เอเจนซีส์ - สถานีโทรทัศน์ส่วนกลางของทางการจีน (ซีซีทีวี) เผยแพร่บทสัมภาษณ์นักข่าวท้องถิ่นคนหนึ่ง ที่สารภาพว่า นั่งเทียนเขียนข่าวเพื่อเรียกร้องความสนใจจากผู้อ่าน จนทำให้ตลาดหุ้นป่วน และสร้างความเสียหายต่อทั้งนักลงทุนรายย่อยและประเทศชาติ ขณะเดียวกัน สำนักข่าวซินหวา ก็รายงานว่า ปักกิ่งสั่งลงโทษเจ้ากรมข่าวลือทางอินเทอร์เน็ต 197 คน ซึ่งรวมถึงคนที่ปล่อยข่าวคนฆ่าตัวตาย เพราะหุ้นตก และระเบิดเทียนจินมีคนตายกว่าพัน ทั้งหมดนี้เป็นส่วนหนึ่งของความพยายามในการจัดการกับความปั่นป่วนในตลาด ถึงแม้ล่าสุดในวันจันทร์ (31 ส.ค.) หุ้นเซี่ยงไฮ้ยังหนีไม่พ้นกระแสการเทขาย
หวัง เสี่ยวหลู นักข่าวของ “ไฉจิง” นิตยสารธุรกิจที่เป็นที่ยอมรับอย่างกว้างขวาง ถูกควบคุมตัวหลังเขียนบทความว่า ผู้คุมกฎตลาดหลักทรัพย์กำลังศึกษาแผนการเพื่อถอนกองทุนของรัฐออกจากตลาดเมื่อเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา
คณะกรรมการกำกับตลาดหลักทรัพย์จีน (CSRC) ปฏิเสธข่าวดังกล่าวทันทีและตำหนิ ว่า ไม่มีความรับผิดชอบ ทว่า ไฉจิง แถลงว่า จะ “ปกป้องสิทธิ์ของผู้สื่อข่าว” ในการปฏิบัติหน้าที่ภายใต้กฎหมาย
ในวันจันทร์ (31) สถานีซีซีทีวีแพร่ภาพคำสารภาพของ หวัง ที่บอกว่า พยายามก่อกระแสและเรียกร้องความสนใจจากผู้อ่านด้วยการรายงานข่าวที่ไม่เป็นความจริง และสร้างผลลบอย่างรุนแรงต่อตลาดในช่วงเวลาที่อ่อนไหวอย่างยิ่ง ซึ่งส่งผลให้นักลงทุนและประเทศชาติเสียหาย
ทั้งนี้ ตามประเพณีปฏิบัติของจีนนั้น ผู้ต้องสงสัยคดีอาญาดังมักถูกนำตัวออกทีวี เพื่อสารภาพการกระทำของตน ถึงแม้นักกฎหมายตะวันตกพยายามชี้ว่าเป็นการละเมิดวิธีพิจารณาความอาญา หลังจากนั้นเมื่ออัยการตั้งข้อหาแล้ว ก็เกือบจะเป็นการรับประกันทีเดียวว่า ศาลจะตัดสินลงโทษผู้ถูกกล่าวหาคนดังกล่าว
สัปดาห์ที่แล้ว กลุ่มนักข่าวไร้พรมแดน ได้แถลงตำหนิว่า การโทษนักข่าวเพียงคนเดียวว่า เป็นสาเหตุทำให้ตลาดหุ้นล่มเป็นเรื่อง “เหลวไหล" แต่น่าจะเป็นเพราะปักกิ่งต้องการควบคุมการรายงานข่าวหุ้นของสื่อมวลชนมากกว่า พร้อมเรียกร้องให้ปล่อยตัว หวัง ทันที
นอกจาก หวัง แล้ว ทางการจีนยังควบคุมตัวเจ้าหน้าที่คนหนึ่งของหน่วยงาน CSRC และผู้บริหารอาวุโสอีก 4 คน ของ ซิติก ซีเคียวริตีส์ โบรกเกอร์รายใหญ่สุดของประเทศในแง่สินทรัพย์ เนื่องจากสงสัยว่า ใช้ข้อมูลวงใน ติดสินบน และบังคับเจ้าหน้าที่ปิดบังข้อมูล
ปักกิ่งนั้นกำลังพยายามอย่างยิ่งยวดในการแทรกแซง เพื่อยุติภาวะฟองสบู่และความปั่นป่วนในตลาดหลักทรัพย์ที่ฉุดราคาหุ้นดิ่งเหวมาตั้งแต่เดือนมิถุนายน ซึ่งรวมถึงมาตรการสนับสนุนที่ไม่เคยมีมาก่อน เช่น การใช้นิติบุคคลที่ได้รับการสนับสนุนจากรัฐเข้าช้อนซื้อหุ้น และการกวาดล้างผู้ทำชอร์ตเซลแบบ “ประสงค์ร้าย” (การทำชอร์ตเซลหมายถึงการที่นักลงทุนขายหุ้นที่คาดว่าราคาจะตก โดยที่ไม่ได้ถือครองหุ้นดังกล่าวอยู่)
แต่ดูเหมือนมาตรการเหล่านั้นส่งผลน้อยในการฟื้นความเชื่อมั่นของนักลงทุนที่มีต่อเศรษฐกิจจีนและความสามารถของปักกิ่งในการควบคุมตลาดหุ้น
ในวันจันทร์ ตลาดหุ้นจีนยังไม่พ้นแดนลบ โดยดัชนีหุ้นคอมโพสิตของเซี่ยงไฮ้ปิดลดลงมา 0.82% จากการเทขายทำกำไรหลังจากหุ้นดีดแรงสองวันติดเมื่อปลายสัปดาห์ที่แล้ว และจากความกังวลเกี่ยวกับภาวะเศรษฐกิจจีนก่อนที่จะมีการรายงานข้อมูลการผลิตเร็ว ๆ นี้ รวมทั้งความไม่แน่นอนเกี่ยวกับการขึ้นดอกเบี้ยของอเมริกา ที่ปลุกเร้าความวิตกว่า เศรษฐกิจโลกกำลังชะลอตัวในวงกว้าง
ไม่เพียงกรณีของ หวัง และเจ้าหน้าที่ของ CSRC ตลอดจนผู้บริหารของซิติก ซีเคียวริตีส์ เท่านั้น ในช่วงสุดสัปดาห์ที่ผ่านมา กระทรวงพิทักษ์สันติราษฎร์ของจีน ยังเปิดเผยว่า ได้ลงโทษผู้กระทำผิด 197 คนจาก “การปล่อยข่าวลือออนไลน์” ในประเด็นต่าง ๆ แต่ไม่ได้ให้รายละเอียดมาตรการลงโทษมากนัก นอกจากระบุว่า บัญชีสื่อสังคม 165 บัญชีถูกปิด
คำแถลงของกระทรวง บอกว่า ข่าวลือเหล่านี้ มีอาทิ การกล่าวอ้างว่าชายคนหนึ่งในปักกิ่งกระโดดตึกฆ่าตัวตายเนื่องจากตลาดหุ้นตก, การลือว่า มีผู้เสียชีวิตในเหตุระเบิดเทียนจินเมื่อต้นเดือนสิงหาคมถึง 1,300 คน ทั้งที่ตัวเลขทางการอยู่ที่เพียง 150 คน และสูญหาย 23 คน ขณะเดียวกัน ยังมีบางคนถูกลงโทษจากการปล่อยข่าวปลุกปั่นเกี่ยวกับงานฉลองครบรอบ 70 ปี สิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่จีนจะจัดขึ้นในวันพฤหัสบดี (3 ก.ย.) นี้
