วอชิงตันกดดันปักกิ่งเคารพ กม.สากล แจงรายละเอียดอ้างสิทธิ์ ‘ทะเลจีนใต้’

เอเจนซีส์ - สหรัฐฯ ออกโรงสำทับให้ปักกิ่งแจกแจงรายละเอียด หรือไม่ก็ปรับการอ้างสิทธิ์เหนือดินแดนต่างๆ ในทะเลจีนใต้ให้มีความสอดคล้องกับกฎหมายสากล พร้อมกับชี้ว่าพฤติกรรมของพญามังกรสะท้อนความพยายามในการทึกทักเข้าควบคุมน่านน้ำดังกล่าว แม้ถูกคัดค้านจากเพื่อนบ้าน ดังนั้นจึงส่งผลให้สถานการณ์ภายในภูมิภาคตึงเครียดยิ่งขึ้น

แดนนี รัสเซลล์ ผู้ช่วยรัฐมนตรีต่างประเทศฝ่ายกิจการเอเชียตะวันออกและแปซิฟิกของสหรัฐฯ แถลงต่อคณะอนุกรรมการว่าด้วยเอเชียและแปซิฟิก แห่งคณะกรรมาธิการกิจการต่างประเทศของสภาผู้แทนราษฎรอเมริกัน เมื่อวันพุธ (5 ก.พ.) ว่า การอ้างกรรมสิทธิ์เหนือดินแดนในทะเลจีนใต้ของแดนมังกร ซึ่งอิงอยู่กับแผนที่แสดงอาณาเขตแบบคร่าวๆ ฉบับหนึ่งที่เรียกขานกันว่า “แผนที่เส้นประ 9 เส้น” นั้น ถือว่าขัดแย้งกับกฎหมายระหว่างประเทศ ดังนั้น จีนควรที่จะอธิบายหรือปรับการอ้างสิทธิ์ดังกล่าวให้สอดคล้องกับหลักกฎหมายระหว่างประเทศ

รัสเซลล์ยังสนับสนุนสิทธิ์ของฟิลิปปินส์ ที่ได้ยื่นฟ้องร้องเรียนจีน ต่อศาลว่าด้วยกฎหมายทะเลของสหประชาชาติเมื่อปีที่แล้ว โดยเขาระบุว่านี่เป็นส่วนหนึ่งความพยายามแสวงหาทางออกโดยสันติวิธี

“การขาดความกระจ่างของจีนเกี่ยวกับการอ้างสิทธิ์ในทะเลจีนใต้ทำให้เกิดความไม่แน่นอนในภูมิภาคดังกล่าว และจำกัดแนวโน้มการบรรลุวิธีแก้ปัญหาที่ตกลงกันได้ร่วมกัน หรือการดำเนินการพัฒนาร่วมกันที่มีความเท่าเทียม”

ทัศนะเช่นนี้ของรัสเซลล์บ่งชี้ให้เห็นว่า อเมริกามีจุดยืนเกี่ยวกับทะเลจีนใต้ แบบที่มุ่งเป็นฝ่ายรุกมากขึ้น หลังจากเมื่อ 4 ปีที่แล้ว ฮิลลารี คลินตัน รัฐมนตรีต่างประเทศในขณะนั้นได้ประกาศระหว่างเยือนเวียดนามว่า เสรีภาพในการเดินเรือคือผลประโยชน์แห่งชาติของสหรัฐฯ ในทะเลจีนใต้ ซึ่งเป็นเส้นทางขนส่งสินค้ากว่าครึ่งหนึ่งของโลก

อย่างไรก็ตาม ถึงแม้สหรัฐฯ กำลังส่งเสริมกระชับสัมพันธ์ทางทหารกับพวกชาติพันธมิตรในเอเชียทั้งญี่ปุ่น และฟิลิปปินส์ แต่วอชิงตันย้ำมาตลอดว่า วางตัวเป็นกลางในข้อพิพาทด้านอธิปไตยในเอเชีย และจุดยืนนี้ได้รับการตอกย้ำอีกครั้งโดยรัสเซลล์

ความกังวลเกี่ยวกับทะเลจีนใต้กำลังทวีขึ้นทุกขณะ ทั้งนี้ระหว่างการให้สัมภาษณ์หนังสือพิมพ์นิวยอร์ก ไทมส์ เมื่อต้นสัปดาห์นี้ ประธานาธิบดีเบนิโญ อากีโน ของฟิลิปปินส์ เรียกร้องนานาชาติไม่ให้ “พะเน้าพะนอ” จีนเหมือนตอนที่เอาใจนาซีเยอรมันด้วยการยกแคว้นซุดเตนแลนด์ของเชโกสโลวะเกียให้อะดอล์ฟ ฮิตเลอร์ ในปี 1938 ด้วยความหวังว่าจะสามารถหลีกเลี่ยงสงครามโลกได้ ทว่าในที่สุดก็หลีกเลี่ยงไม่พ้นอยู่ดี

นอกจากนั้น เมื่อไม่นานมานี้ หนังสือพิมพ์อาซาฮี ชิมบุงของญี่ปุ่นยังรายงานว่า จีนได้ร่างข้อเสนอตั้งเขตแสดงตนเพื่อการป้องกันภัยทางอากาศ (ADIZ) เหนือทะเลจีนใต้ โดยกำหนดให้เครื่องบินทุกลำรายงานตัวต่อปักกิ่งเมื่อบินผ่านบริเวณดังกล่าว เช่นเดียวกับที่ประกาศใช้เหนือทะเลจีนตะวันออกเมื่อเดือนพฤศจิกายนปีที่แล้ว

ทว่า จีนปฏิเสธรายงานของอาซาฮี และกล่าวหาว่า “กลุ่มพลังฝ่ายขวา” ของญี่ปุ่นกุข่าวเพื่อสร้างสถานการณ์ และเมื่อวันพุธ สำนักข่าวซินหวาของทางการจีนยังออกบทวิจารณ์โจมตีประธานาธิบดีอากีโนว่า เป็นนักการเมืองมือสมัครเล่นที่โง่เขลาไม่มีความรู้ทั้งในเรื่องประวัติศาสตร์และข้อเท็จจริงในปัจจุบัน

ทั้งนี้ จีนอ้างสิทธิ์ในทะเลจีนใต้โดยอิงกับข้อมูลทางประวัติศาสตร์ และจากข้อมูลของสำนักงานวิจัยของรัฐสภาสหรัฐฯ ระบุว่า “แผนที่เส้นประ 9 เส้น” ที่จีนกล่าวอ้างนั้น ครอบคลุมพื้นที่เกือบ 80% ในน่านน้ำดังกล่าวทีเดียว โดยที่ทะเลจีนใต้ซึ่งอุดมด้วยทรัพยากรและความสำคัญทางยุทธศาสตร์นี้ เป็นพื้นที่ซึ่งอีกหลายประเทศ เช่น ฟิลิปปินส์ เวียดนาม มาเลเซีย บรูไน และไต้หวัน ก็อ้างกรรมสิทธิ์อย่างน้อยก็บางส่วนเช่นกัน

เกี่ยวกับเรื่องนี้ รัสเซลล์ย้ำเตือนไม่ให้จีนประกาศ ADIZ ทะเลจีนใต้หรือบริเวณใดๆ โดยระบุว่า อเมริกาไม่รับรู้หรือยอมรับ ADIZ ของจีน

ทั้งอเมริกา ญี่ปุ่น และเกาหลีใต้ ต่างท้าทาย ADIZ ของจีนในทะเลจีนตะวันออก ด้วยการส่งเครื่องบินขับไล่บินผ่านบริเวณดังกล่าวโดยไม่แจ้งปักกิ่ง

อย่างไรก็ตาม สตีฟ ชาบ็อต ส.ส.พรรครีพับลิกัน ซึ่งเป็นประธานของคณะอนุกรรมการชุดนี้ ได้กล่าวหาคณะรัฐบาลของประธานาธิบดีบารัค โอบามา ว่าส่ง “สัญญาณที่สับสนปนเป” ที่มีแต่ทำให้ปักกิ่งฮึกเหิม

“ถึงเวลาแล้วที่คณะรัฐบาลโอบามาจะทำมากกว่าพูด และหาวิธีฟื้นความมั่นใจให้แก่เอเชียว่า อเมริกายังคงอยู่ในภูมิภาคดังกล่าว และอนาคตของอเมริกาในเอเชียนั้น แข็งแกร่ง มุ่งมั่น และชัดเจน”