รฟม.ตั้งเป้าซื้อรถไฟฟ้าเอง ประเดิมโมโนเรลสีชมพู มั่นใจถูกและเร็ว

รฟม.เตรียมชงซื้อรถไฟฟ้าเองให้บริการรูปแบบ PSC โดยจ้างเอกชนเดินรถอย่างเดียวแทนสัมปทานหรือจ้างแบบ PPP หวังประเดิมที่โมโนเรลสีชมพู “ยงสิทธิ์” ชี้ข้อดีกรอบวงเงินชัดแก้ปัญหาเปิดเดินรถล่าช้า ควรมองภาพรวมลงทุนที่ช่วยประหยัดค่าก่อสร้างโยธาได้มากกว่ามุมทางการเงินอย่างเดียว ส่วนสีน้ำเงินและเขียวบอร์ดยันใช้ PPP-GC ด้าน “ชัชชาติ” ยันสีเขียวต้องเจรจาบีทีเอสก่อน เหตุประชาชนสะดวกสุด รับ PPP ปัญหามากแต่ไม่มั่นใจ รฟม.เดินรถเองได้จริง หวั่นเป็นรถไฟ 2

นายยงสิทธิ์ โรจน์ศรีกุล ผู้ว่าการ การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย (รฟม.) เปิดเผยถึงความคืบหน้าการเดินรถไฟฟ้าสายสีน้ำเงินส่วนต่อขยาย (หัวลำโพง-บางแค และบางซื่อ-ท่าพระ) และสายสีเขียวเข้ม (หมอชิต-สะพานใหม่-คูคต) และสีเขียวอ่อน (แบริ่ง-สมุทรปราการ) ว่า คณะกรรมการ (บอร์ด) รฟม.ที่มีนางสาวรัชนี ตรีพิพัฒน์กุล เป็นประธานมีมติให้ใช้รูปแบบ PPP-GC (รัฐลงทุนโครงสร้างพื้นฐาน จัดเก็บค่าโดยสาร โดยให้เอกชนลงทุนระบบรถไฟฟ้าและจ้างเดินรถ) ในสายสีน้ำเงิน ซึ่งเป็นไปตามมติคณะรัฐมนตรี (ครม.) เดิม โดยบอร์ดเห็นว่าการเปลี่ยนรูปแบบใหม่จะเป็นเรื่องใหญ่ ส่วนสายสีเขียวเข้มให้ใช้รูปแบบ PPP เช่นกัน โดยได้เสนอให้กระทรวงคมนาคมเพื่อเสนอ ครม.พิจารณาแล้ว

ทั้งนี้ ในส่วนของ รฟม.ได้เสนอเดินรถสายสีน้ำเงินและสีเขียวรูปแบบ PSC-GC (รัฐลงทุนจัดซื้อรถไฟฟ้าโดยจ้างเอกชนเดินรถโดยรับค่าจ้างตามที่ตกลง) เพื่อเป็นทางเลือกใหม่ เนื่องจากรูปแบบ PSC มีกรอบวงเงินที่ชัดเจนเสนอ ครม.ทำให้โครงการไม่ล่าช้า หากประมูลแล้วค่าจ้างเดินรถต่ำกว่ากรอบสามารถลงนามสัญญาได้ทันที หากสูงกว่ากรอบต้องยกเลิก ในขณะที่รูปแบบ PPP ไม่มีกรอบวงเงิน หากประมูลราคาจะสูงหรือต่ำยังไม่จบทันทีเนื่องจากกรอบราคาโครงการที่เสนอเป็นผลศึกษาต้องเจรจา

“การเดินรถแบบ PPP หรือ PSC ไม่ใช่กฎหมายแต่เป็นนโยบาย จะเห็นได้จากการรถไฟแห่งประเทศไทย (ร.ฟ.ท.) ไม่มี PPP ทั้งแอร์พอร์ตลิงก์และสายสีแดง ร.ฟ.ท.ซื้อและเดินรถไฟฟ้าเอง โดย ร.ฟ.ท.ยืนยันว่าเดินรถมาก่อน แต่ รฟม.ไม่เคยเดินรถมาก่อนเลยให้ใช้วิธีจ้างหรือให้สัมปทานเอกชนเดินรถแบบ PPP ซึ่งในทางกลับกันเห็นว่าควรให้ รฟม.เริ่มเดินรถเองบ้าง เพราะเอกชนที่เข้ามารับเดินรถก็ไม่เคยมีประสบการณ์การเดินรถมาก่อนเช่นกัน และที่ผ่านมาการเปิดเดินรถเฉลิมรัชมงคลล่าช้า 13 เดือน ส่วนสายสีม่วงก็ยังอยู่ระหว่างเจรจา และเริ่มล่าช้ากว่าแผนแล้ว ที่ผ่านมา รฟม.เป็นหนูทดลอง ส่วนจะมีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบหรือไม่ ต้องเสนอให้ ครม.ตัดสินใจ” นายยงสิทธิ์กล่าว

โดยรถไฟฟ้าสายสีชมพู (แคราย-มีนบุรี) จะเป็นโครงการต่อไปที่จะต้องสรุปการเดินรถซึ่งจะเสนอรูปแบบ PSC-GC โดยจะเป็นการเดินรถไฟฟ้าขนาดเบา (โมโนเรล) สายแรก

นายชัชชาติิ สิทธิพันธุ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม กล่าวว่า กรณีที่ รฟม.อยากซื้อรถไฟฟ้าเองและจ้างเอกชนเดินรถอย่างเดียว หรือ PSC ยังไม่แน่ใจว่าการซื้อรถเองจะได้ราคาถูกกว่าเอกชนซื้อหรือไม่ เพราะมีเรื่องรับประกันคุณภาพเข้ามาเกี่ยวข้องด้วยไม่ใช่การซื้อรถอย่างเดียว นอกจากนี้ยังมีภาระค่าซ่อมบำรุงและความรู้การเดินรถที่ รฟม.ยังไม่มี เกรงว่าจะกลายเป็นรถไฟ 2 หรือไม่ ซึ่งหาก รฟม.มั่นใจว่าสามารถเดินรถได้เองตามแนวทาง PSC ให้เสนอรายละเอียดและแผนที่ชัดเจนมาให้พิจารณา โดยจะต้องศึกษาข้อดี-ข้อเสียแต่ละแนวทางเปรียบเทียบให้ครบทุกด้าน เพราะยอมรับว่ารูปแบบ PPP ก็มีข้อเสียมากเช่นกัน ส่วนการเดินรถสายสีเขียวนั้นมีหลายแนวทางซึ่งรวมถึงการเจรจากับบีทีเอสเพราะจะทำให้ประชาชนได้รับความสะดวกมากที่สุด โดยจะต้องมีการพูดคุยข้อมูลร่วมกันเพื่อตัดสินใจ

สำหรับการเดินรถตามผลศึกษาของเอดีบีพบว่า หากรัฐลงทุนซื้อรถเองทั้งหมดอัตราดอกเบี้ยจะถูกกว่าให้เอกชนซื้อ แต่หากวิเคราะห์ในประเด็นความเสี่ยงในการทำงานภาครัฐจะมีอัตรา 45% ส่วนเอกชนมีอัตรา 15% เมื่อคำนวณค่าเฉลี่ยออกมาแล้วให้เอกชนทำจึงถูกกว่า แต่เป็นการมองในมุมการเงินด้านเดียว ไม่ได้มองว่าการซื้อรถเองจะทำให้บริหารการเดินรถได้สะดวก ช่วยลดต้นทุนค่าก่อสร้าง เช่น อู่ซ่อมบำรุงที่สามารถใช้ร่วมกันได้ เพราะหากเอกชนลงทุนแล้วเป็นคนละราย เช่น สายสีม่วงที่มีช่วงบางใหญ่-บางซื่อ ช่วงเตาปูน-ราษฎร์บูรณะ ต้องก่อสร้างอู่ซ่อมบำรุง 2 แห่งแยกกัน