เอเอฟพี - ไล่ ชิง-เต๋อ ยืนยันไต้หวันจะไม่มีวันยอมจำนน แม้จีนพยายามใช้กำลังบังคับก็ตาม นอกจากนั้น ไทเปยังแถลงขอบคุณวอชิงตันที่อนุมัติข้อตกลงขายอาวุธล็อตล่าสุดให้ รวมมูลค่ากว่า 300 ล้านดอลลาร์
จีนอ้างว่า ไต้หวันเป็นมณฑลของตน และไม่ตัดความเป็นไปได้ในการใช้กำลังเพื่อให้ไต้หวันอยู่ภายใต้การควบคุมของปักกิ่ง ซึ่งช่วงหลายปีมานี้ จีนเพิ่มความกดดันทั้งทางทหารและการเมืองต่อรัฐบาลไทเป ล่าสุดคือการซ้อมรบรอบไต้หวันหลังจากไล่สาบานตนเข้ารับตำแหน่งประธานาธิบดีแดนมังกรน้อยเพียง 3 วันเมื่อปลายเดือนที่ผ่านมา
ระหว่างการแถลงข่าวเมื่อวันพุธ (19 มิ.ย.) ซึ่งถือเป็นครั้งแรกนับจากเข้ารับตำแหน่ง ไล่กล่าวว่า การผนวกไต้หวันเป็นนโยบายแห่งชาติของจีน และนอกจากการใช้กำลังทหารแล้ว ปักกิ่งยังใช้วิธีข่มขู่ใหม่ๆ มากขึ้นเพื่อบีบให้ไต้หวันยอมจำนน อย่างไรก็ตาม เขาสำทับว่า ไต้หวันจะไม่ยอมอ่อนข้อให้การกดดันของจีน และว่า ประชาชนไต้หวันจะปกป้องอธิปไตยของชาติ รวมทั้งยึดมั่นในวิถีประชาธิปไตยและการดำเนินชีวิตอย่างเสรีตามแนวทางรัฐธรรมนูญ
ทั้งนี้ จีนประกาศว่า การซ้อมรบภายหลังไล่สาบานตนเข้ารับตำแหน่งเมื่อวันที่ 20 พ.ค. เป็นการลงโทษสำหรับคำปราศรัยของไล่ที่ปักกิ่งถือเป็นการประกาศสนับสนุนการเป็นเอกราชของไต้หวัน
ภายหลังการซ้อมรบดังกล่าวซึ่งมีชื่อปฏิบัติการว่า ดาบรวมพลัง-2021เอ เพื่อทดสอบความสามารถในการเข้าควบคุมไต้หวัน ปักกิ่งประกาศเดินหน้ากดดันทางทหารต่อ ตราบที่การยั่วยุเพื่อประกาศเอกราชของไต้หวันยังคงดำเนินต่อไป
อย่างไรก็ตาม ขณะที่จีนเพิ่มความกดดัน ไต้หวันกลับหันไปกระชับความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจกับชาติพันธมิตรต่างๆ ควบคู่กับการจัดซื้ออาวุธจากอเมริกาที่เป็นหุ้นส่วนสำคัญ
แม้อเมริกาเปลี่ยนมายอมรับทางการทูตต่อจีนในปี 1979 แต่ยังคงเป็นผู้จัดหาอาวุธรายใหญ่สุดของไต้หวัน กระตุ้นให้จีนออกมาประณามครั้งแล้วครั้งเล่า
เมื่อวันอังคาร (18 มิ.ย.) กระทรวงกลาโหมสหรัฐฯ ประกาศอนุมัติการขายโดรนมูลค่า 300 ล้านดอลลาร์ และอุปกรณ์อื่นๆ ที่รวมถึงสวิตช์เบลดซึ่งเป็นขีปนาวุธนำวิถีขนาดเล็ก มูลค่า 60.2 ล้านดอลลาร์ให้ไต้หวัน
ต่อมาในวันพุธ กระทรวงกลาโหมไต้หวันแถลงขอบคุณวอชิงตันสำหรับการอนุมัติข้อตกลงดังกล่าว ซึ่งคาดว่าจะมีผลภายในเวลาหนึ่งเดือน โดยระบุว่า อาวุธเหล่านั้นจะช่วยให้ไต้หวันสามารถตอบโต้ภัยคุกคามจากศัตรูรวดเร็วยิ่งขึ้น เมื่อช่วงต้นเดือนนี้วอชิงตันยังอนุมัติการขายอุปกรณ์และชิ้นส่วนสำหรับเครื่องบินขับไล่เอฟ-16 มูลค่าราว 300 ล้านดอลลาร์ให้แก่ไทเป
ในวันพุธ ไล่กล่าวขอบคุณอเมริกาสำหรับการสนับสนุน และย้ำความจำเป็นในการพัฒนา “ความยืดหยุ่น” ในยุทธศาสตร์การป้องกันประเทศของไต้หวัน เขาแจงว่า คนไต้หวันรักสันติภาพและเป็นมิตรกับประเทศอื่น แต่สันติภาพต้องได้รับการสนับสนุนจากความเข้มแข็ง และการสร้างสันติภาพผ่านการเตรียมพร้อมเป็นวิธีหลีกเลี่ยงความขัดแย้ง
ประธานาธิบดีใหม่ของไต้หวันผู้นี้ถูกจีนตราหน้าเป็น “พวกแบ่งแยกดินแดนอันตราย” อีกทั้งมีแนวทางใกล้เคียงไช่ อิง-เหวิน ประธานาธิบดีคนก่อนหน้า โดยไล่ประกาศว่า ไม่มีความจำเป็นที่ไต้หวันต้องประกาศเอกราชอย่างเป็นทางการเนื่องจากไต้หวันเป็นเอกราชอยู่แล้ว
พรรคประชาธิปไตยก้าวหน้าของไล่ และไช่ยืนยันอธิปไตยของไต้หวันมายาวนาน ขณะที่จีนไม่มีการสื่อสารระดับสูงกับไทเปมาตั้งแต่ปี 2016 โดยระหว่างปราศรัยในพิธีสาบานตนเข้ารับตำแหน่ง ไล่ส่งสัญญาณว่า พร้อมฟื้นการเจรจากับปักกิ่ง แต่ดูเหมือนไม่ได้รับการตอบรับจากจีน
ในทางกลับกัน จีนยังคงส่งกองเรือและเครื่องบินรบแวะเวียนรอบไต้หวัน ภายใต้กลยุทธ์พื้นที่สีเทาที่ไม่มีการทำสงครามโดยตรงแต่พยายามตัดกำลังกองทัพไต้หวัน ซึ่งช่วงหลายเดือนมานี้ หน่วยยามฝั่งจีนยังถูกพบรอบๆ เกาะรอบนอกของไต้หวัน และบางครั้งรุกล้ำน่านน้ำช่วงสั้นๆ