รอยเตอร์/เอเจนซีส์ - ชาวเติร์กจำนวนมากเดินทางเข้ามาที่ ฮาเกีย โซเฟีย ในเช้าวันศุกร์ (24 ก.ค.) ที่เมืองอิสตันบูล เพื่อการเดินทางเข้าไปสวดภาวนาที่มัสยิดแห่งนี้เป็นครั้งแรกหลังจากที่ประธานาธิบดี เรเจป ตัยยิป แอร์โดอัน ออกคำสั่งให้ ฮาเกีย โซเฟีย ซึ่งเคยเป็นโบสถ์ของศาสนาคริสต์นิกายคริสต์นิกายออร์โธดอกซ์ ให้กลับมาเป็นมัสยิดอีกครั้ง
รอยเตอร์รายงานวันศุกร์ (24 ก.ค.) ว่า หลังจากที่ศาลสูงตุรกีมีคำสั่งให้สถานะความเป็นพิพิธภัณฑ์ของ “ฮาเกีย โซเฟีย” หรือ อายาโซเฟีย (Ayasofya) เป็นโมฆะเมื่อต้นเดือนนี้ ไม่นานหลังจากนั้น ประธานาธิบดี เรเจป ตัยยิป แอร์โดอัน ออกคำสั่งให้ฮาเกีย โซเฟีย ซึ่งเคยเป็นโบสถ์ของคริสตจักรออร์โธดอกซ์ให้กลับคืนมาเป็นมัสยิดอีกครั้ง
ฮาเกีย โซเฟีย ถือเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ของเหล่าชาวคริสต์และชาวมุสลิมมานานเกือบ 1,500 ปี
ทั้งนี้ พบว่า ในเช้าวันศุกร์ (24) ประชาชนชาวตุรกี ซึ่งเป็นชาวมุสลิมจำนวนนับพันคนเดินทางมารอที่จุดตรวจซึ่งมีตำรวจรักษาความปลอดภัยเป็นจำนวนหลายพันคนคอยตรวจตรา ที่บริเวณด้านนอก ซึ่งเป็นสนามหญ้าพบผู้แสวงบุญสวมหน้ากากอนามัย รักษาระยะห่างทางสังคม ทำละหมาดบนเสื่อภายในโซเฟีย ฮาเกีย เป็นครั้งแรกในรอบ 86 ปี
อัลญะซีเราะฮ์ สื่อกาตาร์ รายงานว่า แอร์โดอัน ปรากฏตัวพร้อมกับคณะ ครม.และเจ้าหน้าที่ระดับสูงร่วมกับกลุ่มชาวเติร์กราวหลายคนเข้าสวดภาวนาด้านในขณะที่มีฝูงชนขนาดใหญ่อยู่ด้านนอก
ทั้งนี้ ตุรกีประกาศที่จะเก็บรักษาโซเฟีย ฮาเกียให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวสำหรับคนทุกชาติทุกศาสนา ซึ่งในเวลานี้ไม่มีการเก็บค่าเข้าชม และในระหว่างการทำพิธีทางศาสนาอิสลามจะมีการใช้ม่านปิดภาพโมเซกของพระแม่มารี พระกุมาร และสัญลักษณ์ทางศาสนาคริสต์ต่างๆ ที่ถูกประดับไว้ด้านใน
อ้างอิงการรายงานจากสื่อรัฐบาลตุรกี พบว่า จะมีการอ่านคำภัร์อัลกุรอานในอีกตลอด 24 ชั่วโมงถัดไป และ ฮาเกีย โซเฟีย จะเปิดตลอดทั้งคืน
ซาอิต โคลัค (Sait Colak) หนึ่งในผู้เข้ามาสวดภาวนาที่ฮาเกีย โซเฟียเป็นวันแรกหลังการถูกประกาศให้เป็นมัสยิดอีกครั้งกล่าวว่า “พวกเราสิ้นสุดระยะเวลา (ที่รอคอย) มานานร่วม 86 ปีในวันนี้” โดยอ้างไปถึงระยะเวลาเกือบ 90 ปี ที่ ฮาเกีย โซเฟีย ถูกประกาศให้เป็นพิพิธภัณฑ์ก่อนที่จะถูกเปลี่ยนให้เป็นมัสยิดสำหรับชาวมุสลิมล่าสุด
“ต้องขอขอบคุณประธานาธิบดีตุรกีและการตัดสินของศาล วันนี้พวกเรามีวันเข้าสุเหร่าในวันศุกร์ที่ฮาเกีย โซเฟีย”
ขณะที่ อัยนูร์ ซาอัตซี (Aynur Saatci) กล่าวว่า เธอยอมทำให้การพักผ่อนสั้นลงที่ เออร์ซูรุม (Erzurum) ทันทีที่ทราบข่าวว่าจะสามารถเข้ามัสยิดเพื่อร่วมสวดได้ในวันศุกร์ (24)
“ดิฉันตัดสินใจทำให้วันหยุดสั้นลงและเดินทางกลับมาที่อิสตันบูลทันทีที่ได้รู้ว่าพวกเราสามารถเข้ามาสวดที่นี่ได้แล้ว” และเสริมต่อว่า “ดิฉันรู้สึกตื้นตันอย่างที่สุด”
การเปลี่ยนแปลงสถานะครั้งใหญ่ของ โซเฟีย ฮาเกีย สร้างความวิตกให้กับผู้นำชาติสำคัญทั่วโลกเป็นต้นว่า สหรัฐฯ สหภาพยุโรป และรัสเซีย ขณะที่กรีซซึ่งเป็นชาติที่นับถือนิกายออร์โธดอกซ์ออกมาประณามว่า “เป็นความเคลื่อนไหวที่เปิดต่อการยั่วยุโลกศิวิไลซ์
ด้านยูเนสโกออกมาแสดงความเสียใจพร้อมชี้ว่า ก่อนการเปลี่ยนแปลงทางตุรกีไม่มีการเจรจาก่อน แต่ทว่าผู้นำตุรกี กล่าวว่า ถือเป็นสิทธิ์ของตุรกีทางประวัติศาสตร์และอำนาจอธิปไตย
