“ญี่ปุ่น” เร่งจีบอาเซียนเพื่อคาน “จีน” รมว.ไปมะนิลา-นายกฯ มาไทย-อิเหนา-ฮานอย

เอเจนซีส์ - ญี่ปุ่นเดินหน้ากระชับสัมพันธ์กับอาเซียน เพื่อคานอิทธิพลจีนที่กำลังแสดงท่าทีแข็งกร้าวต่อบรรดาประเทศเพื่อนบ้านมากขึ้นเรื่อยๆ โดยนอกจากนายกรัฐมนตรี ชินโซ อาเบะ มีกำหนดออกเดินทางเยือนต่างประเทศเป็นเที่ยวแรกนับแต่รับตำแหน่งคราวนี้ ด้วยการทัวร์เวียดนาม อินโดนีเซีย และไทยในสัปดาห์หน้าแล้ว เมื่อวันพฤหัสบดี (10) รัฐมนตรีต่างประเทศแดนอาทิตย์อุทัย ฟูมิโอะ คิชิดะ ยังเดินทางเยี่ยมเยียนฟิลิปปินส์ ซึ่งก็เป็นเที่ยวเดินทางสู่ต่างแดนเที่ยวแรกของเขาหลังจากเข้ารับตำแหน่งเช่นกัน

โยชิฮิเดะ ซูกะ เลขาธิการคณะรัฐมนตรีญี่ปุ่น แถลงเมื่อวันพฤหัสบดี อันเป็นการยืนยันรายงานข่าวก่อนหน้านี้ที่ว่า นายกรัฐมนตรีอาเบะจะเดินทางเยือนเวียดนาม อินโดนีเซีย และไทย ระหว่างวันที่ 16-19 ที่จะถึงนี้ ซึ่งจะเป็นการเยือนต่างประเทศเที่ยวแรกนับแต่เข้ารับตำแหน่งผู้นำฝ่ายบริหารของแดนอาทิตย์อุทัยเป็นรอบที่ 2 เมื่อเดือนที่แล้ว

ก่อนหน้านี้อาเบะเคยปรารภว่าต้องการเยือนอเมริกาเป็นประเทศแรกหลังเข้ารับตำแหน่ง เพื่อตอกย้ำความสำคัญของสัมพันธภาพโตเกียว-วอชิงตัน ทว่า กำหนดการของประธานาธิบดีบารัค โอบามา รัดตัวอย่างมาก เนื่องจากขณะนี้ผู้นำสหรัฐฯต้องเตรียมตัวทำพิธีสาบานตนเข้ารับตำแหน่งสมัยที่สอง, แถลงนโยบายแห่งชาติ และจัดตั้งคณะรัฐมนตรี ด้วยเหตุนี้ อาเบะจึงเลือกเดินทางมาประเทศอาเซียนแท

เลขาธิการคณะรัฐมนตรีญี่ปุ่นสำทับว่า แดนอาทิตย์อุทัยต้องการกระชับความร่วมมือกับประเทศอาเซียน เพื่อปกปักษ์รักษาสันติภาพและความมั่งคั่งของภูมิภาค ขณะที่สภาพแวดล้อมทางยุทธศาสตร์กำลังเปลี่ยนแปลงไป

โตเกียวนั้นมองว่า อาเซียนที่มีสมาชิก 10 ชาติและเป็นแรงขับเคลื่อนทางเศรษฐกิจที่สำคัญของเอเชีย จะสามารถช่วยคานอำนาจอิทธิพลที่กำลังเพิ่มมากขึ้นของจีนได้

ขณะที่ความสัมพันธ์ญี่ปุ่น-จีนอยู่ในภาวะสั่นคลอนอย่างรุนแรงนับแต่เดือนกันยายนปีที่แล้ว จากกรณีพิพาทด้านอธิปไตยเหนือหมู่เกาะในทะเลจีนใต้ที่ญี่ปุ่นเรียกว่าเซงกากุ และจีนเรียกว่าเตี้ยวอี๋ว์

ถึงแม้ซูกะพยายามกล่าวในการแถลงเมื่อวันพฤหัสบดีว่า การเดินทางของอาเบะไม่ได้มีเป้าหมายเพื่อคานอิทธิพลของพญามังกร ซึ่งระยะหลังมีกรณีพิพาทช่วงชิงดินแดนที่มีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ในทะเลจีนใต้อยู่บ่อยครั้ง กับหลายชาติสมาชิกอาเซียน โดยเฉพาะฟิลิปปินส์ และเวียดนาม

กระนั้น จากการที่ญี่ปุ่นกำลังได้รับผลกระทบทางเศรษฐกิจและความมั่นคงจากการบาดหมางกับจีนในเวลานี้ อาเบะจึงมีความพยายามเข้าหาประเทศอื่นๆ ในเอเชีย เป็นต้นว่า ส่งผู้แทนพิเศษไปเกาหลีใต้และรัสเซีย รวมทั้งส่งรัฐมนตรีต่างประเทศทัวร์ประเทศต่างๆ ในเอเชียอาคเนย์

ล่าสุดในวันพฤหัสบดี รัฐมนตรีต่างประเทศคิชิดะเดินทางไปยังกรุงมะนิลา ซึ่งถือเป็นการเยือนต่างประเทศเที่ยวแรกของเขาตั้งแต่ที่ขึ้นดำรงตำแหน่งนี้ หลังจากที่พรรคลิเบอรัล เดโมเครติก ปาร์ตี้ (แอลดีพี) ของอาเบะได้ชัยชนะในการเลือกตั้งและได้จัดตั้งรัฐบาลเมื่อเดือนที่แล้ว

คิชิดะขานรับคำแถลงของซูกะ โดยระบุว่าญี่ปุ่นต้องการกระชับสัมพันธ์กับฟิลิปปินส์เพื่อรับประกันสันติภาพในภูมิภาคท่ามกลางการเปลี่ยนแปลงอย่างใหญ่หลวงด้านสภาพแวดล้อมเชิงยุทธศาสตร์ และเพิ่มความร่วมมือในการกำหนดกรอบโครงสำหรับเอเชีย-แปซิฟิกที่มีสันติภาพและความมั่งคั่ง

เขากล่าวภายหลังพบกับอัลเบิร์ต เดล โรซาริโอ รัฐมนตรีต่างประเทศฟิลิปปินส์ว่า ในส่วนการเมืองและความมั่นคงนั้น สองประเทศตกลงหารือด้านนโยบายและส่งเสริมความร่วมมือทางทะเลและมาตรการอื่นๆ

ทั้งฟิลิปปินส์และญี่ปุ่นต่างมีประเด็นพิพาทกับจีนในเรื่องอธิปไตยเหนือหมู่เกาะ โดยกรณีฟิลิปปินส์นั้นพื้นที่ที่เป็นปัญหาคือหมู่เกาะสแปรตลีย์และหมู่เกาะปะการังสการ์โบโร

ทางด้าน เดล โรซาริโอ บอกกับผู้สื่อข่าวว่า เขากับคิชิดะ ได้หารือกันเกี่ยวกับความท้าทายต่างๆ ที่ทั้งสองฝ่ายกำลังเผชิญอยู่สืบเนื่องจากท่าทีที่ดูแข็งกร้าวยิ่งขึ้นของจีน โดยที่เขายกตัวอย่างเรื่องที่จีนจัดทำแผนที่ “แนวเส้นประ 9 จุด” ซึ่งอ้างกรรมสิทธิ์เหนืออาณาบริเวณทะเลจีนใต้แทบจะทั้งหมด, การที่ปักกิ่งจัดตั้งเขตปกครองท้องถิ่นขึ้นมารับผิดชอบปกครองดินแดนในทะเลจีนใต้โดยตรง และการที่แดนมังกรเข้าไปสร้างโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ ในพื้นที่ซึ่งกำลังพิพาทอยู่กับชาติอื่นๆ

“ผมคิดว่าทั้งหมดเหล่านี้กำลังเป็นการคุกคามอย่างมากๆ ทีเดียว” รัฐมนตรีต่างประเทศฟิลิปปินส์ผู้นี้ระบุ

เดล โรซาริโอ บอกด้วยว่า ญี่ปุ่นได้ให้คำมั่นที่จะช่วยปรับปรุงยกระดับสมรรถนะของกองกำลังยามฝั่งของฟิลิปปินส์ ซึ่งครอบคลุมทั้งอุปกรณ์สื่อสารและการฝึกอบรมเจ้าหน้าที่

ฟิลิปปินส์นั้นกำลังพิจารณาจัดซื้อเรือตรวจการณ์ 10 ลำผ่านโครงการเงินกู้จากญี่ปุ่นเพื่อปกป้องน่านน้ำที่มีกรณีพิพาทกับจีน และซื้อเรือยามฝั่งเก่าที่ได้รับการปรับปรุงให้ทันสมัยแล้วจากอเมริกา ผู้เป็นพันธมิตรสำคัญของตน

นอกเหนือจากหารือกับ เดล โรซาริโอ แล้ว รัฐมนตรีต่างประเทศญี่ปุ่นยังเข้าเยี่ยมคารวะประธานาธิบดีเบนิโญ อากีโน ของฟิลิปปินส์ในวันเดียวกันด้วย

เดล โรซาริโอบอกว่า ถึงแม้ไม่ได้มีการหยิบยกประเด็นนี้ขึ้นมาพูดจากันระหว่างการเยือนของ คิชิดะ คราวนี้ แต่ประธานาธิบดีอากีโนมีความคิดเห็นอย่างเดียวกับตัวเขาที่ว่า เอเชียจำเป็นต้องมีญี่ปุ่นซึ่งทรงความเข้มแข็งทางการทหารมากขึ้นกว่าในปัจจุบัน ในขณะที่จีนกำลังแสดงความแข็งกร้าวเพิ่มขึ้น

“ผมคิดว่าท่านประธานาธิบดี (อากีโน) มีทัศนะที่ว่า ญี่ปุ่นที่เข้มแข็งมากขึ้น และแสดงบทบาทเป็นตัวถ่วงดุลในภูมิภาคแถบนี้ จะสามารถช่วยส่งเสริมเสถียรภาพในเอเชีย-แปซฟิก” เดล โรซาริโอ กล่าว