ศาลปกครองกลางมีคำพิพากษาเพิกถอน ประกาศการรถไฟแห่งประเทศไทย รวม 5 ฉบับ ที่เกี่ยวข้องกับการขึ้นค่าเช่าสัญญาแผงค้าในตลาดนัดจตุจักร โดยคดีดังกล่าว นายสงวน ดำรงค์ไทย และพวกรวม 789 คน ซึ่งเป็นผู้ค้าในตลาดนัดสวนจตุจักร ยื่นฟ้อง การรถไฟแห่งประเทศไทย (ร.ฟ.ท.) ผู้ว่าการร.ฟ.ท. และผู้อำนวยการบริหารพื้นที่ตลาดนัดจตุจักร เป็นผู้ถูกฟ้องคดีที่ 1-3 เนื่องจากเห็นว่า รฟท. ออกประกาศขึ้นค่าเช่าแผงค้าโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ส่วนเหตุผลที่ศาลมีคำพิพากษาเพิกถอนประกาศฯ ทั้ง 5 ฉบับ เนื่องจากเห็นว่า การกระทำของร.ฟ.ท. ไม่ใช่การดำเนินกิจการด้านการขนส่งทางรถไฟเพื่อประโยชน์แห่งรัฐ และประชาชน รวมถึงดำเนินธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องกับการขนส่งรถไฟ ธุรกิจอื่นซึ่งเป็นประโยชน์แก่กิจการรถไฟ ตามมาตรา 6 มาตรา 9 พ.ร.บ.การรถไฟ แห่งประเทศไทย 2494 ที่กำหนดให้ มีอำนาจ การที่รฟท.ดำเนินกิจการบริหารจัดการตลาดนัดจตุจักรโดยออกประกาศรวม 5 ฉบับ เกี่ยวกับการให้ผู้ค้าแผงเดิมมาทำสัญญาเช่า พร้อม ชำระค่าเช่า ค่าธรรมเนียม ค่าใช้จ่ายอื่น ๆ ตามอัตราใหม่ที่สูงกว่าเดิม จึงเป็นการกระทำโดยไม่มีอำนาจ หรือนอกเหนืออำนาจหน้าที่ตามที่กฎหมายกำหนด และไม่ชอบด้วยกฎหมาย
ทั้งนี้ แม้ ร.ฟ.ท. จะไม่มีอำนาจดำเนินกิจการบริหารจัดการตลาดนัดจตุจักร แต่เมื่อข้อเท็จจริงฟังได้เป็นที่ยุติว่า ที่ดินในพื้นที่ตลาดนัดจตุจักรเป็นทรัพย์สินของ ร.ฟ.ท. ฉะนั้นการที่ ร.ฟ.ท. นำที่ดินแปลงดังกล่าวจัดให้ผู้ค้า รวมทั้งนายสงวน และพวก เช่าประกอบกิจการค้า โดยเรียกเก็บค่าเช่า และมีกำหนดระยะเวลาการเช่าโดยทำสัญญาเช่าไว้เป็นหลักฐาน เป็นการแสดงถึงการให้สิทธิแก่ผู้ค้าได้ เข้าใช้ประโยชน์ในพื้นที่ตลาดนัดจตุจักร จึงมีลักษณะเป็นการดำเนินการเกี่ยวกับ การจัดหาประโยชน์จากทรัพย์สินของ รฟท. ที่จะนำมาซึ่งความเจริญของ กิจการรถไฟเพื่อประโยชน์แห่งรัฐและประชาชนตามมาตรา 6 และมาตรา 9 พ.ร.บ.การรถไฟฯ แต่เรื่องนี้ไม่มีกฎหมายที่จะนำมาปรับแก่ข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นโดยตรง และรฟท.ก็ไม่ได้ออกระเบียบ ประกาศกำหนดเรื่องนี้ไว้เป็นการเฉพาะ จึงมีความจำเป็นต้องนำบทกฎหมายใกล้เคียงมาปรับใช้กับคดี ซึ่งตามระเบียบ รฟท. ฉบับที่ 129 ว่าด้วยการจัดประโยชน์ในทรัพย์สินของ รฟท.ข้อ 15 กำหนดว่า การให้เช่าที่ดินเพื่อประโยชน์อย่างอื่น ให้มีอายุสัญญาเช่าครั้งละไม่เกิน 5 ปี อัตรา ประกอบกับเมื่อพิจารณาโดยคำนึงถึงการคุ้มครองประโยชน์สาธารณะเพื่อให้การบริหารจัดการของรัฐเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ โดยไม่เป็นภาระแก่ประชาชนเกินสมควร ศาลจึงเห็นว่า รฟท.มีอำนาจตามกฎหมายที่จะเรียกเก็บค่าเช่า ค่าธรรมเนียมต่างๆ จากผู้ค้าในตลาดนัดจตุจักร ในอัตราที่กำหนดไว้ในระเบียบดังกล่าวโดยอนุโลมแทนประกาศ 5 ฉบับที่พิพาท จึงให้มีการเพิกถอนประกาศรฟท.ที่จต. 182/2555 ที่จต.192/2555 ที่จต. 245/2555 ที่จต.285/2555 ที่จต. 295/2555 โดยให้มีผลย้อนหลังไปถึงวันที่มีการออกประกาศทั้ง 5 ฉบับ ดังกล่าว
ทั้งนี้ แม้ ร.ฟ.ท. จะไม่มีอำนาจดำเนินกิจการบริหารจัดการตลาดนัดจตุจักร แต่เมื่อข้อเท็จจริงฟังได้เป็นที่ยุติว่า ที่ดินในพื้นที่ตลาดนัดจตุจักรเป็นทรัพย์สินของ ร.ฟ.ท. ฉะนั้นการที่ ร.ฟ.ท. นำที่ดินแปลงดังกล่าวจัดให้ผู้ค้า รวมทั้งนายสงวน และพวก เช่าประกอบกิจการค้า โดยเรียกเก็บค่าเช่า และมีกำหนดระยะเวลาการเช่าโดยทำสัญญาเช่าไว้เป็นหลักฐาน เป็นการแสดงถึงการให้สิทธิแก่ผู้ค้าได้ เข้าใช้ประโยชน์ในพื้นที่ตลาดนัดจตุจักร จึงมีลักษณะเป็นการดำเนินการเกี่ยวกับ การจัดหาประโยชน์จากทรัพย์สินของ รฟท. ที่จะนำมาซึ่งความเจริญของ กิจการรถไฟเพื่อประโยชน์แห่งรัฐและประชาชนตามมาตรา 6 และมาตรา 9 พ.ร.บ.การรถไฟฯ แต่เรื่องนี้ไม่มีกฎหมายที่จะนำมาปรับแก่ข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นโดยตรง และรฟท.ก็ไม่ได้ออกระเบียบ ประกาศกำหนดเรื่องนี้ไว้เป็นการเฉพาะ จึงมีความจำเป็นต้องนำบทกฎหมายใกล้เคียงมาปรับใช้กับคดี ซึ่งตามระเบียบ รฟท. ฉบับที่ 129 ว่าด้วยการจัดประโยชน์ในทรัพย์สินของ รฟท.ข้อ 15 กำหนดว่า การให้เช่าที่ดินเพื่อประโยชน์อย่างอื่น ให้มีอายุสัญญาเช่าครั้งละไม่เกิน 5 ปี อัตรา ประกอบกับเมื่อพิจารณาโดยคำนึงถึงการคุ้มครองประโยชน์สาธารณะเพื่อให้การบริหารจัดการของรัฐเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ โดยไม่เป็นภาระแก่ประชาชนเกินสมควร ศาลจึงเห็นว่า รฟท.มีอำนาจตามกฎหมายที่จะเรียกเก็บค่าเช่า ค่าธรรมเนียมต่างๆ จากผู้ค้าในตลาดนัดจตุจักร ในอัตราที่กำหนดไว้ในระเบียบดังกล่าวโดยอนุโลมแทนประกาศ 5 ฉบับที่พิพาท จึงให้มีการเพิกถอนประกาศรฟท.ที่จต. 182/2555 ที่จต.192/2555 ที่จต. 245/2555 ที่จต.285/2555 ที่จต. 295/2555 โดยให้มีผลย้อนหลังไปถึงวันที่มีการออกประกาศทั้ง 5 ฉบับ ดังกล่าว
