“เทศกาลซาลาเปา” ฮ่องกง มีเอกลักษณ์โดดเด่นจนเป็นมรดกโลก

หนึ่งในเทศกาลฉลองสีสันทางวัฒนธรรมของฮ่องกงที่จัดได้ยิ่งใหญ่ทุกปีและมีเอกลักษณ์ไม่ซ้ำใครเห็นจะหนีไม่พ้น “เทศกาลซาลาเปาบนเกาะเฉิ่งเจ้า” (Cheung Chau Bun Festival)

เกาะเฉิ่งเจ้า เป็นเกาะเล็กๆ ที่มีรูปร่างคล้ายดัมเบลล์ อยู่ห่างจากเกาะฮ่องกงไปทางตะวันตกเฉียงใต้ประมาณ 10 กิโลเมตร สามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวจากทั่วโลกให้เข้ามาเยือนได้อยู่เสมอโดยเฉพาะช่วงที่มีการจัดงานระดับโลกอย่างเทศกาลซาลาเปา โดยมีไฮไลต์สำคัญอย่างการแข่งขันเก็บซาลาเปาบนหอคอยที่ทำจากไม้ไผ่และขบวนแห่พาเหรดของเหล่าเทพเด็ก ที่จะจัดขึ้นระหว่างวันที่ 25-29 เมษายน 2555 นี้

ทั้งนี้ ตามความเชื่อโบราณของชางฮ่องกงเล่าขานกันว่า เมื่อหลายร้อยปีก่อน เกาะเฉิ่งเจ้าเคยมีโรคระบาดครั้งใหญ่เกิดขึ้นและคร่าชีวิตชาวบ้านเป็นจำนวนมาก เพื่อปัดเป่าสิ่งชั่วร้ายออกจากเกาะ ชาวบ้านจึงแก้เคล็ดด้วยการจัดแจงนำเด็กมาแต่งตัวเลียนแบบเทพ แห่ไปตามตรอกซอกซอยเพื่อข่มขวัญวิญญาณชั่วร้ายให้เกรงกลัว ปัจจุบันการแห่ขบวนพาเหรดของเหล่าเทพเด็กดังกล่าวยังคงจัดขึ้นเป็นประจำทุกปี โดยเด็กๆ จะแต่งกายเลียนแบบเทพเจ้าในตำนานรวมถึงคนมีชื่อเสียง พร้อมนั่งนิ่งๆ ในขณะที่แห่ไปรอบเมือง มองดูแล้วราวกับว่าลอยอยู่บนอากาศได้จริง ทำให้นักท่องเที่ยวรวมถึงชาวบ้านอดยิ้มไปกับความน่ารักและไร้เดียงสาของเด็กๆ อย่างเสียมิได้

ในแต่ละขบวนจะประกอบด้วยเด็ก 2 คน นั่งประจำตำแหน่งที่ลดหลั่นกัน เด็กที่มาร่วมขบวนพาเหรดมีอายุระหว่าง 5-6 ขวบและหนักไม่เกิน 18 กิโลกรัม สำคัญที่สุดคือต้องไม่กลัวความสูงและอดทน เพราะเด็กต้องแต่งกายมิดชิด รัดกุม จึงอาจทำให้ร้อนได้ง่าย ระหว่างจุดเชื่อมต่อของเด็กทั้งสองจะประดับด้วยสัญลักษณ์อธิบายความเกี่ยวข้องของเทพเจ้าทั้งคู่ ในแต่ละปี ชาวบ้านมักจะเคลื่อนขบวนแห่ไปตามตรอกและซอยต่างๆบนเกาะเฉิ่งเจ้าโดยการลาก แต่บางครั้งก็อาจใช้วิธีแบกขึ้นไหล่ได้เช่นกัน

อาจมองดูเหมือนว่าเด็กๆ เหล่านี้ยืนอยู่ตลอดเวลา แท้จริงแล้วเด็กๆ นั่งหรือยืนอยู่บนเก้าอี้ซึ่งถูกปกปิดอย่างแนบเนียนภายใต้เสื้อผ้าที่สวมใส่นั่นเอง

ส่วนบริเวณหน้าวัดปักไต้ซึ่งเป็นวัดที่เป็นศูนย์รวมศรัทธาของชาวบ้านบนเกาะ จะเป็นสถานที่จัดแข่งขันเก็บซาลาเปาบนหอคอยที่ทำจากไม้ไผ่ และปกคลุมด้วยซาลาเปาสีขาวนวลกว่า 9,000 ลูก รอคอยผู้กล้ามาโกยเก็บท้าความสูงกว่า 14 เมตร ชาวบ้านบนเกาะเฉิ่งเจ้าเชื่อกันว่าซาลาเปาคือสัญลักษณ์แห่งความโชคดีและสุขภาพที่แข็งแรง จึงมักให้คนในครอบครัวเข้าร่วมการแข่งขันเพื่อความเป็นสิริมงคล

ด้วยเวลาแข่งขันที่มีจำกัดเพียง 3 นาที ผู้เข้าแข่งขันจึงมักปีนขึ้นไปบริเวณยอดหอคอยก่อนเพื่อแย่งกันเก็บซาลาเปาที่มีคะแนนสูงสุดในบริเวณนั้น ใครมีคะแนนรวมมากที่สุดจะคว้าตำแหน่ง King or Queen of the Buns ไปครองทันที

ในช่วงเทศกาลนี้เอง ชาวบ้านบนเกาะเฉิ่งเจ้าจะหันมาทานมังสวิรัติ ดังนั้นซาลาเปานำโชค หรือ Lucky Bun จึงทำมาจากแป้ง น้ำตาลและน้ำ และมีเพียง 3 รสชาติให้เลือกลอง นั่นคือไส้งา ลูกบัวและถั่วแดง ปราศจากไส้ที่ทำจากเนื้อสัตว์ รวมถึงส่วนประกอบอื่นๆ เช่น น้ำมันหรือเนย ซาลาเปานำโชคลูกกลมที่ถูกปั๊มด้วยตัวอักษรจีนคำว่า “สันติสุข” เหล่านี้จะถูกนำมาแจกจ่ายให้กับผู้เข้าร่วมงานและนักท่องเที่ยวหลังสิ้นสุดงานเทศกาล

ด้วยความแปลกและโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์ทำให้เทศกาลซาลาเปาได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรมประจำชาติของจีนลำดับที่ 3 ในปี 2554 ที่ผ่านมา จากองค์การยูเนสโก นอกจากนี้นิตยสารออนไลน์ของอเมริกาอย่าง Time.com ยังมอบตำแหน่ง 1 ใน 10 เทศกาลท้องถิ่นสุดแปลกให้กับเทศกาลซาลาเปาบนเกาะเฉิ่งเจ้าอีกด้วย

นอกจากเทศกาลซาลาเปาบนเกาะเฉิ่งเจ้าที่เป็นหนึ่งในเทศกาลการฉลองสีสันทางวัฒนธรรมของฮ่องกงแล้ว ยังมีไฮไลต์อื่นที่น่าสนใจ ได้แก่ งานฉลองวันเกิดเทพทัมกุงที่คอยดูแลชุมชนชาวประมง (28 เมษายน 2555) และเทศกาลวันคล้ายวันประสูติของพระพุทธเจ้า ที่ฉลองโดยการสรงน้ำพระพุทธรูปบนเกาะลันเตา (28 เมษายน 2555) นี่คือช่วงเวลาแห่งการสัมผัสมนต์เสน่ห์แห่งวัฒนธรรมที่ไม่เคยจางหายของมหานครที่ผสานความเป็นตะวันตกและตะวันออกเข้าไว้ด้วยกันอย่างลงตัว ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ http://www.discoverhongkong.com/culturalcelebrations/eng/traditional/overview/index.html