สื่อชี้คนอียิปต์หนุน รธน.ใหม่ท่วมท้น เปิดทางสะดวกให้ ผบ.ทบ.สมัคร ปธน.

เอเจนซีส์ - สื่อทางการระบุในวันพฤหัสบดี (16 ม.ค.) ว่าชาวอียิปต์ท่วมท้นมากกว่า 90% สนับสนุนร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ซึ่งนักวิเคราะห์มองว่าเป็นการปูทางให้ “ซิซี” ผู้บัญชาการทหารบก ลงสมัครชิงเก้าอี้ประธานาธิบดีปลายปีนี้ อย่างไรก็ดี ยังต้องรอลุ้นจำนวนผู้ออกมาใช้สิทธิที่จะเป็นตัวชี้วัดคะแนนนิยมที่มีต่อนายทหารใหญ่ผู้นี้

ผลการนับคะแนนเบื้องต้นจากการรายงานของสื่อของรัฐ ระบุว่า ผู้ใช้สิทธิมากกว่า 90% สนับสนุนร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ ซึ่งรัฐบาลรักษาการที่กองทัพแต่งตั้งขึ้นอวดอ้างว่า ให้การปกป้องเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นและสิทธิสตรีมากขึ้น แต่นักวิจารณ์บางคนตั้งข้อสังเกตว่า เปิดช่องให้ทหารแทรกแซงการเมือง โดยเฉพาะประเด็นที่กำหนดให้กองทัพเป็นผู้เลือกสรรรัฐมนตรีกลาโหมในช่วง 8 ปีแรก

ทั้งนี้ ผลการลงประชามติที่จัดขึ้นเป็นเวลา 2 วันและสิ้นสุดลงเมื่อวันพุธ (15) เป็นไปตามที่หลายฝ่ายคาดการณ์ไว้ แม้ก่อนหน้านั้นกลุ่มภราดรภาพมุสลิมเรียกร้องให้ประชาชนงดออกเสียงและโจมตีว่า การลงประชามติเป็นส่วนหนึ่งของการรัฐประหารโค่นโมฮัมเหม็ด มอร์ซี ประธานาธิบดีคนแรกของอียิปต์ที่มาจากการเลือกตั้งอย่างเสรี รวมทั้งเป็นการรื้อฟื้นรัฐตำรวจ

กลุ่มภราดรภาพมุสลิมถูกรัฐบาลประกาศว่า เป็นองค์กรก่อการร้ายเมื่อวันที่ 25 ธันวาคมที่ผ่านมา ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของความพยายามในการกำจัดขบวนการอิสลามิสต์ที่ผงาดขึ้นมามีอำนาจทางการเมืองในอียิปต์ นับแต่ที่ ฮอสนี มูบารัค ผู้นำเผด็จการถูกโค่นล้มเมื่อต้นปี 2011

นายทหารที่ใกล้ชิดเผยว่า พล.อ.อับเดล ฟัตตาห์ อัล-ซิซี ผู้บัญชาการทหารบกของอียิปต์ที่เป็นแกนนำในการปลดมอร์ซีเมื่อเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา จะติดตามผลการลงประชามติครั้งนี้อย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะจำนวนผู้ออกมาใช้สิทธิ ระหว่างชั่งใจว่าจะลงสมัครชิงตำแหน่งประธานาธิบดีในการเลือกตั้งที่คาดว่าจะมีขึ้นปลายปีนี้หรือไม่

ซิซีที่คนมากมายมองว่า เป็นผู้ทรงอิทธิพลที่สุดในอียิปต์ที่จะสามารถฟื้นเสถียรภาพของประเทศได้ ให้สัมภาษณ์เมื่อสุดสัปดาห์ที่แล้วว่า พร้อมลงสมัครหากได้รับการสนับสนุนจากประชาชนมากพอ และการลงประชามติครั้งนี้ถือเป็นบททดสอบรูปธรรมครั้งแรก

อย่างไรก็ดี หากซิซีได้เป็นผู้นำประเทศ จะเท่ากับอียิปต์กลับสู่ยุคที่ควบคุมโดยคนจากกองทัพ และอาจทำลายความหวังในการสร้างความสมานฉันท์ทางการเมืองกับกลุ่มอิสลามิสต์

ขณะเดียวกัน หนังสือพิมพ์ของรัฐบาลต่างยกย่องการลงประชามติครั้งนี้ เป็นต้นว่า อัล-อาห์รัมที่รายงานว่า ผู้ลงคะแนน 90% สนับสนุนรัฐธรรมนูญฉบับใหม่

ทั้งนี้ วันอังคาร (14) มีการปะทะกันในหลายๆ จุด ระหว่างผู้สนับสนุนกับผู้ต่อต้านมอร์ซีและตำรวจ ส่งผลให้มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 9 คน แต่ไม่มีรายงานผู้เสียชีวิตในวันต่อมา ขณะที่กระทรวงมหาดไทยรายงานว่า มีผู้ถูกจับกุมอย่างน้อย 444 คนจากการประท้วงและขัดขวางการลงประชามติ

นอกจากนั้น รัฐบาลยังคุมขังนักเคลื่อนไหวอิสลามิสต์และกลุ่มฆราวาสนิยมที่ต่อต้านทหาร เป็นจำนวนมากในช่วงหลายสัปดาห์ที่ผ่านมา ซึ่งรวมถึงบุคคลที่มีบทบาทในการปลุกกระแสต่อต้านมูบารัคในปี 2011

รัฐบาลนั้นต้องการให้ประชาชนออกมาใช้สิทธิให้มากกว่า 33% ของผู้มีสิทธิเลือกตั้งที่ลงทะเบียนไว้ 53 ล้านคน ซึ่งเป็นจำนวนที่ไปลงประชามติรับรองรัฐธรรมนูญภายใต้มอร์ซีในปี 2012 โดยในครั้งนั้นมี 64% โหวตสนับสนุน

ทั้งนี้ หากชาวอียิปต์ออกมาใช้สิทธิอย่างท่วมท้นจะถือเป็นข้อพิสูจน์ว่า ประชาชนเห็นชอบกับการปลดมอร์ซี รวมทั้งเพิ่มความชอบธรรมให้แก่รัฐบาลรักษาการ ซึ่งให้คำมั่นว่าหากรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ผ่านการรับรอง จะจัดการเลือกตั้งสมาชิกรัฐสภาและประธานาธิบดีต่อไป โดยคาดว่าจะมีการประกาศผลการลงประชามติอย่างเป็นทางการในวันเสาร์นี้ (18)

ทางด้านจอห์น เคร์รี รัฐมนตรีต่างประเทศของสหรัฐฯ แสดงความหวังว่า การลงประชามติของอียิปต์จะเป็นไปอย่างโปร่งใสและเชื่อถือได้ ซึ่งเป็นเรื่องที่ยังต้องติดตามต่อไป

นอกจากนั้น ในวันอังคาร กระทรวงการต่างประเทศแดนอินทรียังแถลงว่า ร่างกฎหมายที่คาดว่ารัฐสภาจะลงมติรับรองในวันศุกร์ (17) จะอนุญาตให้ทำเนียบขาวยกเลิกการระงับความช่วยเหลือ 1,500 ล้านดอลลาร์ หากพิสูจน์ได้ว่า อียิปต์จัดการลงประชามติรับรองรัฐธรรมนูญและดำเนินการเพื่อสนับสนุนการผ่องถ่ายสู่ระบอบประชาธิปไตย

ทว่า สถาบันศึกษาสิทธิมนุษยชนแห่งไคโร วิจารณ์สื่ออียิปต์ว่า ปลุกเร้าความเกลียดชังต่อภราดรภาพมุสลิม และสร้างบรรยากาศในการขู่กรรโชก ขณะที่คาร์เนกี้ เอนดาวเมนท์ ฟอร์ อินเตอร์เนชันแนล พีซในวอชิงตัน เตือนความเสี่ยงจากการที่นานาชาติหยิบยื่นความชอบธรรมให้แก่กระบวนการที่ไม่เป็นประชาธิปไตยและไม่ชอบธรรมในอียิปต์