อังกฤษทำตามอเมริกา สั่งครอบครัวนักการทูตออกจากยูเครน ด้าน ‘ไบเดน’ ชั่งใจส่งทหารไปเพิ่ม ขณะรัสเซียระดมพล-ซ้อมรบ

กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ออกคำสั่งให้สมาชิกในครอบครัวของนักการทูต รวมถึงพลเมืองชาวอเมริกัน เดินทางออกจากยูเครนทันที เช่นเดียวกับสถานทูตอังกฤษซึ่งเริ่มอพยพเจ้าหน้าที่บางส่วนและครอบครัวออกจากกรุงเคียฟ ขณะที่นิวยอร์กไทมส์รายงานว่า ไบเดนอาจส่งทหารไปเพิ่มในยุโรปตะวันออกเพื่อรับมือการระดมพลของรัสเซีย โดยมีข่าวว่า รัสเซียยังคงระดมพลเพิ่ม และประกาศซ้อมรบทางนาวีที่อาจเป็นการเตรียมพร้อมสำหรับการยกพลขึ้นบกชายฝั่งด้านใต้ของยูเครน

คำสั่งของกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ที่ออกมาเมื่อวันอาทิตย์ (23) และครอบคลุมถึงการอนุญาตให้นักการทูตในกรุงเคียฟเดินทางออกจากยูเครนได้ตามความสมัครใจนั้น เป็นการส่งสัญญาณล่าสุดว่า วอชิงตันกำลังเตรียมพร้อมรับมือการรุกรานยูเครนของรัสเซีย

สถานเอกอัครราชทูตอเมริกันในกรุงเคียฟแถลงว่า รัสเซียอาจเริ่มปฏิบัติการทางทหารได้ทุกเมื่อ และทางสถานทูตอาจไม่อยู่ในสถานะที่สามารถอพยพชาวอเมริกันได้หลังจากมอสโกเปิดฉากบุกยูเครน ดังนั้น พลเมืองอเมริกันที่อยู่ในยูเครนขณะนี้ควรพิจารณาเดินทางออกจากประเทศนี้ทันที

กระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ยังแนะนำพลเมืองให้งดเดินทางไปรัสเซียโดยเฉพาะบริเวณชายแดนติดกับยูเครน และเตือนว่า คนอเมริกันอาจเผชิญการล่วงละเมิด การขู่เข็ญ และการบีบบังคับ ซึ่งวอชิงตันอาจ “มีความสามารถจำกัดในการเข้าไปช่วยเหลือ”

ต่อมาในวันจันทร์ (24) สถานเอกอัครราชทูตอังกฤษในยูเครนแถลงว่า เจ้าหน้าที่ส่วนหนึ่งของตนพร้อมครอบครัวกำลังเดินทางออกจากเคียฟเพื่อรับมือการคุกคามที่รุนแรงยิ่งขึ้นจากรัสเซีย อย่างไรก็ดี สถานทูตยังคงเปิดทำการสำหรับการติดต่องานสำคัญ

สถานการณ์ในยูเครนทวีความตึงเครียดตลอดช่วงหลายเดือนที่ผ่านมา หลังจากเครมลินส่งทหารราว 100,000 นาย ประจำใกล้ชายแดน ซึ่งตะวันตกมองว่า เป็นการเตรียมพร้อมทำสงครามเพื่อขัดขวางไม่ให้ยูเครนเข้าเป็นสมาชิกองค์การสนธิสัญญาแอตแลนติกเหนือ

มอสโกยืนกรานปฏิเสธว่า ไม่มีแผนบุกยูเครน แต่ที่ผ่านมากองทัพรัสเซียได้เข้ายึดแหลมไครเมียแบบฝ่ายตะวันตกไม่ทันระวังตั้งตัวเมื่อ 8 ปีก่อน รวมทั้งเวลานี้ให้การสนับสนุนกลุ่มแบ่งแยกดินแดนที่ควบคุมพื้นที่กว้างขวางทางด้านตะวันออกของยูเครน

การประกาศของกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ มีขึ้นหนึ่งวันหลังจากรัฐบาลอังกฤษอ้างว่า มีข้อมูลชี้ว่า มอสโกกำลังพยายามล้มรัฐบาลยูเครนชุดปัจจุบัน และดันให้ เยเวน มูราเยฟ นักการเมืองท้องถิ่นที่สนับสนุนรัสเซียขึ้นบริหารประเทศแทน ทว่าไม่ได้แสดงหลักฐานสนับสนุนใดๆ

ต่อมาในวันอาทิตย์ กระทรวงการต่างประเทศรัสเซียปฏิเสธข้อกล่าวหาดังกล่าว พร้อมกล่าวหานาโต้ว่า ปลุกปั่นสถานการณ์ในยูเครน ขณะที่มูราเยฟเองยืนยันว่า ทฤษฏีสมรู้ร่วมคิดของลอนดอนไม่สามารถพิสูจน์และไม่มีมูลโดยสิ้นเชิง พร้อมระบุว่า ไม่เคยติดต่อกับเจ้าหน้าที่ข่าวกรองของรัสเซีย แถมตัวเขาเองยังเคยถูกรัสเซียแซงก์ชันเมื่อปี 2018 และสำทับว่า กำลังพิจารณาดำเนินการทางกฎหมายกับรัฐบาลอังกฤษ

นอกจากนี้ มิคาอิโล โปโดลยัค ที่ปรึกษาของสำนักงานประธานาธิบดียูเครน ยังเปิดเผยว่า คนยูเครนมองว่า มูราเยฟเป็นตัวตลกที่เครมลินไม่น่าเลือกให้เป็นผู้นำยูเครนได้

อย่างไรก็ดี เขาตั้งข้อสังเกตว่า รัสเซียเคยหนุนบุคคลที่ไม่เป็นที่รู้จักมากนักขึ้นสู่ตำแหน่งผู้นำในไครเมียหลังการเข้ายึด รวมทั้งกลุ่มแบ่งแยกดินแดนทางตะวันออกของยูเครน ดังนั้น จึงควรพิจารณาข้อมูลของอังกฤษอย่างจริงจังว่า มีความเป็นไปได้ที่จะเกิดขึ้น

ทางด้านประธานาธิบดีโจ ไบเดน ได้หารือสถานการณ์ยูเครนกับผู้ช่วยระดับสูงด้านความมั่นคงแห่งชาติที่แคมป์เดวิดเมื่อวันเสาร์ และวันต่อมาหนังสือพิมพ์นิวยอร์กไทมส์รายงานว่า ผู้นำสหรัฐฯ กำลังพิจารณาส่งทหาร 1,000-5,000 นายไปยังยุโรปตะวันออก และอาจส่งไปเพิ่มหากสถานการณ์ตึงเครียดมากขึ้น

ในอีกด้านหนึ่ง เมื่อวันอาทิตย์ที่ผ่านมา หนังสือพิมพ์เดอะการ์เดียนของอังกฤษรายงานว่า รัสเซียได้ส่งทหารไปเพิ่มบริเวณชายแดนติดกับยูเครน และประกาศซ้อมรบทางนาวี ขณะที่การเจรจาเพื่อผ่อนคลายวิกฤตดูเหมือนไร้ทางออก

รายงานระบุว่า เรือยกพลที่สามารถขนรถถังได้ 6 ลำ กองทหาร และพาหนะทางทหารอื่นๆ ได้เดินทางผ่านช่องแคบไปยังทะเลเมดิเตอร์เรเนียนเมื่อสัปดาห์ที่แล้ว ซึ่งอาจเปิดทางให้รัสเซียยกพลขึ้นบกบริเวณชายฝั่งด้านใต้ของยูเครน หากประธานาธิบดีวลาดิมีร์ ปูติน สั่งโจมตี

นอกจากนี้ หน่วยข่าวกรองทางทหารของยูเครนยังอ้างว่า รัสเซียกำลังว่าจ้างทหารรับจ้าง และส่งกองกำลังตัวแทนไปยังโดเนสก์และลูฮันสก์ ดินแดนในยูเครนตะวันออกซึ่งกลุ่มแบ่งแยกดินแดนยึดครองอยู่ พร้อมด้วยเชื้อเพลิง รถถัง และปืนใหญ่อัตตาจรเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับแนวโน้มการสู้รบ

มอสโกยังส่งกองกำลังขนาดใหญ่ ซึ่งรวมถึงขีปนาวุธทิ้งตัวพิสัยใกล้ “อิสคันเดอร์” หน่วยรบพิเศษ และกองกำลังต่อต้านเครื่องบินถึงเบลารุสแล้ว โดยอ้างว่า เป็นการเตรียมพร้อมสำหรับการซ้อมรบร่วมกับเบลารุสกลางเดือนหน้า ทว่า นักวิเคราะห์และเจ้าหน้าที่ตะวันตกมองว่า การดำเนินการนี้อาจช่วยให้มอสโกข่มขู่เคียฟได้ อีกทั้งยังสะท้อนว่า รัสเซียมีศักยภาพเพิ่มขึ้นในการเปิดการโจมตียูเครน

ความเคลื่อนไหวเหล่านี้ทำให้ตะวันตกกังวลยิ่งขึ้น โดยอเมริกาและประเทศต่างๆ ในยุโรประดมเพิ่มการสนับสนุนให้ยูเครน ตัวอย่างเช่น อังกฤษส่งเครื่องยิงอาวุธต่อต้านรถถังขนาดเบารุ่นใหม่ 2,000 ชุด และทหาร 30 นายไปช่วยฝึกทหารยูเครน ตอกย้ำว่า ตะวันตกเชื่อว่า รัสเซียอาจเปิดฉากโจมตียูเครนได้ทุกเมื่อ

อย่างไรก็ดี ถึงแม้ถูกยูเครนตลอดจนพันธมิตรนาโต้ด้วยกันกดดันหนัก แต่รัฐบาลเยอรมนียังคงยืนกรานไม่ส่งอาวุธให้ยูเครน โดยจะให้ความสนับสนุนทางการเงินและทางเศรษฐกิจ

(ที่มา : เอเอฟพี, รอยเตอร์, เอพี)