“เชื้อเพลิงนิวเคลียร์” ถึงญี่ปุ่นแล้ว! หลังล่าช้านับปี เพราะโศกนาฏกรรมที่ฟูกูชิมะ

เอเอฟพี/เอเจนซีส์ - เรือที่บรรทุกเชื้อเพลิงนิวเคลียร์แปรสภาพ ที่มีหน่วยรักษาความปลอดภัยติดอาวุธคอยคุ้มกันเดินทางออกจากท่าเรือฝรั่งเศส มาถึงท่าเรือญี่ปุ่นเมื่อวันพฤหัสบดี (27 มิ.ย.) ผู้สื่อข่าวเอเอฟพีรายงาน แม้ว่าเตาปฏิกรณ์นิวเคลียร์เกือบทั้งหมดในญี่ปุ่นยังคงถูกปิดใช้งาน

สินค้าเชื้อเพลิงออกไซด์ผสม (MOX) ซึ่งมีพลูโตเนียมและยูเรเนียมผสมเข้าด้วยกันที่บรรทุกมาในเรือลำนี้ คือเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ชนิดแรกที่ถูกส่งมาญี่ปุ่นตั้งแต่เกิดภัยพิบัตินิวเคลียร์ที่ฟูกูชิมะ ซึ่งมีสาเหตุมาจากแผ่นดินไหวและคลื่นสึนามิเมื่อเดือนมีนาคม 2011

เรือบรรทุกเชื้อเพลิงลำนี้ออกจากท่าเรือแชร์บูร์กของฝรั่งเศส โดยมุ่งหน้ามาที่ญี่ปุ่นตั้งแต่กลางเดือนเมษายน อารีวา บริษัทพลังงานนิวเคลียร์สัญชาติฝรั่งเศสระบุ เรือลำนี้ได้รับการออกแบบเพื่อขนส่งวัสดุทางนิวเคลียร์โดยเฉพาะ อีกทั้งมีเรือติดอาวุธอีกลำหนึ่งคอยคุ้มกัน

แต่ไม่ได้มีการเปิดเผยเส้นทางที่ใช้ในการขนส่งอย่างชัดเจน

นักเคลื่อนไหวต่อต้านนิวเคลียร์และคนในท้องที่กล่าวว่า ได้วางแผนที่จะจัดการประท้วงขึ้นที่เขื่อนกันคลื่น ใกล้กับท่าเรือในเมืองทากาฮามะ ทางชายฝั่งทิศตะวันออกของภาคกลางของญี่ปุ่น สถานที่ตั้งโรงงานนิวเคลียร์ทากาฮามะ ซึ่งเป็นจุดหมายปลายทางของเชื้อเพลิง MOX เหล่านี้

ประเทศญี่ปุ่นแทบจะไม่มีแหล่งพลังงานเป็นของตนเอง และเกือบ 1 ใน 3 ของพลังงานไฟฟ้าที่ใช้ภายในประเทศก็ได้มาจากพลังงานจากนิวเคลียร์ จนกระทั่งเตาปฏิกรณ์ที่โรงไฟฟ้าฟูกูชิมะได้รับความเสียหาย

ขณะนี้เหลือเตาปฏิกรณ์ที่ยังเปิดใช้งานอยู่แค่ 2 เครื่อง จากจำนวนทั้งหมด 50 เครื่องซึ่งถูกปิดไว้เพื่อตรวจสอบความปลอดภัย หลังจากที่เกิดภัยพิบัติครั้งล่าสุด และไม่เคยกลับมาเปิดใช้งานอีกเพราะมีประชาชนออกมาต่อต้าน อีกทั้งมีมาตรการควบคุมใหม่ๆ ออกมา

ภายในเตาปฏิกรณ์ยูเรเนียมจะเกิดกระบวนการฟิชชันขึ้น ทำให้หลงเหลือผลพลอยได้เป็นส่วนผสมของยูเรเนียมและพลูโตเนียมที่ด้อยสมรรถนะ โดยส่วนผสมนี้สามารถนำมาผ่านกระบวนการเปลี่ยนเป็นเชื้อเพลิง MOX ได้ ซึ่งเชื้อเพลิง MOX นี้สามารถนำมาใช้กับเตาปฏิกรณ์เครื่องอื่นๆ เพื่อสร้างพลังงานให้มากขึ้น

ประเทศญี่ปุ่นได้สร้างโรงงานแปรสภาพเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ที่ใช้แล้วของตัวเอง ในจังหวัดอาโอโมริที่อยู่ทางภาคเหนือ แต่ได้เลื่อนกำหนดการที่จะเปิดดำเนินการออกไป เนื่องจากอุบัติเหตุเล็กน้อยต่างๆ ที่เกิดขึ้น และปัญหาทางด้านเทคนิค

ด้วยเหตุนี้ โตเกียวจึงต้องพึ่งพาชาติอื่นๆ อันได้แก่ อังกฤษและฝรั่งเศส เพื่อจัดการกับแร่พลูโตเนียมที่ประเทศเป็นผู้ผลิต

ทั้งนี้ พลูโตเนียมสามารถนำมาใช้ในการผลิตอาวุธนิวเคลียร์ได้ และมีความวิตกกันว่าแร่นี้อาจจะตกอยู่ในมือของระบอบปกครองอันธพาลและเหล่าองค์กรหัวรุนแรง ซึ่งอาจนำมาใช้ในทางที่เป็นอันตรายได้

จากรายงานที่รัฐบาลจัดทำเพื่อเสนอแก่ทบวงการปรมาณูระหว่างประเทศ (IAEA) ญี่ปุ่นมีแร่พลูโตเนียมหนักรวม 44.3 ตัน โดยที่ 35 ตันถูกส่งไปผ่านกระบวนการเปลี่ยนเป็นเชื้อเพลิง MOX ที่ฝรั่งเศสและอังกฤษ ในขณะที่ที่เหลืออีก 9.3 ตันยังถูกเก็บไว้ที่ญี่ปุ่น

โดยแรกเริ่มแล้วเชื้อเพลิงเหล่านี้จะต้องถูกส่งกลับมาที่ญี่ปุ่นในช่วงครึ่งปีแรกของปี 2011 แต่ภัยพิบัติที่เกิดขึ้นที่ฟูกูชิมะทำให้ต้องเลื่อนกำหนดในการส่งคืนออกไป และถูกเก็บไว้ที่ฝรั่งเศสก่อน

ตั้งแต่ ชินโซ อาเบะ นักธุรกิจผู้มองการณ์ไกลได้เข้ามาดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีของญี่ปุ่นเมื่อเดือนธันวาคม ปีที่แล้ว เขาก็ออกมาพูดย้ำความต้องการที่จะเปิดใช้เตาปฏิกรณ์นิวเคลียร์อีกครั้งอยู่เรื่อยๆ โดยอ้างว่าเพื่อเป็นการสร้างความมั่นคงทางด้านไฟฟ้าให้กับโรงงานอุตสาหกรรม ที่มีความต้องการด้านพลังงานอย่างมหาศาลของประเทศ

ทั้งนี้ทั้งนั้น เพื่อตอบสนองต่อความไม่ไว้วางใจที่ประชาชนมีต่อเทคโนโลยีนิวเคลียร์ รัฐบาลได้จัดตั้งหน่วยงานเฝ้าระวังนิวเคลียร์ขึ้นมาใหม่ ซึ่งได้ประกาศมาตรการใหม่ๆ ที่เข้มงวดยิ่งขึ้น เป็นต้นว่าการเสริมสร้างความแข็งแรงให้โรงไฟฟ้านิวเคลียร์สามารถต้านทานคลื่นสึนามิและแผ่นดินไหว

มาตรการเหล่านี้ หมายรวมถึง การที่หน่วยงานเฝ้าระวังจะปิดโรงนิวเคลียร์บางแห่งที่ตั้งอยู่ในบริเวณรอยเลื่อนของแผ่นเปลือกโลกที่ยังมีพลังเป็นการถาวร

ทางด้านฝ่ายต่อต้านพลังงานนิวเคลียร์ได้ออกมาเตือนถึงความเสี่ยงที่จะเกิดอุบัติเหตุขึ้นในญี่ปุ่น ซึ่งเป็นประเทศที่ประสบปัญหาแผ่นดินไหวรุนแรงที่สุดราว 20 เปอร์เซนต์จากแผ่นดินไหวรุนแรงทั้งหมด และควรยกเลิกการใช้พลังงานนิวเคลียร์ โดยหันมาใช้พลังงานทดแทนกันให้แพร่หลาย

ผู้ประท้วงยังโต้แย้งอีกว่าการขนส่งเชื้อเพลิง MOX ทางเรือไปทั่วโลก เป็นความเสี่ยงที่ไม่สามารถยอมรับได้เนื่องจากอาจเกิดอันตรายจากอุบัติเหตุหรือจากการโจมตีในระหว่างการเดินทาง

นอกจากนี้พวกเขายังระบุว่าการใช้เชื้อเพลิง MOX กันอย่างกว้างขวางจะเพิ่มอันตรายของการแพร่กระจายอาวุธนิวเคลียร์ โดยให้เหตุผลว่าว่า แร่พลูโตเนียมที่มีในเชื้อเพลิง MOX สามารถนำมาสกัดมาใช้เป็นอาวุธได้ง่ายกว่าแร่พลูโตเนียมทั่วไปที่มาจากแท่งเชื้อเพลิงนิวเคลียร์ใช้แล้ว