เจ้าพระคุณ สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก ประทานพระคติธรรม เนื่องในวันเยาวชนแห่งชาติ ๒๐ กันยายน ๒๕๖๓ ความว่า “บุคคลไม่ว่าจะเป็นเด็ก เยาวชน หรือผู้ใหญ่ ต่างต้องการชัยชนะ และต้องการให้ผู้ที่ไม่ได้คิด พูด หรือทำตามอย่างใจตน พ่ายแพ้ไปด้วยวิธีใดวิธีหนึ่ง อย่างไรก็ตาม การเอาชนะนั้น บุคคลพึงหันกลับมาทบทวนตั้งคำถามแก่ตนเองว่าถ้าได้ชัยชนะแล้ว จะมีโอกาสกลับแพ้อีกหรือไม่ และชัยชนะที่อาจได้ เป็นชัยชนะที่ถาวรหรือไม่ แล้วจงระลึกถึงพระบรมพุทโธวาทที่ว่า ‘ความชนะใดที่ชนะแล้วกลับแพ้ได้ ความชนะนั้นไม่ดี.’ และ ‘ความชนะใดที่ชนะแล้วไม่กลับแพ้ ความชนะนั้นดี.’
ชัยชนะที่ยิ่งใหญ่ที่สุดและไม่มีวันกลับแพ้ได้ จึงได้แก่การชนะใจตนเองที่จะไม่คิดร้าย พูดร้าย และทำร้าย หากพิจารณาพฤติการณ์ทั่วไปในหมู่มนุษย์ย่อมพบว่า การได้ชัยชนะบางทีก็มิใช่ความสุข หากเราไม่รู้จักเอาชนะใจของตนเองให้ได้ก่อน คนที่เอาชนะใจตนได้ ย่อมได้รับความสุขอันแท้จริง
ตัวอย่างชัยชนะที่ไม่มีวันกลับพ่ายแพ้เพราะเกิดจากการชนะใจตนเอง เช่น ชนะความตระหนี่ด้วยการให้ ชนะใจคนด้วยความสุภาพอ่อนน้อม ชนะอุปสรรคด้วยความเพียร ชนะความดิ้นรนแสวงหาด้วยความพอเพียง ชนะคนความโกรธด้วยความไม่โกรธ เป็นต้น
ขออนุโมทนาความดีของเด็กและเยาวชน รวมทั้งของผู้ทำประโยชน์ต่อเด็กและเยาวชน ขอพระบารมีแห่งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระอัฐมรามาธิบดินทร พระมหากษัตริย์ผู้ทรงพระคุณอันประเสริฐ ผู้ทรงราชย์นับแต่ทรงพระเยาว์ทั้งสองพระองค์ โปรดอภิบาลรักษาให้ท่านประสบชัยชนะในการประกอบกรณียกิจ และในการพัฒนาตนให้เพียบพร้อมด้วยสุจริตธรรม เป็นกำลังของประเทศชาติสืบไป เทอญ.”
