อิหร่านจับชุดแรกมือยิงเครื่องบินยูเครน ตำรวจลุยใช้กำลังปราบปรามผู้ประท้วง

เอเจนซีส์ – อิหร่านประกาศว่าได้จับกุมกลุ่มผู้ต้องสงสัยยิงเครื่องบินยูเครนตก ขณะที่ประชาชนเดินหน้าประท้วงต่อต้านรัฐบาลต่อเนื่องเป็นวันที่ 4 ท่ามกลางกระแสข่าวตำรวจลุยปราบปรามอย่างรุนแรงในบางพื้นที่

เครื่องบินของยูเครเนียน อินเตอร์เนชันแนล แอร์ไลนส์ (ยูไอเอ) ถูกขีปนาวุธยิงตกเมื่อวันพุธที่ผ่านมา (8 ม.ค.) หลังทะยานขึ้นจากสนามบินในเตหะรานไม่นาน ทำให้ผู้โดยสารและลูกเรือทั้ง 176 คนเสียชีวิต

เตหะรานยืนกรานมาตั้งแต่ต้นปฏิเสธข้อกล่าวหาของตะวันตกที่อ้างอิงข่าวกรองของอเมริกาว่า โบอิ้ง 737 ลำดังกล่าวถูกยิงด้วยจรวด กระทั่งวันเสาร์ (11 ม.ค.) นายพลจัตวาอมิราลี ฮาจิซาเดห์ ผู้บัญชาการหน่วยการบินและอวกาศของกองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิหร่าน ได้ออกมายอมรับว่า ผู้ควบคุมปฏิบัติการขีปนาวุธคนหนึ่งเข้าใจผิดว่า เครื่องบินลำดังกล่าวเป็นขีปนาวุธร่อนของศัตรูจึงตัดสินใจยิงสกัดโดยไม่ได้ขออนุมัติจากผู้บังคับบัญชา

ในวันอังคาร (14 ม.ค.) ระหว่างการแถลงข่าวถ่ายทอดทางทีวี โกลัมฮอสเซน เอสไมลี โฆษกคณะผู้พิพากษาอิหร่านประกาศว่า ได้จับกุมผู้ต้องหากลุ่มแรกที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ดังกล่าวแล้ว แต่ไม่ได้ระบุจำนวนที่แน่ชัด

การแถลงข่าวนี้มีขึ้นไม่นานหลังจากที่ประธานาธิบดีฮัสซัน รูฮานี ประกาศว่า ทุกคนที่มีส่วนรับผิดชอบโศกนาฏกรรมครั้งนี้จะต้องถูกลงโทษ โดยต้องจัดตั้งศาลพิเศษที่ประกอบด้วยผู้พิพากษาระดับสูงและกลุ่มผู้เชี่ยวชาญเพื่อพิจารณาโทษคนเหล่านั้น ซึ่งในปัจจุบัน อิหร่านกำลังถูกนานาชาติกดดันอย่างหนักให้รับประกันว่า การสอบสวนกรณีเครื่องบินตกนี้จะเป็นไปอย่างโปร่งใสและสมบูรณ์

การปิดบังความจริงยังทำให้ประชาชนอิหร่านไม่พอใจและเริ่มต้นการชุมนุมต่อต้านรัฐบาล รวมถึงอยาตอลเลาะห์ อาลี คอเมเนอี ผู้นำสูงสุดของประเทศ ทั้งในเตหะรานและอีกหลายเมืองมาตั้งแต่วันเสาร์โดยมีนักศึกษาเป็นแกนนำ และมีรายงานว่า ผู้ประท้วงบางคนถูกตำรวจปราบปรามอย่างรุนแรง

วิดีโอจากภายในอิหร่านเผยให้เป็นผู้บาดเจ็บถูกหามออกมาจากบริเวณที่ถูกตำรวจเข้าปราบปราม กองเลือดบนถนน และเสียงปืน อย่างไรก็ตาม ยากที่จะประเมินระดับความวุ่นวายได้เนื่องจากสื่อไม่สามารถรายงานข่าวอย่างอิสระ

นอกจากนั้นเครื่องบินของยูเครนยังถูกยิงตกขณะที่กองทัพอิหร่านยกระดับการเตือนภัย หลังเปิดฉากยิงขีปนาวุธกว่าสิบลูกถล่มฐานทัพอเมริกัน 2 แห่งในอิรักเมื่อวันพุธ เพื่อแก้แค้นที่อเมริกาส่งโดรนติดขีปนาวุธลอบสังหารพลเอกกาเซ็ม โซไลมานี ผู้มีบทบาทสำคัญในเครือข่ายกองกำลังที่เป็นตัวแทนของอิหร่านในสถานการณ์การเผชิญหน้าในตะวันออกกลาง เมื่อวันที่ 3 ที่ผ่านมา

รูฮานียังแถลงว่า แม้ต้นเหตุมาจากอเมริกา แต่อิหร่านไม่อาจเพิกเฉยในการพิจารณาหาสาเหตุที่แท้จริงทั้งหมดของโศกนาฏกรรมการบิน รวมทั้งยังสั่งให้เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องอธิบายว่า เหตุใดจึงใช้เวลานานหลายวันกว่าที่จะประกาศสาเหตุที่แท้จริงที่ทำให้เครื่องบินของยูไอเอตก พร้อมสำทับว่า สิ่งสำคัญที่สุดคือการทำให้ประชาชนมั่นใจว่า เหตุการณ์ในลักษณะนี้จะไม่เกิดขึ้นอีก

ทั้งนี้ อิหร่านเชิญผู้เชี่ยวชาญจากแคนาดา ฝรั่งเศส ยูเครน และอเมริกา ร่วมสอบสวนคดีนี้ด้วย โดยเมื่อคืนวันจันทร์ (13 ม.ค.) แคธี ฟ็อกซ์ ประธานคณะกรรมการความปลอดภัยในการขนส่ง (ทีเอสบี) ของแคนาดา เผยว่า เจ้าหน้าที่สอบสวนของทีเอสบีได้รับอนุญาตให้เข้าถึงกล่องดำของเครื่องบินที่ตก และมีสัญญาณเบื้องต้นว่า อิหร่านอาจยอมให้ทีเอสบีมีบทบาทสำคัญมากกว่าที่ได้รับอนุญาตตามปกติ

ขณะเดียวกัน แคนาดา ยูเครน อังกฤษ และอีก 2 ประเทศที่มีพลเมืองโดยสารบนเครื่องบินที่ถูกอิหร่านยิงตก นัดประชุมในวันพฤหัสบดี (16 ม.ค.) ที่ลอนดอนเพื่อพิจารณาการดำเนินการทางกฎหมายต่อเตหะราน

นายกรัฐมนตรีจัสติน ทรูโดว์ของแคนาดา ที่มีพลเมืองอย่างน้อย 57 คนในเที่ยวบินดังกล่าว ให้สัมภาษณ์ว่า เหยื่อเหล่านั้นอาจยังมีชีวิตและได้อยู่พร้อมหน้ากับครอบครัว หากไม่มีสถานการณ์ตึงเครียดในตะวันออกกลาง ทั้งยังเสริมว่า แคนาดาไม่ได้รับการบอกกล่าวล่วงหน้าจากอเมริกาก่อนการสังหารโซไลมานี

ทรูโดว์วิจารณ์ว่า ขณะที่หลายประเทศพยายามแก้ปัญหาสำคัญด้วยการร่วมมือกัน แต่บางครั้งบางประเทศกลับลงมือโดยไม่แจ้งพันธมิตร