เอเจนซีส์ - เดโมแครตในสภาผู้แทนราษฎรสหรัฐฯ เมื่อวันจันทร์ (11 ม.ค.) เริ่มต้นเดินเกมขับทรัมป์พ้นตำแหน่ง ซึ่งอาจนำไปสู่การโหวตที่จะทำให้ทรัมป์เป็นประธานาธิบดีคนเดียวในประวัติศาสตร์อเมริกัน ที่ถูกยื่นถอดถอนถึง 2 ครั้ง เวลาเดียวกัน ทางด้านตำรวจเปิดสอบสวนคดีก่อการร้ายภายในประเทศอย่างน้อย 25 คดี และเตรียมจับกุมเพิ่มผู้เกี่ยวข้องในเหตุการณ์กองเชียร์ทรัมป์บุกลุยเข้าไปในอาคารรัฐสภาเมื่อกลางสัปดาห์ที่แล้ว
ในวันพุธที่แล้ว (6) พวกผู้สนับสนุนประธานาธิบดี โดนัลด์ ทรัมป์ หลายพันคนจู่โจมเข้าสู่ “แคปิตอล” หรืออาคารรัฐสภาสหรัฐฯในกรุงวอชิงตัน ด้วยจุดประสงค์เพื่อกดดันสมาชิกทั้ง 2 สภาไม่ให้รับรองชัยชนะในการเลือกตั้งของโจ ไบเดน ว่าที่ประธานาธิบดีจากพรรคเดโมแครต จนทำให้มีผู้เสียชีวิต 5 คน และถือเป็นการย่ำยีศูนย์กลางแห่งประชาธิปไตยอเมริกัน
มีพวกที่บุกเข้าไปหลายสิบคนที่ทำร้ายตำรวจ ขโมยคอมพิวเตอร์ และทุบทำลายกระจกหน้าต่างในอาคารรัฐสภา ได้ถูกระบุตัวและถูกจับกุมแล้ว ขณะเจ้าหน้าที่ได้เปิดการสอบสวนคดีก่อการร้ายภายในประเทศรวม 25 คดี พร้อมเตรียมควบคุมตัวผู้ก่อเหตุเพิ่มเติม
เหตุการณ์รุนแรงดังกล่าวปะทุขึ้นหลังทรัมป์ได้เร่งเร้าให้ผู้สนับสนุนเดินขบวนไปยังรัฐสภา ระหว่างการปราศรัยที่เขาย้ำข้อกล่าวหาเท็จที่ว่าตนเองถูกปล้นชัยชนะในการเลือกตั้ง
ในวันอาทิตย์ (10) แนนซี เปโลซี ประธานสภาผู้แทนราษฎรจากพรรคเดโมแครต ระบุว่า เพื่อปกป้องประชาธิปไตยและรัฐธรรมนูญ สภาผู้แทนฯจะดำเนินการโดยเร่งด่วนเนื่องจากทรัมป์เป็นภัยคุกคามต่อทั้งสองสิ่งนี้ และไม่อาจไว้ใจให้ทำหน้าที่จนครบวาระในวันที่ 20 ที่จะถึง
ทรัมป์ยอมรับในคำแถลงผ่านทางวิดีโอเผยแพร่วันพฤหัสบดี (7) ว่า คณะบริหารชุดใหม่จะเข้ารับตำแหน่งในวันที่ 20 ขณะที่ตนเองไม่ปรากฏตัวในที่สาธารณะอีกเลยภายหลังเหตุม็อบบุกสภา รวมทั้งเวลานี้บัญชีทวิตเตอร์และเฟซบุ๊กของเขาก็ถูกระงับใช้เป็นการถาวร เนื่องจากบริษัทเจ้าของแพลตฟอร์มสื่อสังคมทั้ง 2 ต่างเกรงว่า ทรัมป์จะยั่วยุให้เกิดความรุนแรงอีก
ตามกำหนดนั้น เมื่อสภาผู้แทนราษฎรเปิดประชุมในเวลา 11.00 น. วันจันทร์ตามเวลาของกรุงวอชิงตัน (ตรงกับ 23.00 น.เวลาเมืองไทย) บรรดาสมาชิกจะเสนอญัตติเพื่อขอให้รองประธานาธิบดีไมค์ เพนซ์ ใช้อำนาจตามบทบัญญัติแก้ไขรัฐธรรมนูญที่ 25 ที่อนุญาตให้รองประธานาธิบดีและคณะรัฐมนตรีปลดประธานาธิบดีที่ไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้ โดยคาดว่า จะมีการลงมติในวันอังคาร (12)
ทั้งนี้ ตอนที่เกิดเหตุม็อบบุกสภา เพนซ์ก็อยู่ในอาคารรัฐสภากับครอบครัว และมีรายงานว่าจนกระทั่งถึงตอนนี้เขากับทรัมป์ยังคงไม่พูดคุยกัน กระนั้น สมาชิกรีพับลิกันให้ความสนใจน้อยมากในการบังคับใช้บทบัญญัติแก้ไขรัฐธรรมนูญที่ 25 ส่วนเพนซ์ไม่ตอบคำถามใดๆ เกี่ยวกับเรื่องนี้ และแหล่งข่าวเปิดเผยตั้งแต่สัปดาห์ที่แล้วว่า เขาไม่เห็นด้วย
ด้าน เปโลซี เสริมว่า ถ้าเป็นเช่นนั้น สภาผู้แทนฯ จะลงมติให้ดำเนินการถอดถอนทรัมป์ในข้อหาก่อกบฏซึ่งอาจเกิดขึ้นภายในปลายสัปดาห์นี้
ขณะที่ ส.ส.จิม แมคโกเวิร์น ประธานคณะกรรมาธิการกฎระเบียบของสภาล่าง ให้สัมภาษณ์โทรทัศน์ข่าวซีเอ็นเอ็นในวันจันทร์ (11) คาดหมายว่า ข้อบัญญัติยื่นถอดถอนทรัมป์จะพร้อมให้สภาโหวตกันได้ในวันพุธ (13) ทั้งนี้ ในขั้นตอนนี้ หากสภาลงมติด้วยคะแนนเสียงเกินกึ่งหนึ่ง ก็จะถือว่าญัตตินี้ผ่าน และไปสู่ขั้นตอนของการส่งต่อให้วุฒิสภาดำเนินการพิจารณาการกล่าวโทษเพื่อถอดถอน ทั้งนี้แมคโกเวิร์นทำนายว่า ข้อญัตตินี้จะผ่านสภาล่างไปได้
สภาผู้แทนราษฎรที่เวลานี้เดโมแครตมีเสียงเกินกึ่งหนึ่ง ได้เคยยื่นถอดถอนทรัมป์มาแล้วครั้งหนึ่งเมื่อเดือนธันวาคม 2019 กรณีกดดันให้ยูเครนสอบสวนไบเดน แต่เมื่อไปถึงวุฒิสภาที่รีพับลิกันครองเสียงข้างมากอยู่ ก็ได้ลงมติให้ทรัมป์พ้นผิดทุกข้อกล่าวหา
ความพยายามล่าสุดของเดโมแครตในการปลดทรัมป์มีแนวโน้มล้มเหลวซ้ำเก่า เพราะมีสมาชิกรีพับลิกันในสภาเพียง 4 คนที่ประกาศเปิดเผยว่า ทรัมป์ไม่ควรอยู่ในตำแหน่งจนครบวาระ
นอกจากนั้น แม้สภาล่างผ่านญัตติให้เริ่มขั้นตอนถอดถอนทรัมป์รอบสอง แต่กว่าที่วุฒิสภาจะรับประเด็นนี้ไปดำเนินการต่อ ก็เป็นไปได้มากว่าต้องรออย่างเร็วที่สุดจนถึงวันที่ 19 ซึ่งเป็นวันสุดท้ายในตำแหน่งของทรัมป์ และการสอบสวนเพื่อถอดถอนทรัมป์ในวุฒิสภาอาจทำให้ไบเดนไม่สามารถแต่งตั้งคณะรัฐมนตรีและจัดการภารกิจสำคัญ เช่น การเยียวยาผลกระทบจากโควิด-19 ในช่วงหลายสัปดาห์แรกหลังเข้ารับตำแหน่งได้
อย่างไรก็ดี สมาชิกเดโมแครตเผยว่า อาจหลีกเลี่ยงปัญหาดังกล่าวโดยเว้นระยะไปอีกหลายเดือนก่อนที่จะส่งข้อหาถอดถอนทรัมป์ให้วุฒิสภาพิจารณา ซึ่งแม้เมื่อถึงตอนนั้นทรัมป์จะพ้นจากทำเนียบขาวไปนานแล้ว แต่หากมีการตัดสินว่าเขากระทำความผิดจริง ก็ยังอาจมีผลทำให้เขาไม่สามารถลงสมัครรับเลือกตั้งในตำแหน่งประธานาธิบดีในปี 2024 ตามที่เขาคาดหวังไว้
นอกจากนั้น ในทางการมือง เรื่องนี้ยังน่าทำให้รีพับลิกันต้องออกมาปกป้องพฤติกรรมของทรัมป์ ซึ่งเสี่ยงที่จะเสียความนิยมจากประชาชนส่วนใหญ่ เป็นต้นว่า ขณะที่ บริษัทชั้นนำหลายแห่งของอเมริกา อาทิ แมริออท อินเตอร์เนชันแนล และ เจ.พี.มอร์แกน เชส แอนด์ โค ประกาศจะระงับการบริจาคทางการเมืองให้แก่สมาชิกรีพับลิกันเกือบ 150 คน ที่โหวตคัดค้านชัยชนะของไบเดน และอีกหลายบริษัทกำลังพิจารณาดำเนินการในลักษณะเดียวกันนี้
เวลาเดียวกัน วอชิงตันยังคงอยู่ในสถานะเฝ้าระวังอย่างสูงก่อนถึงการทำพิธีสาบานตนเข้ารับตำแหน่งของไบเดนกลางสัปดาห์หน้า ซึ่งปกติแล้วจะดึงดูดนักเดินทางนับแสนคนไปยังวอชิงตัน แต่สำหรับปีนี้คงจะเป็นข้อยกเว้นเนื่องจากสถานการณ์โรคระบาด
ส.ว.ชัค ชูเมอร์ ผู้นำพรรคเดโมแครตในสภาสูง กล่าวเมื่อวันอาทิตย์ว่า ยังคงมีความเสี่ยงอย่างมากที่กลุ่มสุดโต่งจะก่อความรุนแรงในระหว่างนี้
