เอเจนซี - รัฐบาลไทยประกาศยกเลิกการขายข้าว 300,000 ตันให้อินโดนีเซีย ตามข้อตกลงที่ได้ทำไว้ตั้งแต่สมัยรัฐบาลผสมที่นำโดยพรรคประชาธิปัตย์ ถึงแม้หน่วยงานจัดซื้อของภาครัฐอินโดนีเซียออกมาแถลงในวันอังคาร (27) ว่ายังไม่ได้รับแจ้งเรื่องนี้เลย ทางด้านผู้ส่งออกย้ำว่าความเคลื่อนไหวคราวนี้ ซึ่งเป็นไปตามนโยบายจำนำข้าวของพรรคเพื่อไทย จะทำให้ข้าวไทยแพงจนส่งออกไม่ได้ ขณะที่พ่อค้าเวียดนามยิ้มร่าคาดหมายว่าจะได้ออร์เดอร์ใหม่ๆ รวมทั้งจากแดนอิเหนาด้วย
รัฐมนตรีพาณิชย์ของไทย นายกิตติรัตน์ ณ ระนอง แถลงว่า ข้อตกลงขายข้าว 300,000 ตันนี้ องค์การคลังสินค้าได้ลงนามในบันทึกความเข้าใจ (เอ็มโอยู) เอาไว้กับทางฝ่ายอินโดนีเซียเมื่อกลางเดือนสิงหาคม โดยที่จะมีผลบังคับใช้เมื่อรัฐมนตรีลงนามในสัญญา แต่ตัวเขาจะไม่เซ็น และข้อตกลงก็จะต้องล้มไป เพราะราคาที่ขายนี้ยังไม่ได้ราคาที่รัฐบาลจะรับจำนำจากเกษตรกร
ทางด้าน ซูตาร์โต อาลีโมเอโซ ซีอีโอขององค์การบูล็อก ซึ่งเป็นหน่วยงานจัดซื้อของภาครัฐอินโดนีเซีย บอกว่าเขายังไม่ทราบเลยว่า ข้อตกลงซื้อข้าวในระดับรัฐต่อรัฐคราวนี้ได้ถูกล้มเลิกไปแล้ว
“เรายังไม่ได้รับข้อมูลข่าวสารอย่างเป็นทางการเกี่ยวกับการยกเลิกนี้จากทางรัฐบาลไทย ในอีกด้านหนึ่ง เราก็ได้ส่งหนังสือถึงรัฐบาลไทย ขอทราบข้อมูลความคืบหน้าของข้อตกลงคราวนี้แล้ว” เขากล่าว
พวกพ่อค้าที่ใกล้ชิดกับการทำข้อตกลงครั้งนี้เปิดเผยในเดือนสิงหาคมว่า ตามข้อตกลงฝ่ายไทยจะขายข้าว 5% ในราคาตันละ 550 ดอลลาร์ (ราคาที่รวมต้นทุนบวกค่าระวางขนส่ง) หรือตันละ 515 ดอลลาร์ ในราคาเอฟโอบี (ยังไม่บวกค่าระวางขนส่ง)
บรรดาผู้ส่งออกกล่าวว่า ความเคลื่อนไหวของรัฐบาลไทยคราวนี้อาจจะทำให้ราคาข้าวไทยพุ่งสูงจนกระทั่งแพงเกินกว่าที่จะส่งออกได้ ซึ่งผู้ที่ได้ประโยชน์ก็คือพวกชาติคู่แข่งในภูมิภาค อย่างเช่น เวียดนาม ขณะที่พวกนักเศรษฐศาสตร์แสดงความวิตกว่า ค่าใช้จ่ายในเรื่องนโยบายจำนำข้าว จะเป็นภาระหนักของงบประมาณแผ่นดิน รวมทั้งยังจะสร้างผลกระทบต่ออัตราเงินเฟ้อในไทยตลอดจนทั่วทั้งเอเชียทีเดียว
ทั้งนี้ รัฐบาลของพรรคเพื่อไทยได้ให้สัญญาแก่เกษตรกรว่าจะรับจำนำข้าวในราคาตันละ 15,000 บาทตั้งแต่เดือนตุลาคมนี้ ราคาดังกล่าวสูงกว่าราคาตลาดซึ่งอยู่ที่ตันละ 8,000 บาท เมื่อเดือนสิงหาคม ไม่นานนักหลังจากการจัดตั้งรัฐบาล น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร
ก่อนหน้านี้ในเดือนกันยายน อินโดนีเซียได้ยื่นข้อเสนออย่างเป็นทางการต่อรัฐบาลไทยและรัฐบาลเวียดนาม เพื่อขอขยายเวลาข้อตกลงนำเข้าข้าวที่มีกำหนดหมดอายุลงในปี 2011 และ 2012 ตามลำดับ ทั้งนี้เห็นชัดเจนว่าอินโดนีเซียต้องการลงมือในเรื่องนี้ ก่อนที่แผนการจำนำข้าวของรัฐบาลไทยจะเริ่มต้นขึ้นในเดือนตุลาคม ซึ่งคาดหมายกันว่าจะกระตุ้นให้ราคาข้าวในไทยพุ่งพรวดพราด
พวกผู้ส่งออกกล่าวว่า จากระดับราคาแทรกแซงของรัฐบาล น.ส.ยิ่งลักษณ์ น่าจะทำให้ข้าวขาว 100 เปอร์เซ็นต์ ชั้น 2 ซึ่งถือเป็นมาตรฐานวัดราคาข้าวไทย ไต่ขึ้นเหนือระดับตันละ 800 ดอลลาร์ จากที่อยู่ในระดับ 600 ดอลลาร์ในปัจจุบัน
ทางด้านพ่อค้าเวียดนามผู้หนึ่งในบริษัทต่างประเทศรายหนึ่งที่นครโฮจิมินห์ ให้ความเห็นว่า มีความเป็นไปได้สูงที่อินโดนีเซียอาจจะหันมาหาเวียดนาม
เขาชี้ว่า เวลานี้เวียดนามมีข้าวในสต๊อกเพียงพอที่จะสนองออเดอร์คำสั่งซื้อใหม่ๆ ทว่าตลาดในเวลานี้ยังค่อนข้างเงียบ เนื่องจากพวกพ่อค้ายังไม่ได้สนใจเวียดนามมากนัก ดังนั้น ถ้าได้ข้อตกลงใหม่ๆ อย่างเช่นจากอินโดนีเซีย ก็จะเป็นผลดีต่อเวียดนาม
ตามรายงานของหนังสือพิมพ์ของทางการเวียดนามเมื่อวันอังคาร ซึ่งอ้างอิงข้อมูลตัวเลขของสมาคมอาหารเวียดนาม เวลานี้พวกผู้ส่งออกของเวียดนามมีข้าวอยู่ในสต็อก 1.4 ล้านตัน ขณะที่สัญญาขายที่มีอยู่ในปัจจุบันจะต้องส่งข้าวออกไป 1.1 ล้านตันเท่านั้น
