ไทย-จีน เมืองตรัง ร่วมสืบสานงานประเพณีถือศีลกินผัก

จังหวัดตรัง ตั้งอยู่ทางภาคใต้ฝั่งตะวันตกของประเทศไทย มีแม่น้ำตรัง ไหลผ่านลงสู่ทะเลอันดามันที่ปากน้ำกันตัง ซึ่งเมื่อย้อนอดีตไปประมาณ 150-160 ปีที่แล้ว หรือเมื่อ พ.ศ.2390-2400 จะพบว่า ได้มี "ชาวจีนฮกเกี้ยน" พากันอพยพโดยทางเรือ มาลงหลักปักถิ่นฐาน ณ หมู่บ้านท่าจีน ตำบลบางรัก อำเภอเมืองตรัง

หลังจากนั้น ชาวจีนในจังหวัดตรัง จึงได้ร่วมกันจัดงานถือศีลกินผัก ขึ้นเป็นครั้งแรก เมื่อประมาณ พ.ศ.2400 เพื่อสืบสานประเพณีโบราณที่กระทำสืบต่อกันมายาวนานแล้ว โดยการปลูกสร้างโรงพิธีเป็นโรงเรือนมุงหลังคาและฝาด้วยจาก แล้วอัญเชิญกระถางธูปของเทพเจ้าเก้าองค์เข้าไปไว้ และถือเอาวันขึ้น 1 ค่ำ เดือนเก้าจีน เป็นวันเริ่มต้น จนกระทั่งถึงวันขึ้น 9 ค่ำ เดือนเก้าจีน อันเป็นวันสิ้นสุดของงานในปีนั้นๆ

สำหรับการถือศีลกินผักของจังหวัดตรังนั้น จะเริ่มเตรียมงานกันตั้งแต่วันขึ้น 27 ค่ำ เดือนแปดจีน ทั้งนี้ จะมีการหาฤกษ์เวลาที่ดีของปีปฏิทินจีน เพื่อตั้งโต๊ะบวงสรวงอัญเชิญเทพเจ้าต่างๆ หรือป่ายตั่ว ที่จะเสด็จลงมาในวันเริ่มพิธีกรรม รวมทั้งยังมีการทำความสะอาดศาลเจ้า แท่นบูชา เชิงเทียน ตะเกียงน้ำมัน และกระถางธูป

ครั้นถึงวันขึ้น 29 ค่ำ เดือนแปดจีน จะเป็นวันยกเสาธง หรือวันยกเสาเต็งโก หรือวันยกเสาเต็งกอ ซึ่งเรียกตามสำเนียงชาวจีนฮกเกี้ยนว่า "คี่เต็งโก" และปกติจะทำในตอนเช้าของวันดังกล่าว จากนั้น ก็จะจัดการเคลื่อนย้ายกระถางธูป เชิงเทียน ตะเกียงน้ำมัน จากโต๊ะบวงสรวง ไปตั้งวางที่ศาลเทวดาฟ้าดินทั้งหมด

ส่วนในตอนกลางคืนของวันเดียวกันนี้ ทางศาลเจ้าก็จะได้ทำพิธีอัญเชิญไฟพระฤกษ์เข้าสู่แท่นบูชา ซึ่งเป็นไปตามประเพณีที่เคยปฏิบัติกันมาตั้งแต่ครั้งโบราณ ด้วยการเริ่มพิธีจุดตะเกียงน้ำมันมะพร้าว ณ แท่นบูชาของเทพเจ้าต่างๆ ทุกองค์ อันเป็นการเริ่มต้นพิธีถือศีลกินผักที่สมบูรณ์ทุกประการ

ผู้ที่ต้องการถือศีลกินผัก จะต้องการงดรับประทานอาหารคาว หรือเนื้อสัตว์ทุกชนิด รวมทั้งไข่ หอม กระเทียม และผักบางประเภทที่มีกลิ่นฉุนอย่างรุนแรง รวมทั้งจะต้องปฏิบัติตนให้ครบในศีล 5 อย่างเคร่งครัดที่สุด เพื่อเป็นการซักฟอกมลทินออกจากตนเอง ทั้งกาย วาจา ใจ

ส่วนในวันที่ขบวนองค์ศักดิ์สิทธิ์ ของศาลเจ้าต่างๆ ออกโปรดสาธุชน ไปตามพื้นที่ต่างๆ ของจังหวัดตรัง ซึ่งนอกจากจะมีลูกหลานในชุดนุ่งขาวห่มขาวเข้าร่วมกันเป็นจำนวนมากแล้ว ยังมีการใช้อาวุธ ของมีคม หรือเหล็กแหลมต่างๆ ทิ่มแทงลงไปในร่างกาย ไม่ว่าจะเป็นตามใบหน้า ขอบตา ปาก จมูก หู หรือผิวหนัง

ในปี 2556 จังหวัดตรัง กำหนดจัดงานประเพณีศีลกินผัก ในวันที่ 4-13 ตุลาคม โดยเฉพาะวันแรก จะมีพิธียกเสาเต็งโก และอัญเชิญตะเกียงไฟพระฤกษ์ 9 ดวง ขึ้นสู่ยอดเสา โดยศาลเจ้าทุกแห่งจะมีการประกอบพิธีกรรมตลอด 10 วัน 10 คืน ซึ่งทุกปีจะมีนักท่องเที่ยวและผู้มีจิตศรัทธา เดินทางมาร่วมงานเป็นจำนวนมาก

นอกจากนั้น ยังมีการจัดงานประเพณีถือศีลกินผัก ในช่วงวันที่ 5-7 ตุลาคม ณ บริเวณหน้าสำนักงานเทศบาลนครตรัง ด้วย ซึ่ง นายสมศักดิ์ ภูรีศรีศักดิ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา จะเดินทางมาเปิดงานในคืนวันเสาร์ที่ 5 ตุลาคม โดยจะมีการจัดกิจกรรมอันเป็นมงคลต่างๆ มากมาย

ไม่ว่าจะเป็นการจัดกิจกรรมต้นโพธิ์เงินโพธิ์ทองถวายพระพร การเวียนธูปเวียนเทียน การเสวนาเรื่องเคล็ดลับการกินเจให้ได้ประโยชน์สุขภาพสูงสุด การสาธิตทำอาหาร และการแข่งขันกินเมนู "โกตาว" ซึ่งเป็นขนมที่ใช้ในพิธีโข้กุน หรือพิธีเลี้ยงทหารพระ และการแข่งขันกินเมนู "ขนมขาหมู" อาหารเจพื้นเมืองชื่อดัง