ทรัมป์ขู่รีดภาษีเพิ่มอีก 10% สำหรับประเทศที่เข้าข้าง “นโยบายต่อต้านอเมริกา” ของกลุ่มบริกส์ ด้านจีนยืนยันในวันจันทร์ (7 ก.ค.) บริกส์ไม่ต้องการเผชิญหน้า พร้อมย้ำจุดยืนเดิมว่า สงครามการค้าและภาษีศุลกากรจะไม่มีผู้ชนะ และลัทธิกีดกันการค้าไม่ใช่วิธีแก้ปัญหา ขณะเดียวกัน ประมุขสหรัฐฯระบุว่ใกล้ได้บทสรุปสุดท้ายของข้อตกลงการค้ากับหลายชาติในอีกไม่กี่วันข้างหน้า รวมทั้งจะแจ้งให้ประเทศต่างๆ ทราบอัตราภาษีศุลกากรซึ่งจะถูกวอชิงตันจัดเก็บสูงขึ้นภายในวันพุธนี้ และเริ่มมีผลตั้งแต่ 1 สิงหาคม
บริกส์ ซึ่งเป็นการรวมกลุ่มของพวกประเทศเศรษฐกิจตลาดเกิดใหม่และประเทศกำลังพัฒนา เวลานี้กำลังเสนอตัวเองเป็นผู้ปกป้องแนวทางการการทูตด้านการค้าแบบพหุภาคี ท่ามกลางความขัดแย้งรุนแรงและสงครามการค้าทั่วโลก ขณะกลุ่มความร่วมมือเดิมของนานาประเทศชั้นนำอย่าง จี7 และ จี20 ถูกบ่อนเซาะจากความแตกแยกภายใน และแนวทาง “อเมริกาต้องมาก่อน” ของประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์
กลุ่มนี้ซึ่งแรกเริ่มนั้นประกอบด้วยบราซิล รัสเซีย อินเดีย และจีน ก่อนรับแอฟริกาใต้เข้าเป็นสมาชิกอีกราย จากนั้นเมื่อปีที่แล้วยังรับอียิปต์ เอธิโอเปีย อินโดนีเซีย อิหร่าน และสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ เป็นสมาชิกใหม่ ขณะที่อีกราว 30 ประเทศแสดงความสนใจเข้าร่วมเป็นสมาชิกหรือหุ้นส่วนของกลุ่มความร่วมมือนี้ ซึ่งปัจจุบันทั้งกลุ่มรวมกันมีประชากรคิดเป็นกว่าครึ่งของประชากรโลก และมีผลผลิตทางเศรษฐกิจรวมกัน 40% ของทั่วโลก
ในคำแถลงร่วมที่ออกมาภายหลังการเปิดประชุมสุดยอดปีนี้ ซึ่งจัดขึ้นที่เมืองริโอเดจาเนโร, บราซิล เมื่อวันอาทิตย์ (6) บริกส์เตือนว่า มาตรการรีดภาษีศุลกากรกำลังคุกคามการค้าโลก ซึ่งก็คือเป็นการวิจารณ์นโยบายภาษีของทรัมป์โดยไม่เอ่ยชื่อตรงๆ
อย่างไรก็ตาม ไม่กี่ชั่วโมงต่อมา ทรัมป์โพสต์ขู่บนแพลตฟอร์มสื่อสังคม ทรูธโซเชียล ของเขาว่า ประเทศที่สนับสนุนนโยบายต่อต้านอเมริกาของบริกส์ จะถูกเรียกเก็บภาษีศุลกากรเพิ่มอีก 10% โดยไม่มีข้อยกเว้น
ทั้งนี้ ทรัมป์ไม่ได้ขยายความชัดเจนเกี่ยวกับ “นโยบายต่อต้านอเมริกา” แต่อย่างใด
ต่อมาในวันจันทร์ (7 ) เหมา หนิง โฆษกกระทรวงการต่างประเทศจีน แถลงว่า บริกส์เป็นกลุ่มความร่วมมือที่สำคัญระหว่างพวกประเทศเศรษฐกิจตลาดเกิดใหม่กับประเทศกำลังพัฒนา มีความมุ่งหมายที่จะสนับสนุนการร่วมมือที่เปิดกว้าง เท่าเทียม และได้รับผลประโยชน์ด้วยกันทุกฝ่าย โดยไม่ต้องการเผชิญหน้าหรือถูกประเทศอื่นพุ่งเป้าโจมตี
หนิงยังย้ำจุดยืนของจีนเกี่ยวกับภาษีศุลกากรว่า สงครามการค้าและภาษีศุลกากรจะไม่มีผู้ชนะ และลัทธิกีดกันการค้าไม่ใช่วิธีแก้ปัญหา
ทั้งนี้ ในเวลานี้คณะบริหารของทรัมป์กำลังพยายามสาละวนบรรลุข้อตกลงทางการค้าขั้นสุดท้ายกับประเทศต่างๆ ก่อนเส้นตายวันที่ 9 นี้ที่อเมริกาจะเริ่มบังคับใช้ภาษีศุลกากรตอบโต้
นอกจากขู่ลงโทษประเทศที่เข้าข้างบริกส์แล้ว ทรัมป์ยังเผยในวันเดียวกันว่า จะเริ่มส่งจดหมายล็อตแรกไปยังชาติคู่ค้าจำนวน 12-15 ฉบับในวันจันทร์ เพื่อเตือนว่า อเมริกากำลังจะเก็บภาษีศุลกากรในอัตราที่ประกาศไว้เมื่อต้นเดือนเม.ย.สำหรับประเทศที่ไม่สามารถบรรลุข้อตกลงการค้ากับสหรัฐฯ
กระนั้น เรื่องนี้ยังดูจะมีความสับสน โดยที่ สกอตต์ เบสเซนต์ รัฐมนตรีคลังสหรัฐฯ แย้มว่า อเมริกาจะเริ่มเรียกเก็บภาษีศุลกากรตั้งแต่วันที่ 1 ส.ค.
ทั้งนี้ เมื่อวันที่ 2 เม.ย. ที่ทรัมป์ระบุว่าเป็น “วันปลดแอก” นั้น อเมริกาประกาศเก็บภาษีศุลกากรระดับพื้นฐาน 10% สำหรับสินค้าของประเทศคู่ค้าส่วนใหญ่ นอกจากนั้นยังประกาศจัดเก็บเพิ่มเติมด้วยอัตราสูงกว่านั้นอีกจากพวกชาติคู่ค้าหลายสิบราย
ทว่า หลังจากตลาดการเงินเทกระจาด ทรัมป์ได้สั่งระงับมาตรการภาษีอย่างหลังเป็นเวลา 90 วัน โดยระบุว่าเพื่อเปิดโอกาสสำหรับการเจรจาต่อรองกัน ซึ่งเวลาผ่อนผันนี้กำลังจะสิ้นสุดในวันพุธ (9 ก.ค.)
อย่างไรก็ตาม จนถึงขณะนี้วอชิงตันยอมรับว่า สามารถบรรลุข้อตกลงในลักษณะของกรอบข้อตกลงกับอังกฤษและเวียดนามเท่านั้น ขณะที่กับจีนก็แค่เห็นพ้องในการระงับภาษีตอบโต้ระหว่างกันชั่วคราว
ทางด้าน โฮเวิร์ด ลุตนิก รัฐมนตรีพาณิชย์ ยืนยันอีกคนว่า จะเริ่มเก็บภาษีศุลกากรในอัตราใหม่ตั้งแต่วันที่ 1 ส.ค. แต่เขาอธิบายโดยยืนยันว่า ไม่ใช่การขยายเส้นตายการผ่อนผัน และย้ำว่า ประเทศที่ไม่ต้องการถูกเก็บภาษีเพิ่มต้องรีบทำข้อตกลงกับอเมริกา
ด้านเบสเซนต์สำทับว่า กลไกของแนวทางนี้คือ “เพิ่มความกดดันระดับสูงสุด” และระบุว่า การเจรจากับอียูมีความคืบหน้ามากหลังจากเริ่มต้นเชื่องช้า และอาจมีการประกาศข้อตกลงขนาดใหญ่ในเร็วๆ นี้ แต่ไม่ได้บอกว่า เป็นประเทศใด
รัฐมนตรีคลังสหรัฐฯ ยังบอกอีกว่า ทรัมป์จะส่งจดหมายถึงประเทศขนาดเล็ก 100 ประเทศที่ไม่ได้ค้าขายกับอเมริกามากนัก เพื่อแจ้งว่า ประเทศเหล่านั้นจะถูกขึ้นภาษีศุลกากรถ้ายังไม่เคลื่อนไหวใดๆ ดังนั้น เขาจึงคิดว่า อเมริกาจะสามารถบรรลุข้อตกลงกับหลายประเทศอย่างรวดเร็วมาก
ระหว่างให้สัมภาษณ์กับซีเอ็นเอ็น เบสเซนต์ยังเผยว่า คณะบริหารของทรัมป์กำลังโฟกัสคู่ค้าสำคัญ 18 ประเทศที่เป็นที่มาของการเกินดุลการค้าของอเมริกาถึง 95% แต่หลายประเทศในจำนวนนี้พยายามเตะถ่วงการบรรลุข้อตกลงขั้นสุดท้าย
อนึ่ง สถานีซีเอ็นบีซี-ทีวี18 ของอินเดีย รายงานเมื่อวันอาทิตย์ อ้างว่า อินเดียและอเมริกามีแนวโน้มบรรลุข้อตกลงการค้าขนาดเล็กภายใน 24-48 ชั่วโมง โดยอเมริกาอาจกำหนดอัตราภาษีศุลกากรสำหรับสินค้าอินเดียที่ 10%
(ที่มา: รอยเตอร์/เอเอฟพี)