รายงานข่าวแจ้งว่า เมื่อวันที่ 17 ก.พ. ที่ มหาวิทยาลัยเซนต์จอห์น ในการสัมมนาหัวข้อ "วิเคราะห์ร่างพ.ร.บ.คุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. ..." ซึ่งมีผู้ร่วมสัมมนา ได้แก่ นายกฤษฎา แสงเจริญทรัพย์ อาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยกรุงเทพธนบุรี, ดร.จอมพล พิทักษ์สันตโยธิน อาจารย์คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย, รองศาสตราจารย์คณาธิป ทองรวีวงศ์ คณบดีคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเซนต์จอห์น และนางสาวอรวิภา พึ่งเงิน นักวิชาการอิสระด้านสื่อสารมวลชน
รศ.คณาธิป กล่าวว่า ปัจจุบันเราถูกเก็บข้อมูลจากทั้งรัฐและเอกชน และการเก็บข้อมูลบางอย่าง เช่น รถของกูเกิลที่วิ่งถ่ายภาพท้องถนนและอาคารต่างๆ เพื่อไปทำเป็นบริการกูเกิลแมป (Google Map) นั้น ไม่ได้เก็บแค่ข้อมูลภาพ แต่รถยังสามารถเก็บข้อมูลไวไฟระหว่างที่รถวิ่งผ่านเก็บมาด้วย ทำให้ทุกวันนี้ เราไม่รู้ตัวเลยว่าเรากำลังถูกเก็บข้อมูลอะไรอยู่บ้าง การละเมิดข้อมูลส่วนบุคคลจะรุนแรงขึ้นอีก เมื่อมาถึงยุคของ Internet of Things (IoT) ที่อุปกรณ์เครื่องใช้ต่างๆ จะสามารถเชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ตได้ ด้วยเหตุผลดังกล่าว จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ประเทศไทยต้องมีกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล เช่นเดียวกับประเทศในสหภาพยุโรปและประเทศอื่นๆ อีกหลายประเทศ ที่มีกฎหมายนี้มานานแล้ว
สำหรับหัวใจหลักของการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล คือ ต้องขอความยินยอมจากเจ้าของข้อมูลใน 3 ขั้นตอนด้วยกัน คือ 1.ขั้นตอนการเก็บข้อมูล 2. ขั้นตอนการนำข้อมูลไปประมวลผล 3.ขั้นตอนการเผยแพร่ข้อมูล นอกจากนี้ การขอความยินยอมต้องเป็นชัดแจ้ง ไม่ใช่การขอข้อมูลโดยปริยาย และหน่วยงานที่ดูแลเรื่องการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลต้องมีความเป็นอิสระ
ทว่าในร่างกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลฉบับปัจจุบัน ซึ่งเป็นหนึ่งในกฎหมายว่าด้วยเศรษฐกิจดิจิทัล ที่คณะรัฐมนตรีได้เห็นชอบไปเมื่อเดือนมกราคมที่ผ่านมานั้น ขาดหลักการขอความยินยอมในขั้นการเก็บข้อมูล ซึ่งเป็นขั้นแรกและเป็นขั้นตอนที่สำคัญที่สุด แม้ว่าจะมีการขอความยินยอมในขั้นการประมวลผลหรือนำข้อมูลไปเผยแพร่ก็ตาม ซึ่งจุดนี้เป็นหนึ่งในปัญหาสำคัญของร่างกฎหมายฉบับดังกล่าว
คณบดีคณะนิติศาสตร์ กล่าวต่อว่า กฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของประเทศไทย ส่วนหนึ่งเกิดขึ้นจากเหตุผลทางเศรษฐกิจ เพราะประเทศไทยต้องติดต่อค้าขายกับต่างประเทศ ซึ่งย่อมต้องมีเรื่องการไหลเวียนของข้อมูล ประเทศไทยจึงมีความจำเป็นที่จะต้องทำให้กฎหมายที่เกี่ยวกับข้อมูลให้มีความเป็นสากล
"เห็นได้จากแนวปฏิบัติของอียูในมาตรา 25 ที่บอกว่า หากประเทศไหนไม่มีกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล หรือมีแต่ไม่ได้มาตรฐานทัดเทียมอียู ประเทศในอียูก็ไม่สามารถส่งออกข้อมูลไปยังประเทศเหล่านั้นได้"
รศ.คณาธิป กล่าวว่า ปัจจุบันเราถูกเก็บข้อมูลจากทั้งรัฐและเอกชน และการเก็บข้อมูลบางอย่าง เช่น รถของกูเกิลที่วิ่งถ่ายภาพท้องถนนและอาคารต่างๆ เพื่อไปทำเป็นบริการกูเกิลแมป (Google Map) นั้น ไม่ได้เก็บแค่ข้อมูลภาพ แต่รถยังสามารถเก็บข้อมูลไวไฟระหว่างที่รถวิ่งผ่านเก็บมาด้วย ทำให้ทุกวันนี้ เราไม่รู้ตัวเลยว่าเรากำลังถูกเก็บข้อมูลอะไรอยู่บ้าง การละเมิดข้อมูลส่วนบุคคลจะรุนแรงขึ้นอีก เมื่อมาถึงยุคของ Internet of Things (IoT) ที่อุปกรณ์เครื่องใช้ต่างๆ จะสามารถเชื่อมต่อกับอินเทอร์เน็ตได้ ด้วยเหตุผลดังกล่าว จึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ประเทศไทยต้องมีกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล เช่นเดียวกับประเทศในสหภาพยุโรปและประเทศอื่นๆ อีกหลายประเทศ ที่มีกฎหมายนี้มานานแล้ว
สำหรับหัวใจหลักของการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล คือ ต้องขอความยินยอมจากเจ้าของข้อมูลใน 3 ขั้นตอนด้วยกัน คือ 1.ขั้นตอนการเก็บข้อมูล 2. ขั้นตอนการนำข้อมูลไปประมวลผล 3.ขั้นตอนการเผยแพร่ข้อมูล นอกจากนี้ การขอความยินยอมต้องเป็นชัดแจ้ง ไม่ใช่การขอข้อมูลโดยปริยาย และหน่วยงานที่ดูแลเรื่องการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลต้องมีความเป็นอิสระ
ทว่าในร่างกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลฉบับปัจจุบัน ซึ่งเป็นหนึ่งในกฎหมายว่าด้วยเศรษฐกิจดิจิทัล ที่คณะรัฐมนตรีได้เห็นชอบไปเมื่อเดือนมกราคมที่ผ่านมานั้น ขาดหลักการขอความยินยอมในขั้นการเก็บข้อมูล ซึ่งเป็นขั้นแรกและเป็นขั้นตอนที่สำคัญที่สุด แม้ว่าจะมีการขอความยินยอมในขั้นการประมวลผลหรือนำข้อมูลไปเผยแพร่ก็ตาม ซึ่งจุดนี้เป็นหนึ่งในปัญหาสำคัญของร่างกฎหมายฉบับดังกล่าว
คณบดีคณะนิติศาสตร์ กล่าวต่อว่า กฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลของประเทศไทย ส่วนหนึ่งเกิดขึ้นจากเหตุผลทางเศรษฐกิจ เพราะประเทศไทยต้องติดต่อค้าขายกับต่างประเทศ ซึ่งย่อมต้องมีเรื่องการไหลเวียนของข้อมูล ประเทศไทยจึงมีความจำเป็นที่จะต้องทำให้กฎหมายที่เกี่ยวกับข้อมูลให้มีความเป็นสากล
"เห็นได้จากแนวปฏิบัติของอียูในมาตรา 25 ที่บอกว่า หากประเทศไหนไม่มีกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล หรือมีแต่ไม่ได้มาตรฐานทัดเทียมอียู ประเทศในอียูก็ไม่สามารถส่งออกข้อมูลไปยังประเทศเหล่านั้นได้"
