ปตท.มึน! ตลาดขายปลีกป่วนหนัก คนแห่กักตุน-น้ำมันขาดตลาด

ปตท.แกล้งมึน! ตลาดน้ำมันในประเทศถูกปั่น ป่วนกว่าตลาดโลก หลังรัฐบาลประกาศแทรกแซงราคา 1 ก.พ.นี้ ปปช.ตระหนกแห่กักตุน บางปั๊มขาดแคลนไม่พอขาย ผู้บริหาร ยอมรับคาดการณ์ตลาดผิดพลาด-โรงกลั่นเดี้ยงพร้อมกัน 2 แห่ง โบ้ยคนใช้เพิ่มขึ้น เพราะราคาน้ำมันถูก-นักท่องเที่ยวเพิ่ม ทำให้เกิดปัญหาขาดตลาด ต้องสั่งนำเข้า 40 ล้านลิตร/วัน ขณะที่วงการตั้งข้อกังขา รัฐรู้เห็นสร้างดีมานด์เทียมเอื้อรายใหญ่ ประกาศราคาขายล่วงหน้า หวั่นพลาดท่าพ่อค้าเสียคะแนนนิยม ฉุดความเชื่อมั่นการบริโภค

นายวิทยา หวังจิตรารักษ์ ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการใหญ่ การตลาดค้าปลีก บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน) กล่าวถึงสถานการณ์ที่ประชาชนแตกตื่นแห่ไปเติมน้ำมันช่วง 1-2 วันนี้ ก่อนการประกาศขึ้นราคาในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2552 ซึ่งเกรงกันว่าอาจเกิดปัญหาการกักตุน และปัญหาการขาดแคลนตามมานั้น ปตท.ยอมรับว่า ไม่สามารถสำรองน้ำมันเพื่อรองรับความต้องการที่จะเกิดขึ้นในช่วง 1-2 วันนี้ ได้เกินกว่าน้ำมันที่จัดเก็บไว้ เนื่องจากประเทศไทยขณะนี้ประสบปัญหาเรื่องการกลั่นน้อยกว่าความต้องการ เพราะประสบปัญหาจากโรงกลั่นต่างๆ จนทำให้ ปตท.ต้องนำเข้าเบนซินเป็นครั้งแรกในรอบหลายเดือน

ขณะนี้ การผลิตน้ำมันของโรงกลั่นน้ำมันในประเทศไทยประสบปัญหา อาทิ กรณีโรงกลั่นน้ำมันสตาร์ปิโตรเลียมรีไฟนิ่ง ไม่สามารถเปิดกลั่นได้ตามแผน หลังจากปิดซ่อมครั้งใหญ่เมื่อเดือน พฤศจิกายน 2551 ถึงเดือนธันวาคม 2551 ที่ผ่านมา ส่วนโรงกลั่นไทยออยล์ มีบางส่วนเดินเครื่องไม่เต็มที่ ประกอบกับประเทศไทยมีความต้องการใช้น้ำมันขยับสูงขึ้นเกินคาดการณ์ ซึ่งเป็นผลมาจากราคาน้ำมันลดลงอย่างรวดเร็ว จนส่งผลทำให้ผู้ใช้น้ำมันหันมาใช้รถยนต์เพิ่มขึ้น และผู้ใช้ก๊าซก็หันกลับมาใช้เบนซินเพิ่มขึ้น

นอกจากนี้ ยังพบว่า ในเดือนธันวาคม 2551 และเดือนมกราคม 2552 มีการเดินทางท่องเที่ยวจำนวนมาก ทำให้ความต้องการใช้น้ำมันเกินการคาดการณ์ โดยล่าสุดความต้องการใช้น้ำมันเบนซินขยับจาก 19 ล้านลิตรต่อวัน เพิ่มเป็น 21 ล้านลิตรต่อวัน ส่วนความต้องการใช้ดีเซลขยับขึ้นจาก 47 ล้านลิตรต่อวัน เพิ่มขึ้นกว่า 50 ล้านลิตรต่อวัน

ทั้งนี้ ในเดือนมกราคม 2552 ปตท.มีการนำเข้ามาแล้ว 10 ล้านลิตร และคาดว่าในเดือนกุมภาพันธ์ 2552 ปตท.จะต้องนำเข้าน้ำมันเบนซินอีก 40 ล้านลิตร ส่วนดีเซล คาดว่าในเดือน กุมภาพันธ์ 2552 นี้ คงจะต้องเริ่มนำเข้าเช่นกัน โดยยอดขายน้ำมันภาพรวมขณะนี้สูงเกินคาดการณ์เป็นเพราะราคาน้ำมันถูกลง และประชาชนมีการท่องเที่ยวมากขึ้น

สำหรับยอดขายปลีกของ ปตท.ในส่วนของกลุ่มเบนซินยอดขายเพิ่มขึ้นถึง 4 ล้านลิตรต่อวัน จากเดิม 7 ล้านลิตร เป็นเพิ่มมาก 10 ล้านลิตรต่อวัน ดีเซล เพิ่มประมาณ 5 ล้านลิตรต่อวัน เพิ่มจาก 14-15 ล้านลิตร เป็นประมาณ 20 ล้านลิตรต่อวัน โดยขณะนี้ ปตท.พยายามจัดหาน้ำมันให้เพียงพอกับความต้องการมากที่สุด

นายวิทยา กล่าวยอมรับว่า หากประชาชนมีการแห่ไปเติมน้ำมัน 1-2 วันนี้มากกว่าปกติ ปตท.ก็คงต้องขออภัยที่ปั๊มบางส่วนอาจจะขาดแคลน โดยยืนยันว่า ปัญหาขาดแคลนที่อาจจะเกิดขึ้น ไม่ใช่มาจากการเก็งกำไร เพื่อหวังราคาที่เพิ่มขึ้นจากภาษีที่เพิ่มขึ้นแต่อย่างใด แต่มาจากน้ำมันในประเทศไม่เพียงพอจริงๆ โดยการขึ้นราคาน้ำมันในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2552 นี้ ทางผู้ค้าน้ำมันไม่ได้ประโยชน์เพราะเป็นการปรับขึ้นตามอัตราภาษีที่เพิ่มขึ้น

“วันที่กระทรวงพลังงานตรวจสตอกน้ำมันทั่วประเทศ ไม่แน่ใจว่าจะมีน้ำมันคงค้างให้ตรวจหรือไม่ เพราะคาดว่าประชาชนจะแห่มาเติมจำนวนมาก ซึ่งการใช้น้ำมันที่เพิ่มขึ้นเป็นสิ่งที่เหนือการคาดการณ์ เพราะที่ผ่านมาทั้งโรงกลั่นและผู้ค้าน้ำมันรวมทั้งภาครัฐเข้าใจว่า การใช้น้ำมันจะชะลอตัวลง แต่ความจริงกลับสูงเกินคาด”

นายเมตตา บันเทิงสุข อธิบดีกรมธุรกิจพลังงาน กล่าวว่า ได้ประสานงานกับกรมการค้าภายในในการดูแลไม่ให้เกิดการกักตุนน้ำมัน โดยการกักตุนถือว่ามีความผิดตามกฎหมายของกรมการค้าภายใน อย่างไรก็ตาม หากพื้นที่ใดขาดแคลนน้ำมัน ก็ขอให้ประชาชนแจ้งไปยังเจ้าหน้าที่กรมการค้าภายใน หรือพลังงานจังหวัดเพื่อประสานงานกับ กรมธุรกิจพลังงาน ในการประสานกับคลังน้ำมันและโรงกลั่นน้ำมันในการจัดส่งอย่างรวดเร็วต่อไป

แหล่งข่าวจากวงการค้าน้ำมันระบุว่า ความปั่นป่วนของการกักตุนน้ำในภาคประชาชนครั้งนี้ ส่วนหนึ่งเกิดจากการที่กระทรวงพลังงานประกาศชัดเจนล่วงหน้าว่าจะปรับขึ้นน้ำมัน 1 กุมภาพันธ์ 2552 ในอัตรา 1.55 บาทต่อลิตร เพราะที่ผ่านมาแม้ภาครัฐจะเข้าแทรกแซงราคาน้ำมันแต่จะไม่มีการประกาศปรับราคาล่วงหน้า จนเป็นเหตุผลให้ประชาชนแห่ไปกักตุน นอกจากนี้ จากการที่ยอดใช้น้ำมันของประเทศเพิ่มขึ้นเกินคาดการณ์ และปัญหาโรงกลั่นบางแห่งผลิตไม่ได้ตามแผนงาน จึงทำให้เกิดปัญหาการขาดแคลนชั่วคราว

ทั้งนี้ ยังมีการตั้งข้อสังเกตุว่า กรณีที่เกิดขึ้นน่าจะเป็นการสร้างดีมานด์เทียม โดยเป็นแผนลึกของผู้ค้ารายใหญ่ที่ผูกขาดตลาดน้ำมันในประเทศ โดยใช้ช่องว่างอุปทานที่ลดลง และจังหวะที่หมดมาตรการอุดหนุนภาษี 6 เดือน สร้างความตื่นตระหนกให้ตลาด เพื่อระบายน้ำมันต้นทุนสูงที่แบกไว้ในสตอก โดยช่วงครึ่งปีหลัง 2551 ผู้ค้ารายใหญ่เข้าไปลงทุนในตลาดล่วงหน้า โดยซื้อสัญญาน้ำมันที่จะส่งมอบในเดือนมกราคม 2552 เฉลี่ยที่ระดับ 140-147 ดอลลาร์ต่อบาเรล ซึ่งการปรับขึ้นภาษีน้ำมันฯ ครั้งนี้ จะทำให้ราคาขายปลีกใหม่เฉลี่ยกลบหนี้ได้หมดพอดี พร้อมเชื่อว่า รัฐบาลอาจพลาดท่าเสียรู้พ่อค้า คะแนนนิยมลดลง และกระทบต่อความเชื่อมั่นการบริโภคในประเทศ