สหรัฐฯ ขีดเส้นตาย “สิ้นปี” ให้อัฟกานิสถานลงนามข้อตกลงความมั่นคง หลัง “คาร์ไซ” ทำยึกยัก

รอยเตอร์ - ทำเนียบขาวระบุข้อตกลงความมั่นคงทวิภาคี (BSA) กับอัฟกานิสถานจะต้องลงนามให้เรียบร้อยภายในสิ้นปี 2013 หลังจากที่ประธานาธิบดีฮามิด คาร์ไซ แห่งอัฟกานิสถานออกมาเปรยวานนี้ (21) ว่า ควรรอให้ศึกเลือกตั้งประธานาธิบดีอัฟกันในเดือนเมษายนปีหน้าผ่านพ้นไปเสียก่อน

วันพุธที่ผ่านมา (20) รัฐมนตรีต่างประเทศสหรัฐฯ จอห์น เคร์รี ยืนยันว่าวอชิงตันกับคาบูลได้สรุปเนื้อหาของข้อตกลงเป็นที่เรียบร้อยแล้ว แต่ท่าทีลังเลของผู้นำอัฟกานิสถานครั้งนี้ก็ทำให้หลายฝ่ายเริ่มกังวลถึงอนาคตที่ไม่แน่นอน และอาจเป็นชนวนเหตุให้ความสัมพันธ์ 2 ชาติกลับมาตึงเครียดใหม่

คาร์ไซ ได้กล่าวต่อบรรดาผู้นำชนเผ่าและนักการเมือง 2,500 คนจากทั่วทั้งอัฟกานิสถาน ซึ่งเดินทางมาร่วมประชุมสภา “โลยา จีร์กา” ในเมืองหลวง เพื่อพิจารณาว่าควรอนุญาตให้ทหารอเมริกันอยู่ปฏิบัติภารกิจในอัฟกานิสถานต่อไป หลังการถอนกำลังของนาโตในปี 2014 หรือไม่

ทั้งนี้ หากปราศจากข้อตกลงความมั่นคงทวิภาคี สหรัฐฯ ก็จะต้องถอนทหารทั้งหมดออกจากอัฟกานิสถานในช่วงสิ้นปี 2014 และปล่อยให้กองกำลังความมั่นคงอัฟกันรับหน้าที่ปราบปรามกลุ่มตอลิบานต่อไปด้วยตนเอง

ผู้นำอัฟกานิสถานกล่าวต่อที่ประชุมวานนี้ (21) ว่า การลงนามข้อตกลงซึ่งจะกำหนดสถานะของทหารอเมริกันควรรอให้การเลือกตั้งประธานาธิบดีในเดือนเมษายน ปี 2014 ผ่านไปเสียก่อน

“ข้อตกลงฉบับนี้ควรลงนามภายหลังจากที่การเลือกตั้งได้เกิดขึ้นแล้วอย่างถูกต้อง เหมาะสม และมีเกียรติ” คาร์ไซกล่าวต่อที่ประชุมผู้นำอาวุโส โดยตัวเขาเองนั้นไม่มีสิทธิลงสมัครรับเลือกตั้งในปี 2014 ตามเงื่อนไขรัฐธรรมนูญ

เจมส์ ด็อบบินส์ ผู้แทนพิเศษสหรัฐฯ ประจำอัฟกานิสถานและปากีสถาน ให้สัมภาษณ์ในรายการ Newshour ทางสถานีโทรทัศน์พีบีเอสว่า การบรรลุข้อตกลงอย่างรวดเร็วที่สุดนั้นเป็นเรื่องสำคัญ เพื่อที่สหรัฐฯ จะได้เตรียมการสำหรับภารกิจในอัฟกานิสถานต่อไป

“ผมคิดว่าหากการลงนามล่าช้าไปจนถึงเดือนเมษายน เราทั้ง 2 ฝ่ายจะปฏิบัติตามพันธกรณีได้ลำบากขึ้น... และเป็นการยากสำหรับประเทศอื่นๆ ที่จะเข้าร่วมด้วย ผมเชื่อว่ามันจะส่งผลเสียระยะยาวต่อความช่วยเหลือที่อัฟกานิสถานจะได้รับจากนานาชาติ” ด็อบบินส์กล่าว

ด้านโฆษกทำเนียบขาว โจช เออร์เนสต์ ก็ออกมาแถลงเช่นกันว่า ประธานาธิบดีบารัค โอบามา ต้องการให้รัฐบาลอัฟกานิสถานลงนามข้อตกลงความมั่นคงทวิภาคีภายในสิ้นปีนี้ และโอบามาจะเริ่มตัดสินใจเกี่ยวกับการคงทหารอเมริกันไว้ในอัฟกานิสถานก็ต่อเมื่อคาบูลยอมรับข้อตกลงแล้วเท่านั้น

เวลานี้ โอบามายังไม่ได้ตัดสินใจว่าจะทิ้งทหารอเมริกันบางส่วนไว้ในอัฟกานิสถานหลังปี 2014 หรือไม่ แต่หากเป็นเช่นนั้นก็คงจะใช้ทหาร “เพียงไม่กี่พันนาย” เออร์เนสต์ระบุ

เจ้าหน้าที่อาวุโสของอัฟกานิสถานซึ่งไม่ประสงค์ออกนามเผยว่า เหตุที่ คาร์ไซ ต้องการยื้อเวลาออกไปก่อนก็เพื่อให้มั่นใจว่า ต่างชาติจะไม่เข้ามาแทรกแซงการเลือกตั้งประธานาธิบดี ขณะที่ ไอมาล ไฟซี โฆษกประจำตัว คาร์ไซ ก็ออกมายอมรับเช่นนั้น พร้อมระบุด้วยว่า ร่างข้อตกลงความมั่นคงทวิภาคีกับสหรัฐฯ จะต้องผ่านความเห็นชอบจากสภาผู้ปกครองชนเผ่าและรัฐสภาเสียก่อน

“เมื่อรัฐบาลเกิดความมั่นใจในสันติภาพ ความมั่นคง และการเลือกตั้งที่โปร่งใสแล้ว ประธานาธิบดี คาร์ไซ ก็จะลงนามในข้อตกลงความมั่นคงทวิภาคีกับสหรัฐฯ หากว่ามันผ่านความเห็นชอบจาก โลยา จีร์กา และรัฐสภา” ไฟซีระบุ โดยไม่ได้อธิบายว่าคาร์ไซจะลงนามได้อย่างไรหากอัฟกานิสถานได้ประธานาธิบดีคนใหม่แล้ว

เคต คลาร์ก จากสถาบันเครือข่ายนักวิเคราะห์อัฟกานิสถานในกรุงคาบูล ชี้ว่าประธานาธิบดี คาร์ไซ ไม่อยากจะเอาตัวไปพัวพันกับข้อตกลงดังกล่าว ซึ่งเป็นการเปิดไฟเขียวให้ทหารต่างชาติสามารถอยู่บนแผ่นดินอัฟกานิสถานได้ต่อไป

“ประธานาธิบดีคาร์ไซไม่ต้องการเป็นเจ้าของข้อตกลงฉบับนี้... เขาจึงโยนความรับผิดชอบไปให้สภาผู้ปกครองชนเผ่าโลยา จีร์กา ตัดสินใจแทนว่าจะเอาอย่างไร”