สมาคมผู้ส่งออกข้าวไทยคาดปี 58 ไทยส่งออกข้าวได้ 10 ล้านตัน ต่ำกว่าปี 57 แต่ยังเป็นแชมป์โลกต่อไป เหตุตลาดข้าวแข่งขันดุเดือด คู่แข่งจ้องลดราคา แถมไทยเสียเปรียบด้านค่าเงิน รวมทั้งข้าวในสต๊อกยังเป็นตัวกดดัน
ร.ต.ท.เจริญ เหล่าธรรมทัศน์ นายกสมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย เปิดเผยว่า สมาคมฯ คาดว่าการส่งออกข้าวไทยในปี 2558 จะมีปริมาณ 10 ล้านตัน มูลค่า 4,950 ล้านเหรียญสหรัฐ หรือ 1.61 แสนล้านบาท โดยในแง่ปริมาณลดลงจากการส่งออกข้าวในปี 2557 ที่มีปริมาณสูงสุดเป็นประวัติการณ์ 11 ล้านตัน แต่ก็ยังทำให้ไทยกลับมาเป็นผู้ส่งออกข้าวอันดับหนึ่งของโลก โดยปริมาณดังกล่าวต่ำกว่าการคาดการณ์ของกระทรวงเกษตรสหรัฐฯ ที่ประเมินว่าการส่งออกข้าวไทยในปี 2558 จะมีปริมาณ 11.3 ล้านตัน สูงกว่าอินเดียที่คาดว่าจะส่งออกได้ 8.7 ล้านตัน และเวียดนาม 6.7 ล้านตัน
สาเหตุที่ทำให้การส่งออกข้าวในปี 2558 ทำได้ประมาณ 10 ล้านตัน เนื่องจากตลาดข้าวมีการแข่งขันรุนแรงมากขึ้น โดยประเทศผู้ส่งออกข้าวที่เป็นคู่แข่งของไทยต่างมีการปรับลดราคาข้าวลงมา ขณะที่ราคาข้าวไทยกลับเข้าสู่ภาวะปกติ จากปี 2557 ที่ราคาข้าวไทยต่ำกว่าประเทศคู่แข่ง ทำให้มีคำสั่งซื้อเข้ามาจำนวนมาก โดยราคาข้าวไทยในปัจจุบันพบว่า ข้าวขาว 5% ราคาอยู่ที่ 405-410 เหรียญสหรัฐต่อตัน เวียดนาม 355 เหรียญสหรัฐต่อตัน อินเดีย 380 เหรียญสหรัฐต่อตัน ปากีสถาน 370 เหรียญสหรัฐต่อตัน
นอกจากนี้ ไทยยังเสียเปรียบประเทศคู่แข่งในด้านค่าเงิน โดยเวียดนามมีการปรับลดค่าเงินลงมา 2 ครั้ง ครั้งละ 1% ทำให้ข้าวไทยแพงกว่าข้าวเวียดนาม 2% ซึ่งส่วนต่างอัตราแลกเปลี่ยน 7-8 เหรียญสหรัฐก็มีผลทำให้ผู้ซื้อหันไปซื้อข้าวที่ราคาถูกกว่า และยังมีปัญหาเรื่องราคาน้ำมันตลาดโลกที่ปรับลดลง ทำให้ประเทศผู้ซื้อรายใหญ่ของไทย เช่น ไนจีเรีย ที่ซื้อข้าวปีละประมาณ 1 ล้านตัน มีกำลังซื้อลดลง
ร.ต.ท.เจริญกล่าวว่า สต๊อกข้าวรัฐบาลที่มีอยู่สูงกว่า 17 ล้านตัน ต้องขึ้นอยู่กับนโยบายว่าจะบริหารจัดการอย่างไร หากระบายออกมามากก็จะกระทบราคาข้าวฤดูกาลใหม่ แต่ถ้าไม่ระบายก็จะต้องแบกรับภาระค่าเก็บรักษา โดยเป้าหมายที่รัฐบาลระบุว่าจะระบายข้าวในปีนี้ให้ได้ 10 ล้านตัน มองว่ามีความเป็นไปได้ 6-7 ล้านตัน โดยเป็นการระบายข้าวเสื่อมคุณภาพให้อุตสาหกรรมอาหารสัตว์ 2-3 ล้านตัน ทำเอทานอลหรือเหล้าอีก 2-3 ล้านตัน และระบายผ่านช่องทางปกติ ทั้งเปิดประมูลและข้าวรูปแบบรัฐต่อรัฐ (จีทูจี) อีก 2-3 ล้านตัน
“เรื่องของราคาซื้อข้าว เอกชนมีความลำบากใจ ถ้าซื้อในราคาสูงมากก็จะทำให้ราคาส่งออกข้าวไทยสูงกว่าคู่แข่งมาก แต่ถ้าไปปรับราคาส่งออกลงจะส่งผลกระทบต่อราคาซื้อข้าวเปลือกในประเทศ ซึ่งจะทำให้ผู้ส่งออกถูกโจมตีว่าเป็นฝ่ายทำให้ข้าวราคาตกอีก”
นายชูเกียรติ โอภาสวงศ์ นายกกิตติมศักดิ์สมาคมผู้ส่งออกข้าวไทย กล่าวว่า การที่รัฐบาลตั้งเป้าจะระบายข้าวในสต๊อกให้ได้ 10 ล้านตัน หรือเฉลี่ยเดือนละ 1 ล้านตัน อาจจะเป็นไปได้ยาก คาดว่าน่าจะทำได้จริงไม่เกิน 3 ล้านตัน ไม่รวมการขายแบบจีทูจี เพราะหากระบายออกมามากก็จะกระทบต่อราคาข้าวเปลือกในประเทศ โดยเบื้องต้น เดือน ม.ค. 2558 การส่งออกข้าวทำได้ 7-7.5 แสนตัน
ผู้สื่อข่าวรายงานจากกระทรวงพาณิชย์ว่า ช่วงปลายปี 2557 สมาคมผู้ส่งออกข้าวไทยเคยมีการคาดการณ์ว่าปี 2558 ไทยจะส่งออกข้าวได้ประมาณ 11 ล้านตัน ส่วนกระทรวงพาณิชย์ตั้งเป้าส่งออกข้าวในปี 2558 ไว้ที่ 10-11 ล้านตัน
