“เตยปาหนัน” ผลิตภัณฑ์จักสาน สินค้า OTOP เลื่องชื่อของ จ.ตรัง ด้วยฝีมือที่ประณีต บวกกับความคิดสร้างสรรค์ในการออกแบบเป็นข้าวของเครื่องใช้กว่า 30 รูปแบบ อาชีพหัตถกรรมที่สืบทอดมาจากภูมิปัญญาของบรรพบุรุษใน อ.หาดสำราญ จึงเป็นสินค้าส่งไปขายไกลถึงต่างประเทศ แต่ปัจจุบันกำลังจะไร้ผู้สืบทอด
นางอ๊ะ หลงกลาง ประธานวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านเกษตรกรนาชุมเห็ดตะเสะ ซึ่งตั้งอยู่ในพื้นที่หมู่ที่ 2 ตำบลตะเสะ อ.หาดสำราญ จ.ตรัง กล่าวว่า กลุ่มจักสานผลิตภัณฑ์ “เตยปาหนัน” ก่อเกิดขึ้นมายาวนานนับร้อยปีแล้ว โดยการเรียนรู้จากบรรพบุรุษสืบต่อกันมาด้วยการสอนลูกหลานให้รู้จักการสานกระเชอสำหรับเก็บข้าวสาร การสานมุกตีนช้างสำหรับใส่หมากพลู หรือการสานเสื่อรูปสี่เหลี่ยมสำหรับไปแลกข้าวสารอาหาร โดยการสนับสนุนของหน่วยงานต่างๆ ในอำเภอหาดสำราญ เช่น เกษตรอำเภอ พัฒนาชุมชน และวัฒนธรรม
ต่อมา เมื่อมีการพัฒนาการจักสานไปเป็นเพื่อจำหน่าย จึงได้มีการจัดตั้งกลุ่มอย่างเป็นทางการขึ้นเมื่อปี 2534 และมีสมาชิกเริ่มแรกเพียง 9 คน ก่อนที่จะขยายเพิ่มมาเป็น 20 คนในเวลานี้ โดยมีลักษณะเด่นก็คือ นำเอาวัสดุในท้องถิ่นที่ขึ้นตามชายทะเล เช่น เตยปาหนัน มาสร้างเป็นผลิตภัณฑ์ให้เกิดรายได้ รวมทั้งพัฒนารูปแบบ และลวดลายต่างๆ มาอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะลวดลายยอดนิยม เช่น ลายลูกแก้วใหญ่ ลูกแก้วเล็ก และหมากรุก
โดย นางอ๊ะ ได้รับการยกย่องให้เป็นครูภูมิปัญญาไทยของ จ.ตรัง ซึ่งถือเป็นผู้ที่มีความเชี่ยวชาญด้านอุตสาหกรรม และหัตถกรรม โดยเฉพาะการจักสาน “เตยปาหนัน” ที่ได้รับการถ่ายทอดจากปู่ย่าตายาย เพียงแค่อายุ 10 ปี ก็สามารถสานเป็นเสื่อขายเลี้ยงตัวเองได้ตลอดมา อีกทั้งยังทำลวดลาย และแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ได้หลากหลาย บวกกับความคิดสร้างสรรค์ในการสร้างชิ้นงาน หรือการออกแบบที่มีความเป็นศิลปะ และตรงตามความต้องการของลูกค้า ฝีมือการจักสานที่ละเอียด ประณีต สวยงาม และเป็นธรรมชาติ
กระทั่งต่อมา ได้รับการสนับสนุนให้จดทะเบียนเป็นสินค้า OTOP ระดับ 5 ดาว ของ จ.ตรัง รวมทั้งจดทะเบียนเครื่องหมายทางการค้าสำหรับสินค้าเครื่องจักสานทำจากเส้นใยพืชในจำพวกที่ 20 เมื่อวันที่ 10 ก.พ.2548 และล่าสุดก็คือ การพัฒนาขึ้นเป็นกลุ่มแม่บ้านเกษตร โครงการสายใยรักแห่งครอบครัวฯ เมื่อวันที่ 20 พ.ย.2551 เพื่อทำการถ่ายทอดอาชีพนี้ออกไปให้แก่เด็ก เยาวชน และผู้สนใจ ให้รู้จักคุณค่าของวัฒนธรรมด้านอาชีพที่เป็นของบรรพบุรุษ
ทั้งนี้ กว่าจะมาเป็นผลิตภัณฑ์อันสวยงามได้นั้น สมาชิกแต่ละคนต้องใช้ความอดทนอย่างมาก เพราะมีขั้นตอนในการผลิตถึง 15 ขั้นตอน และมีจำนวน 30-40 รูปแบบ ส่วนใหญ่ใช้ตกแต่งบ้าน หรือใช้บรรจุสิ่งของต่างๆ เช่น เสื่อกลม เสื่อเหลี่ยม กระเป๋าสะพายสตรี กระเป๋าถือสตรี กระเป๋าหิ้ว กระเป๋าสตางค์ กล่องนามบัตร กล่องของขวัญ กล่องแว่นตา กล่องใส่โทรศัพท์ หมวก แฟ้มใส่เอกสาร ที่รองจาน ที่รองแก้ว สมุดยา แจกันดอกไม้ ฯลฯ โดยมีราคาตั้งแต่ชิ้นละ 50 บาท ไปจนถึง 5,000 บาท และใช้เวลาในการผลิตตั้งแต่ 1 วัน ไปจนถึง 1 เดือน
นอกจากจะมีการนำผลิตภัณฑ์ไปจำหน่ายในงานสินค้า OTOP ณ เมืองทองธานี และในงานต่างๆ ทั้งภายในจังหวัด และนอก จ.ตรัง แล้ว ยังมีการสั่งสินค้าจากผู้ที่สนใจในต่างประเทศ โดยเฉพาะในธุรกิจโรงแรม เช่น ประเทศสหรัฐอเมริกา อังกฤษ ญี่ปุ่น อินโดนีเซีย ทำให้สมาชิกแต่ละคนภายในกลุ่มมีรายได้ถึงเดือนละ 5,000 บาท ถือเป็นรายได้เสริมที่มีคุณค่าอย่างยิ่งต่อการสืบทอดสิ่งที่ดีงามในชุมชน เพราะเหลือแค่เพียงกลุ่มเดียวแล้วใน จ.ตรัง
ผู้สนใจสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ โทรศัพท์ 08-0880-1090
นางอ๊ะ หลงกลาง ประธานวิสาหกิจชุมชนแม่บ้านเกษตรกรนาชุมเห็ดตะเสะ ซึ่งตั้งอยู่ในพื้นที่หมู่ที่ 2 ตำบลตะเสะ อ.หาดสำราญ จ.ตรัง กล่าวว่า กลุ่มจักสานผลิตภัณฑ์ “เตยปาหนัน” ก่อเกิดขึ้นมายาวนานนับร้อยปีแล้ว โดยการเรียนรู้จากบรรพบุรุษสืบต่อกันมาด้วยการสอนลูกหลานให้รู้จักการสานกระเชอสำหรับเก็บข้าวสาร การสานมุกตีนช้างสำหรับใส่หมากพลู หรือการสานเสื่อรูปสี่เหลี่ยมสำหรับไปแลกข้าวสารอาหาร โดยการสนับสนุนของหน่วยงานต่างๆ ในอำเภอหาดสำราญ เช่น เกษตรอำเภอ พัฒนาชุมชน และวัฒนธรรม
ต่อมา เมื่อมีการพัฒนาการจักสานไปเป็นเพื่อจำหน่าย จึงได้มีการจัดตั้งกลุ่มอย่างเป็นทางการขึ้นเมื่อปี 2534 และมีสมาชิกเริ่มแรกเพียง 9 คน ก่อนที่จะขยายเพิ่มมาเป็น 20 คนในเวลานี้ โดยมีลักษณะเด่นก็คือ นำเอาวัสดุในท้องถิ่นที่ขึ้นตามชายทะเล เช่น เตยปาหนัน มาสร้างเป็นผลิตภัณฑ์ให้เกิดรายได้ รวมทั้งพัฒนารูปแบบ และลวดลายต่างๆ มาอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะลวดลายยอดนิยม เช่น ลายลูกแก้วใหญ่ ลูกแก้วเล็ก และหมากรุก
โดย นางอ๊ะ ได้รับการยกย่องให้เป็นครูภูมิปัญญาไทยของ จ.ตรัง ซึ่งถือเป็นผู้ที่มีความเชี่ยวชาญด้านอุตสาหกรรม และหัตถกรรม โดยเฉพาะการจักสาน “เตยปาหนัน” ที่ได้รับการถ่ายทอดจากปู่ย่าตายาย เพียงแค่อายุ 10 ปี ก็สามารถสานเป็นเสื่อขายเลี้ยงตัวเองได้ตลอดมา อีกทั้งยังทำลวดลาย และแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ได้หลากหลาย บวกกับความคิดสร้างสรรค์ในการสร้างชิ้นงาน หรือการออกแบบที่มีความเป็นศิลปะ และตรงตามความต้องการของลูกค้า ฝีมือการจักสานที่ละเอียด ประณีต สวยงาม และเป็นธรรมชาติ
กระทั่งต่อมา ได้รับการสนับสนุนให้จดทะเบียนเป็นสินค้า OTOP ระดับ 5 ดาว ของ จ.ตรัง รวมทั้งจดทะเบียนเครื่องหมายทางการค้าสำหรับสินค้าเครื่องจักสานทำจากเส้นใยพืชในจำพวกที่ 20 เมื่อวันที่ 10 ก.พ.2548 และล่าสุดก็คือ การพัฒนาขึ้นเป็นกลุ่มแม่บ้านเกษตร โครงการสายใยรักแห่งครอบครัวฯ เมื่อวันที่ 20 พ.ย.2551 เพื่อทำการถ่ายทอดอาชีพนี้ออกไปให้แก่เด็ก เยาวชน และผู้สนใจ ให้รู้จักคุณค่าของวัฒนธรรมด้านอาชีพที่เป็นของบรรพบุรุษ
ทั้งนี้ กว่าจะมาเป็นผลิตภัณฑ์อันสวยงามได้นั้น สมาชิกแต่ละคนต้องใช้ความอดทนอย่างมาก เพราะมีขั้นตอนในการผลิตถึง 15 ขั้นตอน และมีจำนวน 30-40 รูปแบบ ส่วนใหญ่ใช้ตกแต่งบ้าน หรือใช้บรรจุสิ่งของต่างๆ เช่น เสื่อกลม เสื่อเหลี่ยม กระเป๋าสะพายสตรี กระเป๋าถือสตรี กระเป๋าหิ้ว กระเป๋าสตางค์ กล่องนามบัตร กล่องของขวัญ กล่องแว่นตา กล่องใส่โทรศัพท์ หมวก แฟ้มใส่เอกสาร ที่รองจาน ที่รองแก้ว สมุดยา แจกันดอกไม้ ฯลฯ โดยมีราคาตั้งแต่ชิ้นละ 50 บาท ไปจนถึง 5,000 บาท และใช้เวลาในการผลิตตั้งแต่ 1 วัน ไปจนถึง 1 เดือน
นอกจากจะมีการนำผลิตภัณฑ์ไปจำหน่ายในงานสินค้า OTOP ณ เมืองทองธานี และในงานต่างๆ ทั้งภายในจังหวัด และนอก จ.ตรัง แล้ว ยังมีการสั่งสินค้าจากผู้ที่สนใจในต่างประเทศ โดยเฉพาะในธุรกิจโรงแรม เช่น ประเทศสหรัฐอเมริกา อังกฤษ ญี่ปุ่น อินโดนีเซีย ทำให้สมาชิกแต่ละคนภายในกลุ่มมีรายได้ถึงเดือนละ 5,000 บาท ถือเป็นรายได้เสริมที่มีคุณค่าอย่างยิ่งต่อการสืบทอดสิ่งที่ดีงามในชุมชน เพราะเหลือแค่เพียงกลุ่มเดียวแล้วใน จ.ตรัง
ผู้สนใจสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ โทรศัพท์ 08-0880-1090
