“สหรัฐฯ-อัฟกานิสถาน” บรรลุร่างข้อตกลงความมั่นคงทวิภาคี

เอเอฟพี - สหรัฐฯ และอัฟกานิสถานได้บรรลุร่างข้อตกลงความมั่นคง ซึ่งจะกำหนดทิศทางการทำงานของทหารอเมริกันในอัฟกานิสถาน ภายหลังจากที่นาโตถอนกำลังออกไปในช่วงสิ้นปี 2014 รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ แถลงวานนี้ (20)

ข้อตกลงดังกล่าวถูกประกาศออกมาเพียงไม่กี่ชั่วโมง ก่อนที่การประชุมสภาผู้นำชนเผ่าในอัฟกานิสถาน “โลยา จีร์กา” จะเริ่มขึ้นในวันนี้ (21)

ประธานาธิบดีฮามิด คาร์ไซ แห่งอัฟกานิสถาน ดูเหมือนจะยอมรับข้อเรียกร้องของสหรัฐฯ ซึ่งขอให้ทหารอเมริกันไม่ต้องถูกไต่สวนโดยศาลท้องถิ่น ไม่ว่าจะถูกกล่าวหาว่ากระทำความผิดใดก็ตาม ซึ่งที่ผ่านมาประเด็นนี้ถือเป็นอุปสรรคสำคัญที่ทำให้ทั้งสองฝ่ายเจรจากันไม่ได้ตลอดรอดฝั่งเสียที

“คืนนี้เราทั้งสองประเทศได้บรรลุร่างข้อตกลงความมั่นคง ซึ่งจะถูกส่งไปให้สภา โลยา จีร์กา ของอัฟกานิสถานพิจารณา” จอห์น เคร์รี รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ แถลงที่กรุงวอชิงตัน

เงื่อนไขในข้อตกลงฉบับนี้กำหนดให้ทหารอเมริกันซึ่งจะอยู่ช่วยฝึกฝนกองกำลังความมั่นคงอัฟกานิสถานและสานต่อภารกิจกวาดล้างกลุ่มอัลกออิดะห์หลังปี 2014 ขึ้นตรงต่อกระบวนการยุติธรรมของสหรัฐฯ เท่านั้น

ข้อตกลงความมั่นคงทวิภาคี (BSA) กับวอชิงตันถือว่ามีความสำคัญยิ่งต่อความมั่นคงของอัฟกานิสถานเอง หลังจากที่กลุ่มตอลิบานได้ยกระดับการก่อเหตุรุนแรงในปีนี้อย่างชนิดที่ไม่เคยปรากฏมาก่อนตั้งแต่ปี 2010 ตามข้อมูลจากองค์การสหประชาชาติ

ข้อตกลงความมั่นคงระหว่างสหรัฐฯ กับอิรักล้มเหลวไม่เป็นท่าในปี 2011 หลังเกิดการถกเถียงอย่างหนักว่าทหารอเมริกันที่ก่ออาชญากรรมควรจะถูกไต่สวนโดยศาลท้องถิ่นหรือศาลอเมริกา และสุดท้ายวอชิงตันต้องตัดสินใจถอนทหารออกไปจากอิรักในที่สุด

อย่างไรก็ดี ร่างข้อตกลงที่เผยแพร่ในเว็บไซต์กระทรวงการต่างประเทศอัฟกานิสถานระบุชัดเจนว่า คาบูลยินยอมให้สหรัฐฯ “มีสิทธิเด็ดขาดในการใช้อำนาจศาล” พิจารณาความผิดของทหารอเมริกัน โดยให้มีผลบังคับใช้ “จนถึงสิ้นปี 2024 หรือนานกว่านั้น” เว้นแต่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งจะขอยกเลิก

โฆษกกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐฯ ย้ำว่า เอกสารที่เผยแพร่ออกมานั้นเป็นเพียง “ร่างข้อตกลง” ที่อาจจะมีการเปลี่ยนแปลงได้

ปัจจุบันยังมีทหารนาโตประจำการอยู่ในอัฟกานิสถานราว 75,000 นาย ซึ่งทั้งหมดจะเดินทางกลับประเทศของตนหลังสิ้นปี 2014 แต่ในส่วนของสหรัฐฯ เองนั้นยังต้องรอประกาศจากประธานาธิบดี บารัค โอบามา ว่าจะยังคงทหารอเมริกันไว้จำนวนเท่าใด

ข้อตกลงฉบับนี้ระบุว่า แม้ปฏิบัติการกวาดล้างเครือข่ายอัลกออิดะห์ของสหรัฐฯ อาจจะเหมาะสมในแง่ของการต่อต้านลัทธิก่อการร้าย ทว่าทั้งสองฝ่ายจะต้องร่วมมือกันอย่างใกล้ชิดเพื่อปกป้องผลประโยชน์ซึ่งกันและกัน “และสหรัฐฯ จะต้องไม่ปฏิบัติการฝ่ายเดียว”

ข้อตกลงไม่ได้ระบุชัดเจนว่า อนุญาตให้ทหารอเมริกันตรวจค้นบ้านเรือนประชาชนได้หรือไม่ แต่ก่อนหน้านี้ ไอมาล ไฟซี โฆษกประจำตัวของ คาร์ไซ ได้ออกมาแถลงเมื่อวันอังคาร (19) ว่า คาบูลยินยอมให้ทหารสหรัฐฯ ตรวจค้นบ้านเรือนได้ “เฉพาะในสถานการณ์ไม่ปกติ” ซึ่งอาจเป็นภัยคุกคามต่อชีวิตพลเมือง