นายธีระชัย ภูวนาถนรานุบาล อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง ได้โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก ระบุว่า "ข่าวว่า คสช. อาจจะลงมติเปลี่ยนรางรถไฟจากปัจจุบัน 1 เมตร เป็น standard guage 1.43 เมตร เพื่อเชื่อมโยงกับต่างประเทศ
เมื่อวานผมได้พบเพื่อนที่เรียนวิศวกรรมจากยุโรป และมีประสบการณ์ด้านขนส่งทางราง พบโดยบังเอิญเนื่องจากเขาจะไปร่วมสัมมนารถไฟความเร็วสูงที่ลำปาง เขาให้ข้อคิดดังนี้
1. ไม่มีประเทศอาเซียนเพื่อนบ้านที่ใช้ราง 1.43 เมตร เพื่อนบ้านเขาใช้ 1 เมตรกันหมด ดังนั้น ราง 1.43 เมตร จึงต้องเล็งเชื่อมกับจีนเท่านั้น แต่ก็ไม่ไกลกว่าจีน เพราะรัสเซียใช้ 1.52 เมตร อินเดียใช้ 1.67 เมตร
2. การเปลี่ยนรางเป็น 1.43 เมตร เท่ากับลงทุนระบบรถไฟใหม่ เพราะต้องเปลี่ยนหัวรถจักร และโบกี้โดยสารด้วย จึงคาดว่าจะไม่มีเพื่อนบ้านที่เปลี่ยนตามไทย พื้นที่วางรางก็ต้องกว้างขึ้นอีก 50 เปอร์เซนต์ รวมทั้งต้องรื้อเลื่อนชานชาลาสถานีตลอดทางด้วย
3. ราง 1 เมตร ปัจจุบัน สามารถวิ่งได้เร็วถึง 160 กม ต่อ ชม ได้อยู่แล้ว แต่ต้องใช้หัวรถจักรที่ดีขึ้น หรือเปลี่ยนไปใข้ระบบไฟฟ้า และวางรางคู่ทั่วประเทศ
4. ราง 1.43 เมตร จะลงทุนสูงมากในบริเวณภูเขาเพราะการตีวงเลี้ยวต้องใช้รัศมีกว้างขึ้นมาก การวางรางเลาะตามไหล่เขาจะทำได้ยากกว่าเดิม หลายจุดต้องทำสะพานข้ามไหล่เขา หรือเจาะอุโมงค์
5. ราง 1 เมตร สามารถส่งสินค้าข้ามประเทศได้ ในอนาคต จะมีสินค้าส่งข้ามประเทศมาก (ก) จากไทยไปอาเซียน (ข) จากอาเซียนผ่านไทยไปจีน (ค) จากอินเดียมาขึ้นท่าเรือทวายผ่านไทยไปจีน และ (ง) แร่ธาตุจากอัฟริกามาถลุงเป็นแท่งที่ทวาย ผ่านไทยไปจีน
การขนส่ง สามารถใช้ระบบรางคู่ 1 เมตร ไปจนถึง container yard ที่พรมแดนไทย แล้วยกตู้คอนเทนเนอร์ ย้ายจากรถไฟไทย ไปตั้งบนรถไฟจีนได้
6. การลงทุนรถไฟความเร็วปานกลางหรือสูง 200 กม ต่อ ชม ขึ้นไป โดยใช้ราง 1.43 เมตร ควรใช้วิธีให้สัมปทานจีน ให้เขาออกเงิน และเสี่ยงทางธุรกิจเอง เนื่องจากรางต้องเสถียรมาก ฐานพื้นสำหรับวางรางจึงต้องแข็งแรง และส่วนใดที่เป็นดินอ่อน อาจจะต้องตอกเข็มหล่อคาน ค่าใช้จ่ายจะสูง"
เมื่อวานผมได้พบเพื่อนที่เรียนวิศวกรรมจากยุโรป และมีประสบการณ์ด้านขนส่งทางราง พบโดยบังเอิญเนื่องจากเขาจะไปร่วมสัมมนารถไฟความเร็วสูงที่ลำปาง เขาให้ข้อคิดดังนี้
1. ไม่มีประเทศอาเซียนเพื่อนบ้านที่ใช้ราง 1.43 เมตร เพื่อนบ้านเขาใช้ 1 เมตรกันหมด ดังนั้น ราง 1.43 เมตร จึงต้องเล็งเชื่อมกับจีนเท่านั้น แต่ก็ไม่ไกลกว่าจีน เพราะรัสเซียใช้ 1.52 เมตร อินเดียใช้ 1.67 เมตร
2. การเปลี่ยนรางเป็น 1.43 เมตร เท่ากับลงทุนระบบรถไฟใหม่ เพราะต้องเปลี่ยนหัวรถจักร และโบกี้โดยสารด้วย จึงคาดว่าจะไม่มีเพื่อนบ้านที่เปลี่ยนตามไทย พื้นที่วางรางก็ต้องกว้างขึ้นอีก 50 เปอร์เซนต์ รวมทั้งต้องรื้อเลื่อนชานชาลาสถานีตลอดทางด้วย
3. ราง 1 เมตร ปัจจุบัน สามารถวิ่งได้เร็วถึง 160 กม ต่อ ชม ได้อยู่แล้ว แต่ต้องใช้หัวรถจักรที่ดีขึ้น หรือเปลี่ยนไปใข้ระบบไฟฟ้า และวางรางคู่ทั่วประเทศ
4. ราง 1.43 เมตร จะลงทุนสูงมากในบริเวณภูเขาเพราะการตีวงเลี้ยวต้องใช้รัศมีกว้างขึ้นมาก การวางรางเลาะตามไหล่เขาจะทำได้ยากกว่าเดิม หลายจุดต้องทำสะพานข้ามไหล่เขา หรือเจาะอุโมงค์
5. ราง 1 เมตร สามารถส่งสินค้าข้ามประเทศได้ ในอนาคต จะมีสินค้าส่งข้ามประเทศมาก (ก) จากไทยไปอาเซียน (ข) จากอาเซียนผ่านไทยไปจีน (ค) จากอินเดียมาขึ้นท่าเรือทวายผ่านไทยไปจีน และ (ง) แร่ธาตุจากอัฟริกามาถลุงเป็นแท่งที่ทวาย ผ่านไทยไปจีน
การขนส่ง สามารถใช้ระบบรางคู่ 1 เมตร ไปจนถึง container yard ที่พรมแดนไทย แล้วยกตู้คอนเทนเนอร์ ย้ายจากรถไฟไทย ไปตั้งบนรถไฟจีนได้
6. การลงทุนรถไฟความเร็วปานกลางหรือสูง 200 กม ต่อ ชม ขึ้นไป โดยใช้ราง 1.43 เมตร ควรใช้วิธีให้สัมปทานจีน ให้เขาออกเงิน และเสี่ยงทางธุรกิจเอง เนื่องจากรางต้องเสถียรมาก ฐานพื้นสำหรับวางรางจึงต้องแข็งแรง และส่วนใดที่เป็นดินอ่อน อาจจะต้องตอกเข็มหล่อคาน ค่าใช้จ่ายจะสูง"
