กองทัพอิหร่านแจงกรณีสอยเครื่องบิน นึกว่าขีปนาวุธมะกันยิงตอบโต้กลับมา

เอเอฟพี – ทรัมป์ระบุอเมริกากำลังจับตาสถานการณ์การประท้วงในอิหร่านอย่างใกล้ชิด ปรามเตหะรานอย่าก่อการสังหารหมู่ครั้งใหม่ ขณะที่นักศึกษาพากันชุมนุมประท้วง ด้านอิหร่านเผยผู้ควบคุมระบบขีปนาวุธเข้าใจผิดว่าเครื่องบินเป็นขีปนาวุธร่อน (Cruise missile) ของศัตรูที่ยิงตอบโต้กลับมา และมีเวลาตัดสินใจเพียง 10 วินาที สุดท้ายก็ตัดสินใจยิงขีปนาวุธเข้าสกัด โดยยังไม่ได้รับอนุญาตจากผู้บังคับบัญชาเนื่องจากระบบสื่อสารขัดข้อง

ก่อนหน้านี้อิหร่านยอมรับว่า ยิงเครื่องบินของยูเครเนียน อินเตอร์เนชันแนล แอร์ไลนส์ตกโดยไม่เจตนานอกกรุงเตหะรานเมื่อวันพุธ (8 ม.ค.) ทำให้ผู้โดยสารและลูกเรือทั้งหมด 176 คนเสียชีวิต ซึ่งเป็นการกลับลำกะทันหันหลังจากยืนกรานปฏิเสธข้อกล่าวหาของตะวันตกที่ว่า เครื่องบินลำดังกล่าวถูกขีปนาวุธยิง โดยก่อนหน้าที่เครื่องบินจะตก อิหร่านได้ยิงขีปนาวุธหลายสิบลูกถล่มฐานทัพสองแห่งของอเมริกาในอิรัก

ประธานาธิบดีฮัสซัน รูฮานีของอิหร่าน แถลงว่า การสอบสวนของกองทัพพบว่า มีการยิงขีปนาวุธ “ผิดพลาดอย่างไม่น่าให้อภัย” ซึ่งทำให้เครื่องโบอิ้ง 737 ตก

นายกรัฐมนตรีจัสติน ทรูโดว์ของแคนาดา เรียกร้องให้อิหร่านแจกแจงรายละเอียดการยิงเครื่องบินยูเครนตก ซึ่งมีชาวแคนาดาเสียชีวิตถึง 57 คน

อยาตอลเลาะห์ อาลี คาเมเนอี ผู้นำสูงสุดของอิหร่านแสดงความเสียใจต่อครอบครัวผู้เสียชีวิต และสั่งให้กองทัพจัดการแก้ไขข้อผิดพลาดเพื่อไม่ให้โศกนาฏกรรมนี้เกิดขึ้นอีก

นายพลจัตวาอมิราลี ฮาจิซาเดห์ ผู้บัญชาการฝ่ายการบินและอวกาศของกองกำลังพิทักษ์การปฏิวัติอิหร่าน ประกาศรับผิดชอบต่อเหตุเครื่องบินยูเครนตก พร้อมระบุว่า ผู้ควบคุมระบบขีปนาวุธเข้าใจผิดว่าเครื่องบินลำดังกล่าวเป็นขีปนาวุธร่อน (Cruise missile) ของศัตรูที่ยิงตอบโต้กลับมา และมีเวลาตัดสินใจเพียง 10 วินาที ซึ่งสุดท้ายเขาตัดสินใจยิงขีปนาวุธเข้าสกัด โดยยังไม่ได้รับอนุญาตจากผู้บังคับบัญชาเนื่องจากระบบสื่อสารขัดข้อง

อิหร่านถูกกดดันอย่างหนักจากนานาชาติให้อนุญาตให้มีการสอบสวนที่น่าเชื่อถือ หลังจากมีการเผยแพร่วิดีโอซึ่งหนังสือพิมพ์นิวยอร์ก ไทมส์ระบุว่า ผ่านการตรวจยืนยันแล้ว ที่เป็นภาพเครื่องบินถูกยิง

ในวิดีโอจะเห็นวัตถุที่เคลื่อนที่ด้วยความเร็วถูกยิงขึ้นฟ้าก่อนเกิดประกายไฟสว่างจ้าและได้ยินเสียงระเบิดตามมาหลังจากนั้นไม่กี่วินาที

กองทัพอิหร่านแก้ต่างว่า ได้ยกระดับการเตรียมพร้อมหลังถูกอเมริกาข่มขู่ และเครื่องบินของยูเครนเลี้ยวเข้าใกล้เป้าหมายที่มีความอ่อนไหวทางทหารทำให้ถูกล็อกเป้า โดยเป็นเหตุจากความผิดพลาดของมนุษย์

รูฮานีเสริมว่า ได้สั่งให้ทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินมาตรการที่จำเป็นทั้งหมดเพื่อรับประกันว่า จะมีการจ่ายเงินชดเชยให้ครอบครัวผู้เสียชีวิตจากอุบัติเหตุเครื่องบินตกครั้งนี้อย่างเป็นธรรม

โศกนาฏกรรมครั้งนี้ถือเป็นหายนะด้านการบินพลเรือนที่เลวร้ายที่สุดของอิหร่าน หลังเหตุการณ์เมื่อปี 1988 ที่กองทัพอเมริกันยิงเครื่องบินของอิหร่านแอร์ตกเหนืออ่าวเปอร์เซียด้วยความผิดพลาด ทำให้ผู้โดยสารและลูกเรือทั้งหมด 290 คนเสียชีวิต

ขณะเดียวกันมีรายงานระบุว่า ระหว่างการประท้วงของนักศึกษานับร้อยคนในมหาวิทยาลัยอามีร์ คาบีร์ในเตหะราน เพื่อรำลึกถึงเหยื่อเครื่องบินตกที่ส่วนใหญ่เป็นชาวอิหร่านเมื่อวันเสาร์ (11 ม.ค.) เจ้าหน้าที่อิหร่านเข้าควบคุมตัวร็อบ แม็กแคร์ เอกอัครราชทูตอังกฤษ ราว 2-3 ชั่วโมงก่อนปล่อยตัวออกมา และตำรวจได้เข้าสลายการชุมนุมในช่วงค่ำ

โดมินิก ราบ รัฐมตรีต่างประเทศอังกฤษ กล่าวว่า การจับกุมทูตโดยไม่มีเหตุผลหรือคำอธิบายถือเป็นการละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศ ขณะที่สหรัฐฯ เรียกร้องให้อิหร่านขอโทษอังกฤษ

ทั้งนี้ สำนักข่าวทัสนิมของอิหร่านที่ใกล้ชิดกับกลุ่มอนุรักษนิยม ระบุว่า แม็กแคร์ปลุกเร้าให้นักศึกษาก่อความรุนแรง และเจ้าหน้าที่อิหร่านเตรียมเรียกทูตอังกฤษผู้นี้เข้าพบในวันอาทิตย์ (12 ม.ค.)

ขณะเดียวกัน สถานีทีวีรายงานว่า นักศึกษาตะโกนต่อต้านรัฐบาล ทั้งยังฉีกโปสเตอร์ภาพกาเซ็ม โซไลมานี ผู้บัญชาการหน่วยรบพิเศษคุดส์ของอิหร่านที่ถูกอเมริกาสังหารเมื่อต้นเดือน จนทำให้เตหะรานยิงขีปนาวุธโจมตีฐานทัพของอเมริกาในอิรักตอบโต้เมื่อกลางสัปดาห์ที่แล้ว

ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ของสหรัฐฯ ทวิตเป็นภาษาอังกฤษและฟาร์ซีว่า ตนสนับสนุนผู้ประท้วงและกำลังติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิด พร้อมเตือนรัฐบาลอิหร่านไม่ให้สังหารหมู่ผู้ที่ประท้วงอย่างสันติหรือปิดกั้นระบบอินเทอร์เน็ตอีก

การประท้วงครั้งนี้มีขึ้นหลังจากที่รัฐบาลอิหร่านปราบปรามการชุมนุมบนท้องถนนครั้งใหญ่ในเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมา ซึ่งองค์การนิรโทษกรรมสากลระบุว่า มีผู้เสียชีวิตกว่า 300 คน

นอกจากนั้นยังมีรายงานว่า ประชาชนในหลายจังหวัดไม่สามารถเข้าถึงอินเทอร์เน็ตได้ในช่วงเตรียมการชุมนุมรำลึกภายหลังจากที่การประท้วงสิ้นสุดลงหนึ่งเดือน