ชาวรัษฎาร่วมอนุรักษ์ยาหนมของดีภาคใต้

ตรัง - กลุ่มสตรีทำขนมบ้านควนหนองกก ตำบลคลองปาง อำเภอรัษฎา รวมตัวกันผลิต “ยาหนม” ขนมท้องถิ่นชื่อดังของภาคใต้ที่หาทานได้ยากแล้ว แต่ยังมีผู้สนใจสั่งซื้อกันเป็นจำนวนมาก

นายสุชิน สุธาชีวะ นายอำเภอรัษฎา จังหวัดตรัง กล่าวว่า เนื่องจากภาคใต้เป็นพื้นที่ที่มีมะพร้าวขึ้นอยู่อย่างมากมาย ชาวบ้านในจังหวัดต่างๆ รวมทั้งจังหวัดตรัง จึงได้นำมาเป็นส่วนผสมของการผลิตขนมท้องถิ่นชนิดหนึ่งที่ขึ้นชื่อ และหาทานยากแล้ว ซึ่งก็คือ “ยาหนม” เป็นขนมที่นิยมทำกันตามงานแต่งงาน งานบวชนาค หรืองานต่างๆ กล่าวกันว่า งานใดเลี้ยง ยาหนม ถือว่าเป็นงานใหญ่ เพราะการกวนต้องใช้คนจำนวนมาก ยาหนม จึงมีศักดิ์ศรีสูงกว่าขนมประเภทอื่นๆ และดูคล้ายกับ กะละแม

ผู้รู้ในสมัยก่อนให้เหตุผลว่า ยาหนม น่ามาจากชื่อเต็มว่า พระยาหนม หรือ พญาขนม ซึ่งหมายถึงยอดแห่งขนม หรือเจ้าแห่งขนมทั้งหลาย แต่คนภาคใต้นิยมเรียกแบบสั้นๆ จึงตัดบางคำออกไป สำหรับส่วนผสมของยาหนมใน 1 กระทะใบบัว จะประกอบไปด้วย แป้งข้าวเหนียว น้ำตาลปี๊บ และน้ำกะทิสด โดยนำมาขยำให้เข้ากัน และตั้งบนเตาไฟ ก่อนใช้ไม้พายกวนเป็นเวลานานประมาณ 2 ชั่วโมงครึ่ง จนเมื่อมีสีน้ำตาลแก่ปนดำ แล้วตักใส่ภาชนะที่ต้องการ ก็จะได้ ยาหนม ที่ทั้งหอม และอร่อย ซึ่งมีผู้สนใจสั่งซื้อกันเป็นจำนวนมาก

ยาหนม จะมีทั้งห่อแบบดั้งเดิมด้วยกาบหมาก และด้วยพลาสติกใส ขายในราคากิโลกรัมละ 100 บาท ซึ่งจะได้ขนมประมาณ 13 ชิ้น หรือมีราคาเฉลี่ยชิ้นละ 8 บาท นับเป็นขนมชื่อดังของชาวปักษ์ใต้ที่หาทานได้ยาก และในจังหวัดตรัง ยังเหลือผลิตเพียงแห่งเดียวแล้ว จุดเด่นของ ยาหนม บ้านควนหนองกก ก็คือ กระบวนการผลิตที่ถูกหลักอนามัยเพื่อให้ปลอดภัยต่อผู้บริโภค รวมทั้งยังทำให้ชาวบ้านมีรายได้ ซึ่งดีกว่าทำสวนยางในยุคที่ราคาตกต่ำเสียอีก แถมยังสร้างความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันในชุมชน และช่วยสืบสานภูมิปัญญาพื้นบ้าน