำสัมภาระติดตัวซึ่งเรียกโดยทั่วไปว่า “ตุ๊กตาลูกเทพ” ไปกับอากาศยานเป็นจำนวนมาก ดังนั้นเพื่อประโยชน์แห่งความปลอดภัยในอากาศยานการรักษาความปลอดภัยในการบินพลเรือน และรักษาความเรียบร้อยในอากาศยานและท่าอากาศยาน

โดยประกาศได้ระบุวิธีปฏิบัติ ใน 3 ประเด็นคือ 1. สถานะตุ๊กตาลูกเทพ ว่าคือสัมภาระติดตัว ไม่ถือว่าเป็นผู้โดยสาร ซึ่งในการปฏิบัติสากล ผู้โดยสารจะต้องเป็นบุคคลเท่านั้น 2. เรื่องความปลอดภัยบนห้องโดยสาร การจัดเก็บตุ๊กตาลูกเทพในห้องโดยสาร ผู้โดยสารมีหน้าที่จัดเก็บและปฏิบัติตามคำสั่งเจ้าหน้าที่ประจำอากาศยานในการเก็บสัมภาระ ซึ่งหลักปฏิบัติสากลนั้นในระหว่างอากาศยานทำการขึ้น (Take off) หรือลง (Landing) สัมภาระจะจัดเก็บได้ 2 ที่ คือ ที่เก็บเหนือศีรษะ หรือใต้ที่นั่ง โดยกำหนดให้ปฏิบัติตามคำสั่งหรือคำแนะนำของพนักงานบนเครื่องบิน เนื่องจากเครื่องบินในแต่ละรุ่นจะมีขนาดที่แตกต่างกัน และยังเปิดให้มีการตกลงกับสายการบินได้ เช่น สามารถซื้อที่นั่งให้กับตุ๊กตาลูกเทพได้ ซึ่งเป็นไปตามปกติ ที่สัมภาระประเภทอื่น เช่น ผู้โดยสารสามารถซื้อที่นั่งเพิ่มเพื่อวางสัมภาระที่ไม่ต้องการโหลดใต้ท้องเครื่องบิน

3. เป็นมาตรฐานรักษาความปลอดภัยเกี่ยวกับสัมภาระที่ท่าอากาศยาน ก่อนขึ้นเครื่องบิน ซึ่งจะต้องตรวจค้นสัมภาระทุกประเภทตามปกติ เพื่อตรวจสอบเรื่องวัตถุอันตราย วัตถุระเบิดต่างๆ ซึ่งตุ๊กตาลูกเทพต้องผ่านการตรวจค้นตามมาตรฐาน หากไม่ยอมรับการตรวจค้นหรือตรวจแล้วไม่ผ่าน จะไม่สามารถนำขึ้นเครื่องได้

นายจุฬากล่าวว่า การที่ต้องออกประกาศเพื่อให้ผู้โดยสารได้รับทราบถึงหลักเกณฑ์ในการปฏิบัติต่อการนำตุ๊กตาลูกเทพขึ้นเครื่องบินเหมือนกัน เพื่อให้ผู้โดยสารที่ไม่มีตุ๊กตาหรือไม่มี สามารถเดินทางด้วยกันได้ และเพื่อซักซ้อม ความเข้าใจวิธีการปฏิบัติในการนำสัมภาระติดตัวผู้โดยสารขึ้นเครื่องบิน โดยข้อปฏิบัติต่างๆ เป็นระเบียบที่มีอยู่แล้ว แต่นำมากำหนดให้ทราบตรงกัน อีกทั้งจะทำให้พนักงานของสายการบินและสนามบิน ได้รับรู้แนวทางปฏิบัติที่เหมือนกัน และผู้โดยสารจะรับทราบถึงสิทธิของตัวเอง หากไม่ปฏิบัติตามจะมีความผิดตาม พ.ร.บ.การเดินอากาศ โทษปรับ หรือจำคุก ตามมาตรการความสงบเรียบร้อยบนเครื่องบินและมาตรการความปลอดภัย เป็นต้น

“สายการบินพอใจกับประกาศดังกล่าวเนื่องจากจะทำให้การปฏิบัติเป็นไปในทิศทางเดียวกันทุกสายการบิน โดยบางกอกแอร์เวย์ ระบุว่าเคยกังวลประเด็นนี้ เนื่องจากมีผู้โดยสารต่อเครื่องมากต้องตรวจสอบต่อเนื่องไปยังปลายทาง ดังนั้นการมีกระบวนการที่ชัดเจนจะสามารถช่วยตรวจสอบได้ตั้งแต่ต้นทาง และจะไม่มีปัญหาในการปฏิบัติของพนักงาน”

อย่างไรก็ตาม ขนาดที่เก็บสัมภาระขึ้นกับขนาดของเครื่องบินซึ่งขึ้นกับดุลพินิจของแต่ละสายการบินที่จะให้บริการต่อผู้โดยสาร บางแห่งอาจจะมีที่เก็บเฉพาะให้ กรณีซื้อที่นั่งเพิ่ม จะกำหนดที่ตรงไหนนั้น ขึ้นกับสายการบิน ซึ่งจะมีมาตรฐานความปลอดภัยกำหนดไว้อยู่แล้ว เช่น ติดประตูฉุกเฉิน ใครนั่งไม่ได้บ้าง หรือหากมีผู้โดยสารอื่นไม่สบายที่จะติดกับตุ๊กตาลูกเทพ สายการบินจะพิจารณาในการย้ายที่นั่งให้ ส่วนบริการต่างๆ ที่จะขอเพิ่มเติม เช่น ขอเครื่องดื่มหรืออาหารให้ตุ๊กตาลูกเทพนั้น เป็นเรื่องของแต่ละสายการบินที่จะให้บริการต่อผู้โดยสาร กพท.เน้นในเรื่องมาตรฐานความปลอดภัยและบริการที่เป็นไปตามกำหนดเท่านั้น

นายวรเนติ หล้าพระบาง รักษาการประธานเจ้าหน้าที่บริหาร บริษัท ไทยสมายล์ แอร์เวย์ จำกัด กล่าวว่า มาตรการจอง ที่นั่งตุ๊กตาลูกเทพ เป็นการออกประกาศภายในของบริษัท เพื่อตอกย้ำพนักงานให้ปฏิบัติตามหลักความปลอดภัยสากล อยากให้มองเป็นเรื่องปกติ เพราะตุ๊กตาลูกเทพถือเป็นสัมภาระติดตัวซึ่งมีเกณฑ์กำหนดเรื่องน้ำหนัก ขนาด ที่เก็บหรือวางเพื่อความปลอดภัยตามมาตรฐาน กรณีขนาดใหญ่มากต้องโหลดเป็นคาร์โก้ หรือผู้โดยสารต้องการนำติดตัวขึ้นเครื่อง สามารถซื้อที่นั่งเพิ่มในราคาตามปกติได้ ส่วนบริการขึ้นอยู่กับแต่ละสายการบิน เช่น ผู้โดยสาร 1 ที่นั่ง แต่ขอน้ำส้มเพิ่มอีก 1 แก้ว แบบนี้ได้ แต่หากขอเป็นอาหารเพิ่มอีก 1 ชุดเลยคงไม่ได้ เป็นต้น กรณีที่นั่งจะกำหนดโซนที่เหมาะสม และหากผู้โดยสารไม่ผ่านการตรวจค้น หรือไม่วางสัมภาระในที่เหมาะสม จะขึ้นเครื่องไม่ได้