รมว.ตะวันตก-รัสเซียคุยกันที่ปารีส หาช่องทางคลี่คลายวิกฤตในยูเครน

เอเจนซีส์ - เหล่ารัฐมนตรีต่างประเทศของฝ่ายตะวันตกและรัสเซีย มุ่งหน้าสู่การเจรจาหารือครั้งสำคัญยิ่งเพื่อคลี่คลายวิกฤตยูเครนเมื่อวันพุธ (5 มี.ค.) หลังจาก “โอบามา” เตือน “ปูติน” เลิกตบตาชาวโลกเกี่ยวกับบทบาทของหมีขาวในแหลมไครเมีย อย่างไรก็ดี รัฐมนตรีต่างประเทศของมอสโก ยังยืนกรานว่า กองกำลังติดอาวุธในเขตปกครองตนเองดังกล่าวของยูเครน ไม่ได้รับคำสั่งจากเครมลิน

การเจรจาหารือที่กรุงปารีส เพื่อปลดชนวนการเผชิญหน้าครั้งเลวร้ายที่สุดระหว่างฝ่ายตะวันตก-ฝ่ายตะวันออก นับแต่ยุคสงครามเย็นสิ้นสุดลงคราวนี้ บังเกิดขึ้นในขณะที่มีรายงานว่ากองกำลังฝ่ายนิยมมอสโกได้เข้ายึดฐานขีปนาวุธ 2 แห่งในแหลมไครเมียเอาไว้บางส่วน ถึงแม้ขีปนาวุธทั้งหมดยังคงอยู่ในมือของฝ่ายยูเครน

จอห์น เคร์รี รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ และ เซียร์เกย์ ลาฟรอฟ รัฐมนตรีต่างประเทศรัสเซีย มีกำหนดพบปะหารือกันนอกรอบในวันพุธ ระหว่างที่ทั้งคู่เข้าร่วมการประชุมว่าด้วยเลบานอนที่ปารีส การพบกันคราวนี้ถือเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่ที่วิกเตอร์ ยานูโควิช ผู้สนับสนุนเครมลิน ถูกปลดจากตำแหน่งประธานาธิบดียูเครน ภายหลังการประท้วงของกลุ่มประชาชนฝ่ายค้านที่สนับสนุนสหภาพยุโรป (อียู) นาน 3 เดือน ซึ่งมีผู้เสียชีวิตเกือบ 100 คน โดยที่วอชิงตันและอียูนั้นถือหางการขึ้นครองอำนาจของฝ่ายค้านยูเครนอย่างเต็มที่ ขณะที่มอสโกยืนกรานว่า มันเป็นการยึดอำนาจด้วยกำลังอาวุธอย่างผิดกฎหมาย และยานูโควิชยังคงเป็นประธานาธิบดียูเครนอย่างชอบธรรม เพราะการที่รัฐสภาลงมติปลดเขานั้นมิได้ดำเนินการตามกระบวนการถอดถอนตามที่ระบุไว้ในรัฐธรรมนูญของยูเครน

การพูดคุยครั้งนี้มีขึ้นหนึ่งวันหลังจากที่ประธานาธิบดี วลาดิมีร์ ปูติน ออกมาแถลงข่าวครั้งแรกนับจากยานูโควิชถูกปลด โดยอ้างว่า กลุ่มติดอาวุธที่ยึดไครเมียอยู่ในเวลานี้เป็นกองกำลังป้องกันตนเองในท้องถิ่นที่ภักดีต่อรัสเซีย แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น รัสเซียขอสงวนสิทธิ์ในการใช้ทุกวิถีทางเพื่อปกป้องชาวรัสเซียในยูเครน

คำพูดดังกล่าวได้รับการตอกย้ำจากลาฟรอฟในเวลาต่อมา โดยรัฐมนตรีต่างประเทศแดนหมีขาวยืนยันว่า กองกำลังติดอาวุธที่ยึดไครเมียไม่ได้รับคำสั่งจากเครมลิน อย่างไรก็ตาม มอสโกจะไม่ปล่อยให้เกิดการนองเลือดในยูเครนเด็ดขาด

ทว่า ประธานาธิบดี บารัค โอบามา ออกมาโต้ตอบว่า คำพูดของปูตินไม่สามารถหลอกใครได้ พร้อมสำทับว่า อเมริกา อียู และพันธมิตรอีกหลายชาติ ล้วนเชื่อว่า รัสเซียละเมิดกฎหมายสากลด้วยการส่งกำลังเข้ายึดอำนาจในเขตปกครองตนเองไครเมียในยูเครน

ขณะเดียวกัน เคร์รีประณามรัสเซีย “กระทำการก้าวร้าว” พร้อมกล่าวหามอสโกว่า “พยายามอย่างหนักเพื่อสร้างสถานการณ์ให้ตนเองสามารถบุกรุกยูเครน”

สถานการณ์ยิ่งตึงเครียดขึ้นเมื่อรัสเซียประกาศความสำเร็จในการทดสอบขีปนาวุธข้ามทวีปขั้นสูงในวันอังคาร และวันต่อมา กระทรวงกลาโหมยูเครน แถลงว่า กองกำลังรัสเซียได้ยึดบางส่วนของฐานทัพสองแห่งของยูเครนในไครเมียที่มีระบบป้องกันขีปนาวุธจัดเก็บอยู่ ถึงแม้คลังเก็บขีปนาวุธยังอยู่ในความควบคุมของทหารยูเครน

อย่างไรก็ตาม แม้พยายามเพิ่มความกดดัน แต่พร้อมกันนั้นโอบามาได้เสนอแนวทางสันติให้ปูตินก้าวออกจากวิกฤตยูเครน โดยระหว่างหารือกับนายกรัฐมนตรี อังเกลา แมร์เคิลของเยอรมนี เมื่อวันอังคาร (4) โอบามาและแมร์เคิลเห็นพ้องว่า ควรเร่งคลี่คลายสถานการณ์ด้วยการนำคณะผู้สังเกตการณ์นานาชาติเข้าสู่ไครเมีย และเปิดการเจรจาระหว่างมอสโกกับเคียฟ โดยที่รัสเซียต้องถอนกำลังและกลับเข้าสู่ฐานทัพของตนเองในไครเมีย

บรรดานักการทูตระดับสูงของตะวันตกต่างเปิดการหารือด่วนเพื่อพยายามผ่อนคลายความตึงเครียดในยูเครน โดยลาฟรอฟนั้นหารือกับโฆเซ มานูเอล การ์เซีย-มาร์กัลโล รัฐมนตรีต่างประเทศสเปน ก่อนบินสู่ปารีสเพื่อพบกับเคร์รี ตลอดจนรัฐมนตรีต่างประเทศของอังกฤษ ฝรั่งเศส และเยอรมนี

ส่วนเคร์รีมีนัดหมายปรึกษากับวิลเลียม เฮก รัฐมนตรีต่างประเทศอังกฤษ และแอนเดรย์ เดชไชเซีย รักษาการรัฐมนตรีต่างประเทศยูเครน

นอกจากนี้ อียูยังเตรียมประชุมสุดยอดฉุกเฉินว่าด้วยสถานการณ์ในยูเครนในวันพฤหัสบดี (6) ที่บรัสเซลส์ และองค์การสนธิสัญญาปกป้องแอตแลนติกเหนือ (นาโต) จะหารือกับรัสเซียที่บรัสเซลส์เช่นกัน

สำหรับปฏิกิริยาในตลาดการเงินนั้น หลังจากที่ปูตินสั่งให้ทหารรัสเซียที่ซ้อมรบตามแนวชายแดนติดกับยูเครนกลับเข้ากรมกองเมื่อวันอังคาร นักลงทุนจึงรู้สึกผ่อนคลายมากขึ้น ส่งผลให้ตลาดหุ้นส่วนใหญ่ในเอเชียขยับขึ้นในวันพุธ เช่นเดียวกับค่าเงินรูเบิลของรัสเซียที่อยู่ในสภาวะทรงตัว ขณะที่ค่าเงินฮรีฟเนียของยูเครนแข็งขึ้นเล็กน้อยเมื่อเทียบดอลลาร์

อย่างไรก็ดี ในวันเดียวกันนั้น ธนาคารกลางรัสเซียได้ออกมาเปิดเผยว่า ได้ขายสกุลเงินต่างชาติออกไปสูงสุดเป็นประวัติการณ์ถึง 11,300 ล้านดอลลาร์เพื่อช้อนซื้อรูเบิลที่ดำดิ่งทำสถิติต่ำสุดเมื่อวันจันทร์ (3) หลังจากวุฒิสภาแดนหมีขาวอนุมัติคำขอของปูตินให้ส่งทหารเข้าสู่ยูเครน