“โอบามา” นัดเจรจาผู้นำ “รีพับลิกัน” ซื้อเวลาขยายเพดานหนี้ช่วงสั้น

เอเจนซีส์ - “โอบามา” เปิดทำเนียบขาวพบผู้นำรีพับลิกันเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่เกิดวิกฤตปิดหน่วยงานรัฐบาลกลางอเมริกันเป็นเวลา 10 วันแล้ว โดยดูเหมือนจะมีความพยายามผ่านมาตรการเฉพาะหน้าให้สหรัฐฯสามารถกู้ยืมต่อไปอีกเป็นระยะเวลาสั้นๆ เพื่อเป็นการซื้อเวลาสำหรับการเจรจาต่อรองมาตรการระยะยาวกันต่อไป อย่างไรก็ตาม ทั้งสองฝ่ายยังแสดงท่าทีไว้เชิงและดื้อดึง แม้มีเวลาอีกเพียงสัปดาห์เดียวในการป้องกันไม่ให้อเมริกาผิดนัดชำระหนี้ครั้งแรกในประวัติศาสตร์ ซึ่งล่าสุดทั้งเวิลด์แบงก์และโออีซีดีออกคำเตือนว่า จะส่งผลกระทบร้ายแรงทั่วถึงทั้งกับประเทศเศรษฐกิจก้าวหน้าและตลาดเกิดใหม่

การนัดหมายประชุมกันที่ทำเนียบขาวในวันพฤหัสบดี (10) คราวนี้ มีขึ้นขณะที่ผู้นำรีพับลิกันในสภาผู้แทนราษฎร แสดงความสนใจที่จะผลักดันมาตรการขยายเพดานการก่อหนี้ระยะสั้นๆ เพื่อผ่อนคลายความปั่นป่วนในตลาดการเงิน อีกทั้งเป็นการซื้อเวลาสำหรับการเจรจาต่อรองเพื่อหาทางออกจากวิกฤต “ชัตดาวน์” หรือการปิดหน่วยงานบางแห่งของรัฐบาลกลางที่ล่วงเข้าสู่วันที่ 10 ตลอดจนการที่สหรัฐฯอาจจะต้องผิดนัดชำระหนี้ครั้งแรกในประวัติศาสตร์ในวันที่ 17 ที่จะถึงนี้

เป็นที่คาดว่า มาตรการขยายเพดานการก่อหนี้ เพื่อยืดเวลาให้รัฐบาลสหรัฐฯยังคงมีความสามารถที่จะกู้ยืมได้ต่อไปเป็นระยะสั้นๆ นี้ จะเป็นหัวข้อหารือหลักในการประชุมแบบปิดลับของพวกส.ส.รีพับลิกันในช่วงเช้าวันพฤหัสบดี อย่างไรก็ดี ยังไม่เป็นที่ชัดเจนว่า เหล่าผู้นำของพรรคนี้จะเสนอให้ยืดเวลาไปแค่ไม่กี่สัปดาห์หรือไม่กี่เดือน ตลอดจนจะมีการยื่นเงื่อนไขอะไรแนบไปกับร่างกฎหมายนี้หรือไม่ โดยที่กลุ่มอนุรักษ์นิยมในรีพับลิกันยังคงผลักดันไม่ลดละให้จอห์น โบห์เนอร์ ส.ส.รีพับลิกันที่เป็นประธานสภาผู้แทนราษฎร เพิ่มเงื่อนไขนอกเหนือจากสิ่งที่ประธานาธิบดีบารัค โอบามา ประกาศออกมาแล้วว่าจะยอมรับ

ขณะเดียวกัน รัฐมนตรีคลัง จาค็อบ ลูว์ มีกำหนดไปให้การต่อคณะกรรมาธิการการคลังของวุฒิสภา ซึ่งเป็นที่คาดว่า เขาจะตอกย้ำจุดยืนของคณะรัฐบาลที่เร่งเร้าให้รัฐสภาดำเนินการเพื่อให้หน่วยงานของรัฐบาลกลางกลับมาเปิดทำงานได้อีกครั้ง รวมทั้งอนุมัติเพิ่มเพดานการก่อหนี้ ก่อนที่โอบามาจะยอมเจรจาเรื่องปัญหาการขาดดุลงบประมาณเป็นเวลายาวนานแล้วของประเทศ

การถกเถียงเรื่องการเพิ่มเพดานการก่อหนี้ของรัฐบาลสหรัฐฯ ได้ส่งผลให้ตลาดหุ้นร่วง อัตราผลตอบแทนพันธบัตรคลังระยะ 1 ปีพุ่งทะยาน และกระตุ้นให้ฟิเดลลิตี อินเวสต์เมนท์ ผู้จัดการกองทุนรวมในตลาดเงินรายใหญ่ที่สุดของอเมริกา ตัดสินใจขายพันธบัตรของรัฐบาลที่ครบกำหนดไถ่ถอนในช่วงกลางเดือนนี้ ซึ่งเป็นเส้นตายที่คองเกรสจะต้องอนุมัติการเพิ่มเพดานการก่อหนี้ของรัฐบาล 16.7 ล้านล้านดอลลาร์ ไม่เช่นนั้นก็เท่ากับปล่อยให้ประเทศต้องผิดนัดชำระหนี้

ทั้งนี้ วันพุธที่ผ่านมา (9) ทำเนียบขาวและสภาต่างวิ่งวุ่นเพื่อหาทางผ่าทางตันงบประมาณและเพดานการก่อหนี้ ทว่า ไม่มีความคืบหน้าเป็นชิ้นเป็นอันใดๆ

โอบามานั้นพบกับ ส.ส.ที่สังกัดพรรคเดโมเครตในทำเนียบขาว โดยประกาศว่า ยังคงต้องการให้มีการขยายเพดานการก่อหนี้ระยะยาวมากกว่า แต่ก็พร้อมลงนามในข้อตกลงระยะสั้นเพื่อให้โบห์เนอร์มีเวลาไปจัดการกับ "ทีปาร์ตี” หรือกลุ่มอนุรักษ์นิยมสุดขั้วภายในรีพับลิกัน

ทางด้านกลุ่มอนุรักษนิยมในรีพับลิกันรับฟังแผนการของพอล ไรอัน ประธานคณะกรรมาธิการงบประมาณสภาผู้แทนฯ เกี่ยวกับแผนการขยายเพดานการก่อหนี้ 4-6 สัปดาห์ ควบคู่กับการหารือข้อตกลงงบประมาณอย่างครอบคลุมยิ่งขึ้น ซึ่งอาจรวมถึงการยุติการลดงบประมาณด้านกลาโหมและหน่วยงานภายในประเทศ แล้วหันไปตัดหั่นโครงการด้านสวัสดิการ เช่น ระบบประกันสุขภาพ รวมทั้งระบบภาษีที่วุ่นวายซับซ้อน

พวกผู้สังเกตการณ์ต่างชี้ว่า ข้อเสนอของไรอัน อดีตผู้สมัครชิงตำแหน่งรองประธานาธิบดีของรีพับลิกัน เป็นการบ่งชี้ให้เห็นว่า เหล่าผู้นำรีพับลิกันในสภาล่างปรับเปลี่ยนท่าที โดยผ่อนคลายการเรียกร้องตั้งเงื่อนไขให้ยกเลิกหรือชะลอการบังคับใช้กฎหมายปฏิรูประบบสาธารณสุข หรือ “โอบามาแคร์” แล้วหันไปเน้นด้านการควบคุมการขาดดุลงบประมาณโดยรวมแทน ทั้งนี้สมาชิกรีพับลิกันบางคนคาดหวังว่า ข้อเสนอนี้จะทำให้พรรคตีตื้นกลับมาถือไพ่เหนือกว่าในศึกการเมืองครั้งนี้

ขณะเดียวกัน การประชุมระหว่างแกนนำในสภาล่างของทั้งสองพรรคในช่วงกลางวันวันพุธ ยังคงไม่มีความคืบหน้าใดๆ นอกจากนั้นโอบามากับโบห์เนอร์ยังตกลงกันไม่ได้เกี่ยวกับรายชื่อผู้เข้าประชุมในทำเนียบขาววันพฤหัสบดีด้วยซ้ำ

โอบามานั้นต้องการเชิญ ส.ส.รีพับลิกันทุกคน แต่โบห์เนอร์เจาะจงเลือกเฉพาะสมาชิกอาวุโส 18 คน เนื่องจากกลัวว่า ประธานาธิบดีอาจกล่อมให้ลูกพรรคบางคนแตกแถว

เจย์ คาร์นีย์ โฆษกทำเนียบขาว แหวกประเพณีออกมาแถลงวิจารณ์ทันทีเรื่องที่โบห์เนอร์กีดกันกลุ่มทีปาร์ตี้ไม่ให้เข้าประชุม โดยแจกแจงว่า โอบามาคิดว่าจำเป็นต้องพูดคุยโดยตรงกับผู้ที่บีบประเทศเข้าสู่วิกฤตเศรษฐกิจเกี่ยวกับการปิดหน่วยงานรัฐบางส่วน และการผิดนัดชำระหนี้ที่จะส่งผลร้ายแรงต่อเศรษฐกิจ

ความกังวลเกี่ยวกับเรื่องนี้มีน้ำหนักมากขึ้น หลังจากจิม ยัง คิม ประธานธนาคารโลกออกมาเตือนว่า แค่เพียงความเสี่ยงที่อเมริกาจะผิดนัดชำระหนี้ก็สามารถส่งผลกระทบรุนแรงต่อตลาดเกิดใหม่และประชาชนที่ยากไร้ที่สุดของโลก โดยมีองค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา (โออีซีดี) ขานรับว่า การผิดนัดชำระหนี้ของสหรัฐฯ อาจทำให้ประเทศเศรษฐกิจชั้นนำส่วนใหญ่กลับสู่ภาวะถดถอยในปีหน้า และสร้างความเสียหายใหญ่หลวงต่อตลาดเกิดใหม่

ศึกการเมืองในวอชิงตันส่งผลกระทบทางลบต่อทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้อง แต่รีพับลิกันดูเหมือนจะเจอหนักกว่า โดยผลสำรวจของแกลลัประบุว่า คะแนนนิยมของรีพับลิกันตกต่ำทำสถิติอยู่ที่ 28% ขณะที่โพลของสำนักข่าวเอพีระบุว่า คะแนนนิยมของรัฐสภาทั้งชุดดิ่งฮวบอยู่ที่ 5% และคนอเมริกันกว่า 60% โทษรีพับลิกันว่าเป็นต้นเหตุทางตันทางการเมืองครั้งนี้