เอเอฟพี - สหรัฐฯเมื่อวันจันทร์ (25) ออกมาประณามจีน ต่อพฤติกรรมยั่วยุที่ไม่จำเป็น หลังปักกิ่งประกาศ “เขตแสดงตนเพื่อการป้องกันภัยทางอากาศ” ซึ่งครอบคลุมพื้นที่ส่วนใหญ่ของทะเลจีนตะวันออก ในความเคลื่อนไหวที่โหมกระพือความตึงเครียดกับญี่ปุ่น
“ถ้อยแถลงจากรัฐบาลจีนคือการยั่วยุโดยไม่จำเป็น” จอสช์ เออร์เนสต์ บอกกับผู้สื่อข่าวขณะอยู่บนเครื่องบินแอร์ฟอร์ซวัน “ข้อพิพาทระดับภูมิภาคเป็นส่วนหนึ่งของโลกและข้อพิพาทเหล่านั้นควรคลี่คลายด้วยวิธีทางการทูต” เขากล่าว “ในการคลี่คลายปัญหากรณีพื้นที่ทับซ้อน การยั่วยุและการใช้โวหารที่ลุกลามบานปลายไม่ควรถูกนำมาเกี่ยวข้อง”
ในวันเสาร์ (26) จีนประกาศเขตแสดงตนเพื่อการป้องกันภัยทางอากาศ (ADIZ) ซึ่งกำหนดให้เครื่องบินทุกลำที่บินผ่านพื้นที่น่านฟ้าทะเลจีนตะวันออกในบริเวณที่แดนมังกรกำหนด ต้องแสดงตัวตนด้วยการระบุสัญชาติ ส่งแผนการบิน และคงการสื่อสารผ่านระบบวิทยุสองทางเอาไว้
เขต ADIZ ของจีนนี้ ครอบคลุมหมู่เกาะเล็กๆ ที่ญี่ปุ่นควบคุมอยู่และเรียกชื่อว่า เซงกากุ โดยที่จีนอ้างสิทธิ์เช่นกันและขนานนามว่าเตี้ยวอี๋ว์ โดยที่บริเวณตรงนี้พวกเรือและเครื่องบินของญี่ปุ่นกับจีนก็ได้มีการเคลื่อนไหวไล่ตามกันไปมา ในการเผชิญหน้าที่เสี่ยงต่อการคำนวณผิดพลาดหรืออุบัติเหตุซึ่งจะทำให้ความขัดแย้งลุกลาม และดึงอเมริกาเข้ามาเกี่ยวข้องด้วยอย่างเลี่ยงไม่ได้
นายชินโสะ อาเบะ นายกรัฐมนตรีญี่ปุ่นบอกกับรัฐสภาว่ารู้สึกกังวลอย่างยิ่ง เนื่องจากมันเป็นกฎที่อันตรายซึ่งอาจก่อผลลัพธ์เลวร้ายโดยไม่เจตนา หลังจากในวันเดียวกัน กระทรวงการต่างประเทศญี่ปุ่น ประกาศย้ำว่าไม่ยอมรับมาตรการฝ่ายเดียวของจีน พร้อมทั้งเรียก เฉิง หย่งหวา เอกอัครราชทูตจีนเข้ารับฟังการเรียกร้องให้ยกเลิกมาตรการดังกล่าวซึ่งมีผลตั้งแต่วันเสาร์ที่ผ่านมา ทว่า กลับถูกตอกหน้าว่า โตเกียวต่างหากที่ควรยกเลิก “ข้อเรียกร้องไร้เหตุผล”
แต่ขณะเดียวกันเอกอัครราชทูตญี่ปุ่นประจำกรุงปักกิ่ง ก็ถูกกระทรวงการต่างประเทศจีนเรียกตัวไปพบ เพื่อแจ้งให้ทราบว่า แดนอาทิตย์อุทัยไม่ควรที่จะแสดง “ความคิดเห็นอย่างไร้ความรับผิดชอบ” เกี่ยวกับการจัดตั้งเขต ADIZ ของแดนมังกร
ไม่เพียงเท่านั้น กระทรวงกลาโหมจีนแถลงว่า ได้ยื่นเรื่องประท้วงคำวิจารณ์ของวอชิงตันและโตเกียวผ่านสถานทูตอเมริกันและญี่ปุ่น โดยยืนยันว่า เขตป้องกันภัยทางอากาศใหม่ของจีนนี้ เป็นไปตามกฎบัตรสหประชาชาติและกฎหมายระหว่างประเทศ และเรียกร้องว่า วอชิงตันต้องไม่เข้าข้างฝ่ายหนึ่งฝ่ายใด ไม่แสดงความคิดเห็นอย่างไม่เหมาะสม และไม่ส่งสัญญาณผิดๆ แก่โตเกียว รวมทั้งไม่กระตุ้นให้เกิดพฤติกรรมสุ่มเสี่ยง
ส่วนถ้อยแถลงของ เออร์เนสต์ มีออกมาเพียง 2 วัน หลังจากจอห์น เคร์รี รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ ประกาศเมื่อวันเสาร์ว่า วอชิงตันกังวลอย่างมากกับมาตรการของจีนที่เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุที่ไม่ตั้งใจซึ่งอาจลุกลามรุนแรง ขณะที่ ชัค เฮเกล รัฐมนตรีกลาโหมอเมริกันย้ำว่า เกาะเซงกากุนั้นอยู่ในข่ายความคุ้มครองตามสนธิสัญญาความมั่นคงสหรัฐฯ-ญี่ปุ่น ซึ่งหมายความว่าวอชิงตันจะเข้าปกป้องคุ้มครองโตเกียวในกรณีที่ดินแดนนี้ถูกโจมตี