สถาบันวิจัยฯ เพิ่มทางรอดปล่อยปลาการ์ตูนกลับสู่ทะเล

ศูนย์ข่าวภูเก็ต - สถาบันวิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเลชายฝั่งทะเลและป่าชายเลนภูเก็ต กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เพิ่มทางรอดปลาการ์ตูนส้มขาว ก่อนปล่อยกลับทะเลด้วยการสอนวิธีให้ปลาการ์ตูนส้มขาวว่ายน้ำเข้าหาและอาศัยดอกไม้ทะเล

น.ส.ราตรี สุขสุวรรณ์ นักวิชาการประมงชำนาญการสถาบันวิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเลชายฝั่งทะเลและป่าชายเลนภูเก็ต กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ซึ่งหนึ่งในทีมงานผู้วิจัยเกี่ยวกับพฤติกรรมการปรับตัวของปลาการ์ตูนส้มขาวกับดอกไม้ทะเล กล่าวถึงการศึกษาวิจัยเพื่อเพิ่มทางรอดให้แก่ปลาการ์ตูนส้มขาวในการปล่อยกลับลงสู่ทะเลซึ่งเป็นปลาการ์ตูนที่ทางสถาบันวิจัยและพัฒนาทรัพยากรทางทะเลชายฝั่งทะเลและป่าชายเลนภูเก็ต กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเพาะขยายพันธุ์ได้ว่า ปลาการ์ตูนส้มขาวนั้นพบในเขตร้อนแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้จนถึงบริเวณตะวันตกเฉียงเหนือของออสเตรเลีย และตอนใต้ของญี่ปุ่น

ในไทยพบได้บ่อยในทะเลอันดามัน และที่เกาะโลซินในอ่าวไทย ลักษณะภายนอกลำตัวสีส้มเข้มมีแถบสีขาว 3 แถบพาดบริเวณส่วนหัว ลำตัว และบริเวณหาง ขอบของแถบสีขาวเป็นเส้นสีดำ ขอบนอกของครีบเป็นสีขาวและขอบในเป็นสีดำ อาศัยที่ระดับความลึก 1-15 เมตร ขนาดตัวโตที่สุดประมาณ 11 เซนติเมตร อยู่กับดอกไม้ทะเลได้ 3 ชนิด ได้แก่ Heteractis magnifica, Stichodactyla gigantea และ Stichodactyla mertensii และมักอาศัยอยู่รวมกันเป็นครอบครัวใหญ่ 6-8 ตัว ในดอกไม้ทะเลกอเดียวกัน และสามารถมีอายุยืนนาน 6-10 ปี (Fautin and Allen, 1992)

“ปัจจุบันได้มีการจัดกิจกรรมเพื่อการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติทางทะเล และฟื้นฟูแหล่งท่องเที่ยวทางทะเล โดยการปล่อยปลาการ์ตูนคืนสู่ธรรมชาติจำนวนมาก แต่ปลาการ์ตูนที่นำไปปล่อยกลับสู่ทะเลนั้นเป็นลูกปลาที่ได้จากโรงเพาะฟักทั้งสิ้น ซึ่งเป็นการเพาะฝัก และเลี้ยงในถังโดยไม่มีดอกไม้ทะเลซึ่งที่อยู่อาศัยของปลาการ์ตูนอยู่ด้วย ทำให้ปลาการ์ตูนไม่รู้จักวิธีการอยู่ร่วมกับดอกไม้ทะเลเมื่อนำปลาการ์ตูนที่เพาะเลี้ยงไปปล่อยลงสู่ทะเลพบว่าอัตราการรอดชีวิตของปลามีจำนวนน้อยเนื่องจากไม่สามารถปรับตัวเข้าอยู่กับดอกไม้ทะเลในธรรมชาติได้” น.ส.ราตรี กล่าวและว่า

เพราะฉะนั้น เพื่อเพิ่มทางรอดของปลาการ์ตูนที่นำกลับไปปล่อยสู่ทะเลจึงได้ทำการศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติมเพื่อการศึกษาทดลองหาแนวทางสำหรับการปรับตัวของปลาการ์ตูนที่ได้จากการเพาะเลี้ยงให้อยู่ได้กับดอกไม้ทะเลในธรรมชาติ เพื่อให้กิจกรรมการปล่อยปลาการ์ตูนคืนสู่ธรรมชาติได้มีอัตราการรอดที่เพิ่มขึ้น เป็นการฟื้นฟูความสมบูรณ์ให้กับแนวปะการังและท้องทะเลอย่างยั่งยืน

น.ส.ราตรี กล่าวต่อไปว่า จากการศึกษาวิจัยเพื่อเพิ่มทางรอดให้แก่ปลาการ์ตูนส้มขาวซึ่งรวมไปถึงปลาการ์ตูนชนิดอื่นๆ พบว่าในธรรมชาติปลาการ์ตูนไม่สามารถอยู่ได้ถ้าปราศจากดอกไม้ทะเล ปลาการ์ตูนใช้ดอกไม้ทะเลเป็นที่หลบภัย ซึ่งเป็นการอยู่ร่วมกันแบบพึ่งพาอาศัยกัน

อย่างไรก็ตาม ก่อนที่จะมีการปล่อยปลาการ์ตูนส้มขาวลงทะเล ครั้งล่าสุดเมื่อกลางเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา ปรากฏว่าปลาสามารถว่ายน้ำเข้าหาดอกไม้ทะเลได้ทันที เนื่องจากก่อนที่จะมีการปล่อยปลาการ์ตูนทางเจ้าหน้าที่ได้สอนวิธีการอยู่และการว่ายน้ำเข้าหาดอกไม้ทะเลให้กับปลาการ์ตูนส้มขาวแล้วโดยทำมาทดลองเลี้ยงในส่วนของโรงเพาะฟักประมาณ 1 เดือน ซึ่งเลือกทดลองตามอายุของปลา พบว่าปลาอายุ 15 วันสามารถที่จะว่ายเข้าหาดอกไม้ทะเลได้เร็วที่สุด

ส่วนปลาอายุ 60 วันเข้าหาดอกไม้ทะเลช้าที่สุดซึ่งบางตัวต้องใช้เวลานานถึง 7 วัน ซึ่งการเข้าไปอาศัยอยู่ในดอกไม้ทะเลช้าอาจจะทำให้ปลาการ์ตูนตายได้เนื่องจากอดอาหาร หรือกลายเป็นอาหารของสัตว์น้ำชนิดอื่นเนื่องจากไม่มีที่หลบภัย

น.ส.ราตรี กล่าวต่อไปว่า จากผลงานการวิจัยและทดลองให้ปลาการ์ตูนอยู่ร่วมกับดอกไม้ทะเลก่อนที่จะนำไปปล่อยกลับสู่ทะเลนั้น พบว่าจำนวนการรอดชีวิตของปลาการ์ตูนมีสูงขึ้นซึ่งสามารถลดความสูญเสียไปได้จำนวนมาก