ชาติกำลังพัฒนาพอใจข้อตกลงคอป 27 ตั้งกองทุนชดเชยความสูญเสียโลกร้อน

เอเจนซีส์ - ประเทศกำลังพัฒนาฉลอง “คอป 27” ปิดฉากด้วยข้อตกลงประวัติศาสตร์ในการจัดตั้งกองทุนชดเชยความสูญเสียและความเสียหาย เพื่อให้ความช่วยเหลือทางการเงินแก่ประเทศยากจนทั่วโลกที่เผชิญภัยพิบัติจากสภาพภูมิอากาศ

อย่างไรก็ตาม บางประเทศตั้งข้อสั้งเกตว่า ความมุ่งมั่นในการจำกัดอุณหภูมิที่ 1.5 องศาเซลเซียสไม่มีความคืบหน้าจากการประชุมปีที่แล้วที่กลาสโกว์ ซ้ำถ้อยคำระบุการยกเลิกการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลอย่างค่อยเป็นค่อยไปยังเบาหวิว

ซาเมห์ ชูกรี รัฐมนตรีต่างประเทศอียิปต์และประธานการประชุมสุดยอดของสหประชาชาติ (ยูเอ็น) ว่าด้วยสภาพภูมิอากาศ (คอป 27) กล่าวเมื่อเช้าวันอาทิตย์ (20 พ.ย.) ว่าหลังจากร่วมหารือแข่งกับเวลาเพื่อเป้าหมายร่วมกัน ตลอดจนถึงรับฟังข้อเรียกร้องของประเทศที่เจ็บปวดและสิ้นหวัง ในที่สุดที่ประชุมก็สามารถบรรลุข้อตกลง

เชอร์รี่ เรห์มาน รัฐมนตรีการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศปากีสถานที่เผชิญอุทกภัยครั้งใหญ่ในเดือนสิงหาคม และกลายเป็นสัญลักษณ์ของการทำลายล้างที่ประเทศกำลังพัฒนากำลังเผชิญ ยกย่องข้อตกลงกองทุนชดเชยความสูญเสียและความเสียหาย “ครั้งประวัติศาสตร์” และบอกว่า นี่ไม่ใช่การรับเงินช่วยเหลือทางการกุศล แต่เป็นการผ่อนจ่ายสำหรับการลงทุนในอนาคตและความยุติธรรมด้านสภาพภูมิอากาศ

ไซมอน สตีลล์ เลขาธิการโครงการการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของยูเอ็น กล่าวว่า ข้อตกลงนี้จะส่งผลดีต่อประเทศที่อ่อนแอที่สุดทั่วโลก แต่เตือนว่า มีเวลาน้อยมากในการดำเนินการตามเป้าหมายที่เห็นพ้องกันและไม่มีโอกาสที่จะถอยกลับ และสำทับว่า แผนการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกภายในปี 2030 ที่แต่ละประเทศส่งมอบต่อที่ประชุมไม่เพียงพอสำหรับการบรรลุเป้าหมายสำคัญในการจำกัดอุณหภูมิโลกไม่ให้เพิ่มขึ้นมากกว่า 1.5 องศาเซลเซียสเมื่อเทียบกับระดับก่อนยุคอุตสาหกรรมตามคำแนะนำของนักวิจัย

การประชุมนาน 2 สัปดาห์ที่จัดขึ้นในชาร์ม เอล-ชีค เกินเส้นตายที่กำหนดไว้เมื่อคืนวันศุกร์ (18 พ.ย.) กว่า 36 ชั่วโมง และเต็มไปด้วยความขัดแย้งและถ้อยคำรุนแรงระหว่างชาติร่ำรวยกับชาติยากจน

หลายครั้งที่เหมือนจะไม่สามารถบรรลุข้อตกลงได้ ในช่วงชั่วโมงท้ายๆ ประเทศต่างโต้เถียงกันเรื่องถ้อยคำในข้อตกลงที่ครอบคลุมประเด็นตั้งแต่เป้าหมายอุณหภูมิ 1.5 องศาเซลเซียส การเลิกใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลอย่างค่อยเป็นค่อยไป ความต้องการและสิทธิของชนพื้นเมือง การปกป้องธรรมชาติ และวิธีออกแบบและสร้าง “การเปลี่ยนผ่านที่เป็นธรรม” ไปสู่พลังงานสะอาดสำหรับประเทศที่พึ่งพิงทางเศรษฐกิจต่อเชื้อเพลิงฟอสซิล

ฟรานส์ ทิมเมอร์แมนส์ รองประธานคณะกรรมาธิการยุโรป กล่าวถึงการเจรจาที่ยากลำบาก ที่รวมถึงการที่บางประเทศพยายามยกเลิกเป้าหมายอุณหภูมิ 1.5 องศาเซลเซียสและข้อกำหนดจากที่ประชุมปีที่แล้วให้ประเทศต่างๆ อัปเดตแผนการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทุกปี และเสริมว่า ข้อความในข้อตกลงเกี่ยวกับเป้าหมายอุณหภูมิเบามากจนน่าผิดหวัง

ข้อเสนอของอินเดียในการกำหนดการยกเลิกการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลแบบค่อยเป็นค่อยไปถูกประเทศผู้ผลิตน้ำมันขัดขวาง ส่วนถ่านหินถูกลดระดับเป็นการยกเลิกใช้อย่างค่อยเป็นค่อยไปซึ่งเป็นเป้าหมายเดียวกับที่ประกาศไว้ตั้งแต่ปีที่แล้ว อย่างไรก็ตาม เมื่อเช้าวันอาทิตย์ อียิปต์สามารถร่างข้อตกลงประนีประนอมและได้รับฉันทมติที่จำเป็นภายใต้กฎของยูเอ็น

ชูกรี แจงว่า การจำกัดการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิที่ 1.5 องศาเซลเซียสยังคงเป็นเป้าหมายที่ทำได้ และเสริมว่า การบรรลุข้อตกลงกองทุนชดเชยความสูญเสียและความเสียหายในการประชุมที่แอฟริกาเป็นสิ่งที่เหมาะสมอย่างยิ่ง

ความสูญเสียและความเสียหายหมายถึงผลกระทบรุนแรงที่สุดจากสภาพอากาศสุดขั้วต่อโครงสร้างพื้นฐานทางกายภาพและสังคมของประเทศยากจน และความช่วยเหลือทางการเงินที่จำเป็นเพื่อกู้ภัยและฟื้นฟู

กองทุนนี้เป็นประเด็นที่ถกเถียงกันดุเดือดที่สุดในที่ประชุม และเป็นสิ่งที่ประเทศกำลังพัฒนาเรียกร้องมาตั้งแต่ปี 1992 ตลอดระยะเวลาเกือบ 2 สัปดาห์ สหภาพยุโรป (อียู) และอเมริกาปฏิเสธข้อเรียกร้องของประเทศยากจนที่ต้องการกองทุนใหม่เพื่อจัดการความสูญเสียและความเสียหาย โดยระบุว่า ควรเปลี่ยนเส้นทางกองทุนที่มีอยู่มาตอบสนองจุดประสงค์นี้

จนกระทั่งเมื่อเช้าวันศุกร์ (18 พ.ย.) อียูกลับลำมาสนับสนุนกองทุนนี้โดยมีเงื่อนไขว่า ประเทศเศรษฐกิจขนาดใหญ่และประเทศที่ปล่อยก๊าซเรือนกระจกรายใหญ่แต่ยังถือเป็นประเทศกำลังพัฒนาภายใต้กฎของยูเอ็นเอฟซีซีซีที่ย้อนกลับไปได้ถึงปี 1992 นั้น ควรถูกรวมอยู่ในรายชื่อประเทศผู้บริจาคมุ่งหวัง ไม่ใช่ประเทศผู้รับบริจาค

ประเทศยากจนจำนวนมากมองว่า นี่เป็นความพยายามในการแบ่งแยกประเทศกำลังพัฒนาที่ต้องการความช่วยเหลือมากที่สุดออกจากประเทศเศรษฐกิจขนาดใหญ่กว่าอย่างจีน ซาอุดีอาระเบีย และประเทศอ่าวเปอร์เซียอื่นๆ และคัดค้านอย่างหนัก

ส่วนอเมริกาเพิ่งส่งสัญญาณยอมรับข้อตกลงเมื่อวันเสาร์ และข้อตกลงฉบับประนีประนอมที่ระบุว่า ประเทศเสี่ยงจะได้รับการพิจารณาก่อน รวมทั้งเปิดโอกาสในการเข้าร่วมตามความสมัครใจสำหรับประเทศที่ยังถือเป็นประเทศกำลังพัฒนา สามารถตกลงกันได้เมื่อเช้าตรู่วันอาทิตย์