คอลัมน์ EYE ON SPORTS โดย กษิติ กมลนาวิน
เมื่อมีมหกรรมกีฬาที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก ก็เป็นโอกาสที่ชาติต่างๆจะได้แสดงศักยภาพทางด้านกีฬา แต่บางครั้งนักกีฬาเองก็ต้องหมดโอกาสเข้าร่วมแข่งขัน เนื่องจากชาติของตนไม่ส่งทีม เพราะรัฐบาลมีเหตุผลบางประการ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เหตุผลทางการเมือง บางครั้ง นักกีฬาต้องสูญเสียโอกาสในการได้รับชัยชนะอย่างไม่เป็นธรรม นั่นก็ด้วยอีกเหตุผลหนึ่งที่เขาตั้งใจจะมอบเกียรติยศให้แก่อีกคนหนึ่ง และบางครั้งนักกีฬาก็ต้องสังเวยชีวิตของตนเอง ด้วยเหตุผลความขัดแย้ง ที่ผมจะเล่าต่อไปนี้ เป็นตัวอย่างของการเมืองที่เข้ามามีอิทธิพลกับโอลิมปิคเกมส์ที่ผ่านมา
โอลิมปิคเกมส์ ครั้งที่ 11 ในปี 1936 ที่กรุงแบร์ลิน ประเทศเยอรมนี ตอนนั้น พรรคนาซีเพิ่งขึ้นมามีอำนาจ และถือเป็นโอกาสเหมาะที่จะใช้โอลิมปิคเกมส์เป็นเวทีโฆษณาชวนเชื่อ เผยแพร่ลัทธินาซี ชนเผ่าอารยันต้องเหนือกว่าเผ่าอื่นใดในโลก นั่นเป็นครั้งแรกที่มีการรายงานสดการแข่งขันทางโทรทัศน์ซะด้วยครับ ในรอบก่อนรองชนะเลิศของการแข่งขันฟุตบอล คู่ระหว่าง เปรู กับ ออสเตรีย ซึ่งเปรูชนะ 4-2 หลังจากต่อเวลา เยอรมนีกับออสเตรียนั้นสนิทกันเหมือนพี่น้อง คนออสเตรียใช้ภาษาเยอรมันครับ และหลังจบแมตช์นี้ คณะกรรมการจัดการแข่งขันสั่งให้มีการแข่งใหม่ดื้อๆเลย โดยให้เหตุผลว่า มีผู้โต้แย้งว่าสนามแข่งขันนั้นมีขนาดเล็กเกินไป แถมตอนที่ เปรู ได้ประตูที่ 4 แฟนบอลชาวเปรูแห่ลงไปเต็มสนามอีกด้วย เมื่อต้องรีแมตช์ก็สร้างความไม่พอใจให้รัฐบาลเปรูอย่างมาก ถึงกับถอนทีมนักกีฬาออกจากการแข่งขัน ในขณะที่ทีมฟุตบอลออสเตรียยังมุ่งหน้าแข่งขันในรอบต่อไปอย่างไม่สะทกสะท้าน จนได้รองแชมป์ฟุตบอลโอลิมปิค
โอลิมปิคเกมส์ ครั้งที่ 19 ในปี 1968 ที่กรุงเม็กซิโก ซิตี้ ประเทศเม็กซิโก รายการวิ่ง 200 เมตรชาย ลมกรดอเมริกันเชื้อสายอัฟริกันเข้าที่ 1 และที่ 3 ได้เหรียญทองและเหรียญทองแดงไปครอง และตอนที่เขามอบเหรียญรางวัล ทั้งสองชูกำปั้นที่สวมถุงมือสีดำเป็นสัญลักษณ์บ่งบอกถึงพลังในการต่อสู้ของคนผิวดำที่เรียกกันในยุคของการเหยียดผิวว่า Black Power ทำให้ภายหลัง คณะกรรมการโอลิมปิคสากลลงโทษห้ามทั้งสองเข้าร่วมการแข่งขันโอลิมปิคเกมส์อีกตลอดชีวิต
โอลิมปิคเกมส์ ครั้งที่ 20 ในปี 1972 ที่เมืองมิวนิค ประเทศเยอรมนีตะวันตก ผู้ก่อการร้ายชาวปาเลสตายน์จากขบวนการกันยายนทมิฬ ( Black September ) ได้บุกเข้าไปในหมู่บ้านนักกีฬาและจับนักกีฬาและเจ้าหน้าที่ทีมของอิสราเอลรวม 11 คนเป็นตัวประกัน นักกีฬาโดนยิงตาย 2 คนที่ที่พัก ส่วนที่เหลือในที่สุดก็ถูกสังหารเรียบ หลังจากเหตุการณ์นี้ ทางรัฐบาลเยอรมนีได้ก่อตั้งหน่วยต่อต้านการก่อการร้ายที่ชื่อ Grenzschutzgruppe 9 ( GSG9 ) ขึ้น ซึ่งในปัจจุบันถือว่าเป็นหน่วยปฎิบัติการที่ดีที่สุดในโลก และหลายชาติก็ทะยอยก่อตั้งหน่วยต่อต้านการก่อการร้ายตามแบบเยอรมนี
โอลิมปิคเกมส์ ครั้งที่ 21 ในปี 1976 ที่เมืองมงเรอัล และ เกเบ็ก ประเทศแคนาดา ไต้หวันถอนตัวออกจากการแข่งขัน เมื่อแคนาดาแจ้งว่า ไต้หวันไม่สามารถลงแข่งขันในนาม สาธารณรัฐจีน ( Republic of China ) ซึ่งเป็นชื่ออย่างเป็นทางการของไต้หวัน เพราะคณะกรรมการโอลิมปิคสากลดันไปรับรอง สาธารณรัฐประชาชนจีน ( People's Republic of China ) ซะแล้ว ซึ่งทางผู้จัดบอกว่าไต้หวันคือส่วนหนึ่งของประเทศจีนเท่านั้น ไม่ใช่ประเทศอิสระ นอกจากนั้น มีอีก 28 ประเทศ ซึ่งส่วนใหญ่อยู่ในทวีปอัฟริกาได้บอยคอตต์โอลิมปิคเกมส์ ครั้งนี้ เพราะมี นิวซีแลนด์ เข้าร่วมแข่งขัน ที่ชาติเหล่านั้นรังเกียจ นิวซีแลนด์ ก็เพราะไม่พอใจที่ นิวซีแลนด์ ยังคงให้ทีมรักบี้ของตน คือ พวกออลแบล็คส์ ทำการแข่งขันกับทีมอัฟริกาใต้ ซึ่งมีนโยบายเหยียดผิวอย่างแรง และชาวบ้านเขาพยายามรุมประณาม
โอลิมปิคเกมส์ ครั้งที่ 22 ในปี 1980 ที่กรุงมอสโคว์ สหภาพโซเวียต ก่อนหน้านั้น สหภาพโซเวียตส่งกำลังทหารบุกเข้าไปในอัฟกานิสถาน ทำให้สหรัฐอเมริกาไม่พอใจ และบอยคอตต์โอลิมปิคเกมส์ครั้งนี้ พร้อมๆกับอีก 64 ประเทศ ซึ่งรวมทั้งประเทศไทยด้วย เพราะเราตามดมก้นสหรัฐอยู่
โอลิมปิคเกมส์ ครั้งที่ 23 ในปี 1984 ที่เมืองลอสแอนเจลิส สหรัฐอเมริกา สืบเนื่องจากการบอยคอตต์ โอลิมปิคเกมส์ หนก่อน ที่นำโดยสหรัฐฯ คราวนี้ก็ถึงทีล้างแค้น โซเวียตกับยุโรปตะวันออก รวมทั้ง คิวบา รวม 14 ประเทศ
โอลิมปิคเกมส์ ครั้งที่ 24 ในปี 1988 ที่กรุงโซล ประเทศเกาหลีใต้ รอย โจนส์ จูเนียร์ นักชกสหรัฐฯ ต้องอึ้งไปนาน เพราะชกในรอบชิงชนะเลิศได้ดีชนิดชนะขาด พาร์ค ซีฮัน คู่ต่อสู้ชาติเจ้าภาพอย่างเห็นได้ชัด แต่กรรมการ 5 คนเสียงแตก ให้นักชกเจ้าภาพชนะ 3 ต่อ 2 ถูกปล้นเหรียญทองที่เตรียมไว้ให้เกาหลีใต้อยู่ก่อนแล้ว
และสุดท้าย ไม่ใช่เรื่องการเมืองที่มามีอิทธิพลกับกีฬาหรอกครับ แต่เป็นความสวยงามแห่งกีฬาที่เกิดขึ้นกับโอลิมปิคเกมส์ ครั้งที่ 25 ในปี 1992 ที่เมืองบาร์เซโลนา ประเทศสเปน ผมมีความประทับใจเป็นพิเศษกับพิธีจุดไฟในกระถางคบเพลิง โดย อันโตนิโอ เรโบโย ( Antonio Rebollo ) นักแม่นธนูคนพิการของเจ้าภาพเป็นผู้ยิงธนูไฟจากระยะไกลใส่กระถางคบเพลิง ทำให้อยากรู้เหมือนกันว่า จีนเตรียมอะไรไว้เป็นทีเด็ดในโอลิมปิคเกมส์ 2008
เมื่อมีมหกรรมกีฬาที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก ก็เป็นโอกาสที่ชาติต่างๆจะได้แสดงศักยภาพทางด้านกีฬา แต่บางครั้งนักกีฬาเองก็ต้องหมดโอกาสเข้าร่วมแข่งขัน เนื่องจากชาติของตนไม่ส่งทีม เพราะรัฐบาลมีเหตุผลบางประการ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เหตุผลทางการเมือง บางครั้ง นักกีฬาต้องสูญเสียโอกาสในการได้รับชัยชนะอย่างไม่เป็นธรรม นั่นก็ด้วยอีกเหตุผลหนึ่งที่เขาตั้งใจจะมอบเกียรติยศให้แก่อีกคนหนึ่ง และบางครั้งนักกีฬาก็ต้องสังเวยชีวิตของตนเอง ด้วยเหตุผลความขัดแย้ง ที่ผมจะเล่าต่อไปนี้ เป็นตัวอย่างของการเมืองที่เข้ามามีอิทธิพลกับโอลิมปิคเกมส์ที่ผ่านมา
โอลิมปิคเกมส์ ครั้งที่ 11 ในปี 1936 ที่กรุงแบร์ลิน ประเทศเยอรมนี ตอนนั้น พรรคนาซีเพิ่งขึ้นมามีอำนาจ และถือเป็นโอกาสเหมาะที่จะใช้โอลิมปิคเกมส์เป็นเวทีโฆษณาชวนเชื่อ เผยแพร่ลัทธินาซี ชนเผ่าอารยันต้องเหนือกว่าเผ่าอื่นใดในโลก นั่นเป็นครั้งแรกที่มีการรายงานสดการแข่งขันทางโทรทัศน์ซะด้วยครับ ในรอบก่อนรองชนะเลิศของการแข่งขันฟุตบอล คู่ระหว่าง เปรู กับ ออสเตรีย ซึ่งเปรูชนะ 4-2 หลังจากต่อเวลา เยอรมนีกับออสเตรียนั้นสนิทกันเหมือนพี่น้อง คนออสเตรียใช้ภาษาเยอรมันครับ และหลังจบแมตช์นี้ คณะกรรมการจัดการแข่งขันสั่งให้มีการแข่งใหม่ดื้อๆเลย โดยให้เหตุผลว่า มีผู้โต้แย้งว่าสนามแข่งขันนั้นมีขนาดเล็กเกินไป แถมตอนที่ เปรู ได้ประตูที่ 4 แฟนบอลชาวเปรูแห่ลงไปเต็มสนามอีกด้วย เมื่อต้องรีแมตช์ก็สร้างความไม่พอใจให้รัฐบาลเปรูอย่างมาก ถึงกับถอนทีมนักกีฬาออกจากการแข่งขัน ในขณะที่ทีมฟุตบอลออสเตรียยังมุ่งหน้าแข่งขันในรอบต่อไปอย่างไม่สะทกสะท้าน จนได้รองแชมป์ฟุตบอลโอลิมปิค
โอลิมปิคเกมส์ ครั้งที่ 19 ในปี 1968 ที่กรุงเม็กซิโก ซิตี้ ประเทศเม็กซิโก รายการวิ่ง 200 เมตรชาย ลมกรดอเมริกันเชื้อสายอัฟริกันเข้าที่ 1 และที่ 3 ได้เหรียญทองและเหรียญทองแดงไปครอง และตอนที่เขามอบเหรียญรางวัล ทั้งสองชูกำปั้นที่สวมถุงมือสีดำเป็นสัญลักษณ์บ่งบอกถึงพลังในการต่อสู้ของคนผิวดำที่เรียกกันในยุคของการเหยียดผิวว่า Black Power ทำให้ภายหลัง คณะกรรมการโอลิมปิคสากลลงโทษห้ามทั้งสองเข้าร่วมการแข่งขันโอลิมปิคเกมส์อีกตลอดชีวิต
โอลิมปิคเกมส์ ครั้งที่ 20 ในปี 1972 ที่เมืองมิวนิค ประเทศเยอรมนีตะวันตก ผู้ก่อการร้ายชาวปาเลสตายน์จากขบวนการกันยายนทมิฬ ( Black September ) ได้บุกเข้าไปในหมู่บ้านนักกีฬาและจับนักกีฬาและเจ้าหน้าที่ทีมของอิสราเอลรวม 11 คนเป็นตัวประกัน นักกีฬาโดนยิงตาย 2 คนที่ที่พัก ส่วนที่เหลือในที่สุดก็ถูกสังหารเรียบ หลังจากเหตุการณ์นี้ ทางรัฐบาลเยอรมนีได้ก่อตั้งหน่วยต่อต้านการก่อการร้ายที่ชื่อ Grenzschutzgruppe 9 ( GSG9 ) ขึ้น ซึ่งในปัจจุบันถือว่าเป็นหน่วยปฎิบัติการที่ดีที่สุดในโลก และหลายชาติก็ทะยอยก่อตั้งหน่วยต่อต้านการก่อการร้ายตามแบบเยอรมนี
โอลิมปิคเกมส์ ครั้งที่ 21 ในปี 1976 ที่เมืองมงเรอัล และ เกเบ็ก ประเทศแคนาดา ไต้หวันถอนตัวออกจากการแข่งขัน เมื่อแคนาดาแจ้งว่า ไต้หวันไม่สามารถลงแข่งขันในนาม สาธารณรัฐจีน ( Republic of China ) ซึ่งเป็นชื่ออย่างเป็นทางการของไต้หวัน เพราะคณะกรรมการโอลิมปิคสากลดันไปรับรอง สาธารณรัฐประชาชนจีน ( People's Republic of China ) ซะแล้ว ซึ่งทางผู้จัดบอกว่าไต้หวันคือส่วนหนึ่งของประเทศจีนเท่านั้น ไม่ใช่ประเทศอิสระ นอกจากนั้น มีอีก 28 ประเทศ ซึ่งส่วนใหญ่อยู่ในทวีปอัฟริกาได้บอยคอตต์โอลิมปิคเกมส์ ครั้งนี้ เพราะมี นิวซีแลนด์ เข้าร่วมแข่งขัน ที่ชาติเหล่านั้นรังเกียจ นิวซีแลนด์ ก็เพราะไม่พอใจที่ นิวซีแลนด์ ยังคงให้ทีมรักบี้ของตน คือ พวกออลแบล็คส์ ทำการแข่งขันกับทีมอัฟริกาใต้ ซึ่งมีนโยบายเหยียดผิวอย่างแรง และชาวบ้านเขาพยายามรุมประณาม
โอลิมปิคเกมส์ ครั้งที่ 22 ในปี 1980 ที่กรุงมอสโคว์ สหภาพโซเวียต ก่อนหน้านั้น สหภาพโซเวียตส่งกำลังทหารบุกเข้าไปในอัฟกานิสถาน ทำให้สหรัฐอเมริกาไม่พอใจ และบอยคอตต์โอลิมปิคเกมส์ครั้งนี้ พร้อมๆกับอีก 64 ประเทศ ซึ่งรวมทั้งประเทศไทยด้วย เพราะเราตามดมก้นสหรัฐอยู่
โอลิมปิคเกมส์ ครั้งที่ 23 ในปี 1984 ที่เมืองลอสแอนเจลิส สหรัฐอเมริกา สืบเนื่องจากการบอยคอตต์ โอลิมปิคเกมส์ หนก่อน ที่นำโดยสหรัฐฯ คราวนี้ก็ถึงทีล้างแค้น โซเวียตกับยุโรปตะวันออก รวมทั้ง คิวบา รวม 14 ประเทศ
โอลิมปิคเกมส์ ครั้งที่ 24 ในปี 1988 ที่กรุงโซล ประเทศเกาหลีใต้ รอย โจนส์ จูเนียร์ นักชกสหรัฐฯ ต้องอึ้งไปนาน เพราะชกในรอบชิงชนะเลิศได้ดีชนิดชนะขาด พาร์ค ซีฮัน คู่ต่อสู้ชาติเจ้าภาพอย่างเห็นได้ชัด แต่กรรมการ 5 คนเสียงแตก ให้นักชกเจ้าภาพชนะ 3 ต่อ 2 ถูกปล้นเหรียญทองที่เตรียมไว้ให้เกาหลีใต้อยู่ก่อนแล้ว
และสุดท้าย ไม่ใช่เรื่องการเมืองที่มามีอิทธิพลกับกีฬาหรอกครับ แต่เป็นความสวยงามแห่งกีฬาที่เกิดขึ้นกับโอลิมปิคเกมส์ ครั้งที่ 25 ในปี 1992 ที่เมืองบาร์เซโลนา ประเทศสเปน ผมมีความประทับใจเป็นพิเศษกับพิธีจุดไฟในกระถางคบเพลิง โดย อันโตนิโอ เรโบโย ( Antonio Rebollo ) นักแม่นธนูคนพิการของเจ้าภาพเป็นผู้ยิงธนูไฟจากระยะไกลใส่กระถางคบเพลิง ทำให้อยากรู้เหมือนกันว่า จีนเตรียมอะไรไว้เป็นทีเด็ดในโอลิมปิคเกมส์ 2008
