บริษัท ศูนย์วิจัยกสิกรไทย จำกัด ระบุว่า ราคาข้าวของไทยพุ่งสูงขึ้นอย่างรวดเร็วตั้งแต่ต้นปี 2551 เนื่องจากปัจจัยเอื้อจากตลาดต่างประเทศที่มีความต้องการข้าวไทยมากขึ้น เป็นผลมาจากประเทศเวียดนามและอินเดียลดการส่งออกข้าว ทำให้ชาวนาเร่งขยายปริมาณการผลิตข้าว โดยการปลูกข้าวนาปรังรอบ 2 และรอบ 3
ในบางพื้นที่ ซึ่งเป็นความเสี่ยงอย่างมากที่จะต้องเผชิญปัญหาน้ำไม่เพียงพอ และการแพร่ระบาดของโรคและแมลงศัตรูพืช รวมทั้งต้องยอมรับการตกเขียวหรือการกู้ยืมเงินนายทุนเพื่อซื้อพันธุ์หรือการซื้อเชื่อพันธุ์ข้าว รวมทั้งปุ๋ยและยากำจัดศัตรูพืช กับร้านจำหน่ายพันธุ์ข้าว และปัจจัยการผลิตอื่นๆ โดยเฉพาะปุ๋ยและยากำจัดศัตรูพืช โดยการจ่ายคืนเป็นข้าวผนวกกับปัญหาที่ชาวนาไทยต้องเผชิญอยู่แล้ว คือ ต้นทุนการผลิตข้าวมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นจากราคาปัจจัยการผลิตเพิ่มขึ้น ทำให้ชาวนาไทยไม่ได้รับอานิสงส์จากราคาข้าวที่สูงขึ้นมากนัก
ศูนย์วิจัยกสิกรไทยยังเสนอแนะผู้ที่เกี่ยวข้องกับวงการค้าข้าวเตรียมรับมือกับการแข่งขันการค้าข้าวในตลาดโลกที่จะกลับมารุนแรงอีกครั้ง เมื่อทั้งเวียดนามและอินเดียกลับเข้าตลาดอีกครั้ง ซึ่งเห็นได้ว่าการวางนโยบายระยะยาวที่มีความยืดหยุ่นและสามารถเปลี่ยนแปลงได้ทันกับสถานการณ์ทางการตลาดที่เปลี่ยนไปทั้งในช่วงเวลาที่ราคามีแนวโน้มสูงขึ้นและราคาตกต่ำเป็นสิ่งสำคัญ เนื่องจากวงการค้าข้าวมีผู้ที่มีส่วนได้ส่วนเสียหลายฝ่าย โดยการเกลี่ยผลประโยชน์ที่ทุกฝ่ายยอมรับได้ จึงเป็นบทบาทสำคัญอย่างยิ่งของรัฐบาล รวมทั้งการวางแผนการปรับโครงสร้างการผลิตและการตลาดข้าวเพื่อเตรียมรับมือกับความผันผวนของราคาข้าวที่อาจจะเกิดขึ้นได้อีกในอนาคต
ในบางพื้นที่ ซึ่งเป็นความเสี่ยงอย่างมากที่จะต้องเผชิญปัญหาน้ำไม่เพียงพอ และการแพร่ระบาดของโรคและแมลงศัตรูพืช รวมทั้งต้องยอมรับการตกเขียวหรือการกู้ยืมเงินนายทุนเพื่อซื้อพันธุ์หรือการซื้อเชื่อพันธุ์ข้าว รวมทั้งปุ๋ยและยากำจัดศัตรูพืช กับร้านจำหน่ายพันธุ์ข้าว และปัจจัยการผลิตอื่นๆ โดยเฉพาะปุ๋ยและยากำจัดศัตรูพืช โดยการจ่ายคืนเป็นข้าวผนวกกับปัญหาที่ชาวนาไทยต้องเผชิญอยู่แล้ว คือ ต้นทุนการผลิตข้าวมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นจากราคาปัจจัยการผลิตเพิ่มขึ้น ทำให้ชาวนาไทยไม่ได้รับอานิสงส์จากราคาข้าวที่สูงขึ้นมากนัก
ศูนย์วิจัยกสิกรไทยยังเสนอแนะผู้ที่เกี่ยวข้องกับวงการค้าข้าวเตรียมรับมือกับการแข่งขันการค้าข้าวในตลาดโลกที่จะกลับมารุนแรงอีกครั้ง เมื่อทั้งเวียดนามและอินเดียกลับเข้าตลาดอีกครั้ง ซึ่งเห็นได้ว่าการวางนโยบายระยะยาวที่มีความยืดหยุ่นและสามารถเปลี่ยนแปลงได้ทันกับสถานการณ์ทางการตลาดที่เปลี่ยนไปทั้งในช่วงเวลาที่ราคามีแนวโน้มสูงขึ้นและราคาตกต่ำเป็นสิ่งสำคัญ เนื่องจากวงการค้าข้าวมีผู้ที่มีส่วนได้ส่วนเสียหลายฝ่าย โดยการเกลี่ยผลประโยชน์ที่ทุกฝ่ายยอมรับได้ จึงเป็นบทบาทสำคัญอย่างยิ่งของรัฐบาล รวมทั้งการวางแผนการปรับโครงสร้างการผลิตและการตลาดข้าวเพื่อเตรียมรับมือกับความผันผวนของราคาข้าวที่อาจจะเกิดขึ้นได้อีกในอนาคต
