บริษัทใหม่ที่เตรียมเข้าจดทะเบียนในตลาดหุ้น กำลังมีความเคลื่อนไหว ใช้ "กรีนชู ออปชัน" หรือการจัดสรรหุ้นส่วนเกินเสนอขายมากขึ้น เพื่อกระตุ้นความมั่นใจนักลงทุนที่จะจองซื้อ หลังจากเกิดวิกฤตราคาหุ้นใหม่ต่ำกว่าราคาจอง
แต่การนำระบบ “กรีนชู ออปชัน” มาใช้ จะเรียกความเชื่อมั่นนักลงทุนได้หรือ ในเมื่อหุ้นบริษัท เซ็นทรัล รีเทล คอร์ปอเรชั่น จำกัด (มหาชน) หรือ CRC ซึ่งมีกรีนชู ออปชันเหมือนกัน แต่ราคาหุ้นกลับร่วงไม่เป็นท่า โดยเข้ามาซื้อขายเพียง 3 วัน ราคาต่ำกว่าจองเกือบ 13%
และไม่เห็นว่า ระบบกรีนชู ออปชันจะมีน้ำยาอะไร
กว่า 2 ปีมาแล้วที่หุ้นใหม่เกิดวิกฤต เพราะราคาต่ำกว่าจอง และมีหลายตัวที่ต่ำกว่าจองมากกว่า 50% ทำให้บริษัทที่ปรึกษาทางการเงินและบริษัทจดทะเบียนใหม่ต้องนำระบบกรีนชู ออปชันมาใช้เป็นลูกเล่น
นักลงทุนทั่วไปมักเข้าใจว่า หุ้นใหม่ที่มีกรีนชู ออปชัน ราคาจะไม่ต่ำกว่าจองในระยะ 30 วันนับจากหุ้นเข้ามาซื้อขาย เพราะกรีนชู ออปชันจะเริ่มทำงานเมื่อราคาหุ้นปรับตัวลงต่ำกว่าจอง ซึ่งเป็นความเข้าใจที่ผิด
เพราะกรีนชู ออปชัน เป็นกลไกที่ส่งผลในเชิงจิตวิทยาการลงทุนเท่านั้น ไม่ใช่กลไกที่จะค้ำประกันว่า ราคาหุ้นใหม่จะไม่ต่ำกว่าจองภายใน 30 วันปฏิทิน นับจากหุ้นใหม่เข้าซื้อขาย
กรีนชู ออปชัน หรือหุ้นส่วนเกินที่เสนอขายนักลงทุนนั้นจะมีจำนวน 10% ของหุ้นที่นำเสนอขายนักลงทุนทั้งหมด โดยกรณี CRC จะมีกรีนชู ออปชัน จำนวน 169.1 ล้านหุ้น
กลไกทำงานของกรีนชู ออปชัน จะเริ่มขึ้นเมื่อราคาหุ้นต่ำกว่าจอง โดยกรีนชูฯ จะทยอยเข้ามาซื้อหุ้นคืน
แต่ไม่มีข้อกำหนดตายตัวว่า เมื่อราคาหุ้นต่ำกว่าจอง กรีนชูฯ ต้องเข้ามาซื้อหุ้นคืนทันที แต่จะซื้อเมื่อไหร่ก็ได้ ซื้อราคาไหนก็ได้ ขึ้นอยู่กับดุลพินิจของบริษัทแกนนำอันเดอร์ไรเตอร์ หรือแกนนำผู้จัดการจำหน่าย หรือรับประกันการจำหน่าย ซึ่งเป็นผู้บริหารกรีนชูฯ
หุ้น CRC ราคาจอง 42 บาท และราคาต่ำกว่าจองตั้งแต่วันแรกที่ซื้อขายเมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา แต่เชื่อว่า กรีนชูฯ ยังไม่ทำงาน และการซื้อขายวันที่ 2 ซึ่งราคาปรับตัวลงไปปิดที่ 41.25 บาท กรีนชูฯ ก็อาจยังไม่ทำงาน
กระทั่งการซื้อขายวันที่ 3 หรือวันที่ 24 กุมภาพันธ์ที่ผ่านมา ซึ่งราคาหุ้น CRC ถูกถล่มหนัก และลงมาปิดที่ 36.50 บาท ต่ำกว่าจองรวมทั้งสิ้น 5.50 บาท กรีนชูฯ จึงอาจเริ่มต้นทำงาน
แต่นักลงทุนที่จองซื้อ CRC ต้องเสียหายยับเยินไปแล้ว
หุ้น CRC ที่ทรุดหนัก ต่ำกว่าจองโดยรวมเกือบ 13% เป็นสิ่งที่สะท้อนให้เห็นถึงความล้มเหลวของระบบกรีนชู ออปชัน เพราะแทบไม่ได้ช่วยพยุงราคาหุ้น
กรณีหุ้น CRC เห็นชัดว่า นักลงทุนไม่ได้ประโยชน์อะไรจากกรีนชู ออปชัน นอกจากถูกหว่านล้อม ชักจูง ถูกสร้างภาพให้เกิดความเข้าใจว่า หุ้นใหม่ที่มีกรีนชูฯ จะมีหลักประกันว่า ราคาจะไม่ต่ำจอง ซึ่งไม่จริง
ปัญหาของหุ้นใหม่ไม่ได้อยู่กรีนชูฯ แต่อยู่ที่การกำหนดราคาเสนอขาย โดยต้นเหตุที่ทำให้ราคาหุ้นต่ำกว่าจอง เกิดจากการเสนอขายหุ้นในราคาที่แพงยับ เอาเปรียบนักลงทุนมากเกินไป
บริษัทที่ปรึกษาทางการเงินที่เห็นแก่ได้ ต้องการกอบโกยประโยชน์ส่วนตัว และไม่คำนึงถึงความเสียหายของประชาชนผู้ลงทุน มักยอมศิโรราบให้บริษัทจดทะเบียนใหม่ ยอมให้ผู้ถือหุ้นใหญ่บริษัทจดทะเบียนใหม่ตั้งราคาเสนอขายตามใจชอบ
กำหนดราคาเสนอขายหุ้นสูงๆ ทั้งที่เป็น บริษัทที่มีปัจจัยพื้นฐานต่ำๆ
เมื่อเข้ามาซื้อขายในตลาดหุ้น ราคาจึงรูดต่ำกว่าจอง โดยบริษัทที่ปรึกษาทางการเงินหรือบริษัทอันเดอร์ไรเตอร์ไม่ต้องรับผิดชอบต่อความเสียหายนักลงทุนนับพันนับหมื่นคน แถมยังหน้าไม่อาย ปากดีออกมาแก้ตัวแทนหุ้นใหม่กันเสียอีก
กลไกกรีนชู ออปชัน กำลังจะถูกนำมาใช้เป็นเครื่องมือในการขายหุ้นใหม่มากขึ้น โดยหุ้นขนาดเล็กคงจะใช้กรีนชูฯ กระตุ้นการขายด้วย
แต่การนำกรีนชูฯ มาใช้จะเป็นการแสดงให้เห็นว่า ทั้งผู้บริหารบริษัทจดทะเบียนใหม่ ทั้งบริษัทที่ปรึกษาการเงินและอันเดอร์ไรเตอร์ ไม่มั่นใจว่าหุ้นจะขายได้ และอาจจะรู้ดีว่า หุ้นใหม่ที่เสนอขายนั้นตั้งราคาไว้สูง จึงต้องหาลูกเล่นเป็นตัวล่อ
นับจากนี้ หุ้นใหม่ที่มีกรีนชู ออปชัน จะกลายเป็นหุ้นที่อยู่ในข่ายอันตราย เพราะน่าจะตั้งราคาขายไว้แพง นักลงทุนจึงควรหลีกเลี่ยง อย่าจองซื้อ
